2011, 2011-2015, Časová línia, Krajina, Liptov, Slovenská krajina

Stará Lesná

skala
Hits: 3214

Sta­rá Les­ná je obec na Lip­to­ve. Nad ňou je Tatrans­ká Lom­ni­ca a Lom­nic­ký štít so Skal­na­tým ple­som. Nad Sta­rou Les­nou sa čnie Lom­nic­ký štít. Je tu veľ­mi čulý turis­tic­ký ruch (Peter Kac­lík). Obec bola zalo­že­ná rodi­nou Ber­ze­vic­zy v dru­hej polo­vi­ci 13. sto­ro­čia, pôvo­dom z Tirol­ska (sta​ra​les​na​.info). Prvá zmien­ka sa via­že na rok 1294. His­to­ric­ké náz­vy: Erde­wfal­va, Also­er­de­wfa­lwa, Ólesz­na, Fel­söe­döfal­va, Alt­wal­dorf. V roku 1787 tu žilo v 72 domoch 508 oby­va­te­ľov, kto­rí cho­va­li doby­tok, vyrá­ba­li plát­no, pra­co­va­li v lese v horách (sta​ra​les​na​.sk). Dnes tu žije asi 750 oby­va­te­ľov. Svo­je pra­co­vis­ko tu má Astro­no­mic­ký ústav SAV. V budúc­nos­ti zrej­me pozna­čí dia­nie v oblas­ti fakt, že sa našli geoter­mál­nym vrtom výdat­né ter­mál­ne vody (vyso​ke​-tat​ry​.info).

V blíz­kos­ti obce sa nachá­dza zná­me hor­ské stre­dis­ko Tatrans­ká Lom­ni­ca, čo robí Sta­rú Les­nú ide­ál­nym výcho­dis­ko­vým bodom pre milov­ní­kov turis­ti­ky, lyžo­va­nia a iných out­do­oro­vých akti­vít. V lete si môže­te užiť turis­ti­ku, zatiaľ čo v zime sa môže­te lyžo­vať na zjaz­dov­kách zasne­že­ných Tatier.

Sta­rá Les­ná is a vil­la­ge in Lip­tov. Abo­ve it lies Tatrans­ká Lom­ni­ca and Lom­nic­ký štít with Skal­na­té ple­so. Lom­nic­ký štít towers abo­ve Sta­rá Les­ná. The vil­la­ge expe­rien­ces a live­ly tou­rist influx (Peter Kac­lík). Foun­ded by the Ber­ze­vic­zy fami­ly in the second half of the 13th cen­tu­ry, ori­gi­nal­ly from Tyrol (sta​ra​les​na​.info). The first men­ti­on is asso­cia­ted with the year 1294. His­to­ri­cal names inc­lu­de Erde­wfal­va, Also­er­de­wfa­lwa, Ólesz­na, Fel­söe­döfal­va, Alt­wal­dorf. In 1787, 508 resi­dents lived in 72 hou­ses, enga­ged in catt­le bre­e­ding, linen pro­duc­ti­on, and forest work in the moun­tains (sta​ra​les​na​.sk). Today, about 750 resi­dents live here. The Astro­no­mi­cal Ins­ti­tu­te of the Slo­vak Aca­de­my of Scien­ces has its workp­la­ce here. In the futu­re, the dis­co­ve­ry of abun­dant ther­mal waters through a geot­her­mal well is like­ly to impact the area (vyso​ke​-tat​ry​.info).

Near the vil­la­ge is the well-​known moun­tain resort Tatrans­ká Lom­ni­ca, making Sta­rá Les­ná an ide­al star­ting point for hiking, ski­ing, and other out­do­or acti­vi­ties ent­hu­siasts. In the sum­mer, you can enjoy hiking, whi­le in win­ter, you can ski on the snow-​covered slo­pes of the Tatras.

Sta­rá Les­ná to miejs­co­wo­ść na Lip­to­wie. Nad nią znaj­du­je się Tatrans­ká Lom­ni­ca z Lom­nic­kým ští­tem i Skal­na­tým ple­som. Ponad Sta­rou Les­ną góru­je Lom­nic­ký štít. Obszar ten jest bar­dzo popu­lar­ny wśród turys­tów (Peter Kac­lík). Miejs­co­wo­ść zosta­ła zało­żo­na przez rodzi­nę Ber­ze­vic­zy w dru­giej poło­wie XIII wie­ku, pocho­dzącą z Tyro­lu (sta​ra​les​na​.info). Pier­ws­za wzmian­ka datu­je się na rok 1294. His­to­rycz­ne nazwy to: Erde­wfal­va, Also­er­de­wfa­lwa, Ólesz­na, Fel­söe­döfal­va, Alt­wal­dorf. W 1787 roku miesz­ka­ło tu w 72 domach 508 miesz­ka­ńców, zaj­mu­jących się hodo­wlą zwier­ząt, pro­dukc­ją płót­na oraz pra­cą w lesie na górach (sta​ra​les​na​.sk). Obe­cnie zamiesz­ku­je ją oko­ło 750 osób. Swo­ją sie­dzi­bę ma tu Ins­ty­tut Astro­no­micz­ny Sło­wac­kiej Aka­de­mii Nauk. W przys­zło­ści możli­we jest wpro­wa­dze­nie zmian w regi­onie, ponie­waż zna­le­zi­ono tu wydaj­ne wody ter­mal­ne za pomo­cą geoter­mal­ne­go odwier­tu (vyso​ke​-tat​ry​.info).

W pobli­żu miejs­co­wo­ści znaj­du­je się zna­ne ośro­dek gór­ski Tatrans­ká Lom­ni­ca, co czy­ni Sta­rą Les­ną ide­al­nym punk­tem wyjścia dla miło­śni­ków turys­ty­ki, nar­ciarst­wa i innych out­do­oro­wych akty­wno­ści. Latem można cies­zyć się węd­ró­wka­mi, podc­zas gdy zimą można jeździć na nar­tach po zasnie­żo­nych sto­kach Tatr.

2011, 2011-2015, Časová línia, Krajina, Slovenská krajina, Tatry

Ždiar

skala
Hits: 2644

Ždiar je okrem iné­ho aj zná­me lyžiar­ske stre­dis­ko, Bach­le­do­va doli­na je veľ­mi zná­ma (Peter Kac­lík). Prvá písom­ná zbier­ka o obci je z roku 1590 (zdiar​.sk). V tom čase už bola zrej­me stá­lej­ším síd­lom valaš­ských pas­tie­rov (vyso​ke​-tat​ry​.info). Zakla­da­te­ľom bol Fran­ti­šek Lužin­ský, kas­te­lán zeme­pá­nov Hor­vá­tov­cov. Oby­va­te­lia sa v minu­los­ti zaobe­ra­li dre­vo­ru­bač­stvom, uhliar­stvom a pas­tier­stvom. Pod­ľa úst­nej tra­dí­cie sa prví osad­ní­ci usa­di­li v Bach­le­do­vej doli­ne (vyso​ke​tat​ry​.com). Neskôr v osíd­ľo­va­ní pokra­čo­va­li cez Anto­čov­ský vrch, Blaš­čac­kú, Pav­lov­skú, Vaver­čác­kú, Bar­tu­šov­skú a Mon­ko­vú doli­nu, ako aj Slo­di­čov­ský vrch a Prí­slop. Nie­kto­ré, napr. Prí­slop, z tých­to lazov už zanik­li. Vzhľa­dom na život­né pod­mien­ky v Ždia­ri, bolo v tej­to obci sil­né vysťa­ho­va­lec­tvo. Napr. oby­va­te­lia Lip­tov­skej Tep­lič­ky majú svo­je kore­ne aj v Ždia­ri (vyso​ke​-tat​ry​.info). Obec je rázo­vi­tou pod­ta­trans­kou obcou so špe­ci­fic­kou ľudo­vou archi­tek­tú­rou, goral­ským osíd­le­ním (zdiar​.sk). Čas­ti obce boli vyhlá­se­né za pamiat­ko­vú rezer­vá­ciu ľudo­vej archi­tek­tú­ry (vyso​ke​-tat​ry​.info). V roku 1787 mala obec 120 domov a 794 oby­va­te­ľov. V roku 1918 a 1938 bola obec obsa­de­ná poľ­ským voj­skom. V súčas­nos­ti má obec 1307 oby­va­te­ľov (vyso​ke​tat​ry​.com). V obci sa kaž­do­roč­ne kona­jú Goral­ské folk­lór­ne sláv­nos­ti (wiki​pe​dia​.sk).

Ždiar is, among other things, a well-​known ski resort, and Bach­le­do­va doli­na is very famous (Peter Kac­lík). The first writ­ten record of the vil­la­ge dates back to 1590 (zdiar​.sk). At that time, it was like­ly alre­a­dy a more per­ma­nent sett­le­ment of Wal­la­chian shep­herds (vyso​ke​-tat​ry​.info). The foun­der was Fran­ti­šek Lužin­ský, the cas­tel­lan of the lan­do­wners Hor­vá­tov­ci. In the past, resi­dents were enga­ged in log­ging, char­co­al bur­ning, and shep­her­ding. Accor­ding to oral tra­di­ti­on, the first sett­lers sett­led in Bach­le­do­va doli­na (vyso​ke​tat​ry​.com). Later, the sett­le­ment con­ti­nu­ed through Anto­čov­ský vrch, Blaš­čac­ká, Pav­lov­ská, Vaver­čác­ká, Bar­tu­šov­ská, and Mon­ko­vá doli­na, as well as Slo­di­čov­ský vrch and Prí­slop. Some of the­se pas­tu­res, such as Prí­slop, have alre­a­dy disap­pe­a­red. Due to living con­di­ti­ons in Ždiar, the­re was sig­ni­fi­cant emig­ra­ti­on from this vil­la­ge. For exam­ple, resi­dents of Lip­tov­ská Tep­lič­ka have the­ir roots in Ždiar (vyso​ke​-tat​ry​.info). The vil­la­ge is a dis­tinc­ti­ve sub-​Tatra vil­la­ge with spe­ci­fic folk archi­tec­tu­re and Gora­lian sett­le­ment (zdiar​.sk). Parts of the vil­la­ge have been dec­la­red a cul­tu­ral reser­ve of folk archi­tec­tu­re (vyso​ke​-tat​ry​.info). In 1787, the vil­la­ge had 120 hou­ses and 794 resi­dents. In 1918 and 1938, the vil­la­ge was occu­pied by Polish for­ces. Cur­ren­tly, the vil­la­ge has 1307 resi­dents (vyso​ke​tat​ry​.com). The Goral­ské folk­lór­ne sláv­nos­ti (Gorals Folk­lo­re Fes­ti­vals) are held in the vil­la­ge annu­al­ly (wiki​pe​dia​.sk).

Ždiar je, między inny­mi, także zna­nym ośrod­kiem nar­ciar­skim, a Doli­na Bach­le­do­va jest bar­dzo roz­poz­na­wal­na (Peter Kac­lík). Pier­ws­zy zapis o wsi pocho­dzi z roku 1590 (zdiar​.sk). Wte­dy pra­wdo­po­dob­nie była już sta­łym sied­lis­kiem wołos­kich pas­ter­zy (vyso​ke​-tat​ry​.info). Zało­ży­cie­lem był Fran­ti­šek Lužin­ský, kasz­te­lan zie­mi panów Hor­vá­tov­cov. Miesz­ka­ńcy w przes­zło­ści zaj­mo­wa­li się leśnict­wem, węg­lo­pa­ro­wa­niem i pas­terst­wem. Według ust­nej tra­dyc­ji pier­wsi osad­ni­cy osied­li­li się w Doli­nie Bach­le­do­vej (vyso​ke​tat​ry​.com). Później kon­ty­nu­owa­li osied­la­nie się przez Górę Anto­čov­ską, Blaš­čac­ką, Pav­lov­ską, Vaver­čác­ką, Bar­tu­šov­ską, Mon­ko­vą Doli­nę, a także Górę Slo­di­čov­ską i Prí­slop. Nie­któ­re z tych lazów, na przy­kład Prí­slop, już znik­nęły. Z powo­du warun­ków życia w Ždiar­ze, w tej wsi było sil­ne emig­ra­cyj­ne osad­nict­wo. Na przy­kład miesz­ka­ńcy Lip­tov­skiej Tep­lič­ki mają swo­je kor­ze­nie także w Ždiar­ze (vyso​ke​-tat​ry​.info). Miejs­co­wo­ść to jest cha­rak­te­rys­tycz­ną wios­ką pod­ta­trans­ką z spe­cy­ficz­ną archi­tek­tu­rą ludo­wą, góral­ską osa­dą (zdiar​.sk). Części wsi zosta­ły uzna­ne za rezer­wat archi­tek­tu­ry ludo­wej (vyso​ke​-tat​ry​.info). W 1787 roku wieś mia­ła 120 domów i 794 miesz­ka­ńców. W latach 1918 i 1938 wieś była oku­po­wa­na przez woj­sko pol­skie. Obe­cnie lic­zy 1307 miesz­ka­ńców (vyso​ke​tat​ry​.com). W miejs­co­wo­ści corocz­nie odby­wa­ją się Góral­skie Fes­ti­wa­le Folk­lo­rys­tycz­ne (wiki​pe​dia​.sk).

Odka­zy

2011, 2011-2015, Časová línia, Krajina, Liptov, Slovenská krajina

Vyšné Matiašovce

skala
Hits: 1584

Vyšné Matia­šov­ce sa nachá­dza­jú seve­ro­vý­chod­ne od Lip­tov­ských Matia­šo­viec, sú prav­de­po­dob­ne ich súčas­ťou. Táto lip­tov­ská obec je zaha­le­ná do zele­nej krá­sy, je oázou poko­ja. Ležia na úpä­tí Níz­kych Tatier. Spo­mí­na sa už od 13. sto­ro­čia, má sklár­sku minu­losť. Zacho­va­li sa tu tra­dič­né dre­ve­ni­ce. Žije tu pri­bliž­ne 500 obyvateľov.

Vyšné Matia­šov­ce are loca­ted nort­he­ast of Lip­tov­ské Matia­šov­ce and are like­ly part of them. This Lip­tov vil­la­ge is shrou­ded in gre­en beau­ty and is an oasis of pea­ce. It lies at the foot­hills of the Low Tatras. Men­ti­oned sin­ce the 13th cen­tu­ry, it has a glass­ma­king his­to­ry. Tra­di­ti­onal wooden hou­ses have been pre­ser­ved here. App­ro­xi­ma­te­ly 500 peop­le live in this village.

2011, 2011-2015, Časová línia, Krajina, Slovenská krajina, Tatry

Zamkovského chata – vysokohorská chata v Malej Studenej doline

skala
Hits: 1976

Cha­tu posta­vil v rokoch 1942 – 1943 zná­my hor­ský vod­ca a horo­le­zec Šte­fan Zamkov­ský (vyso​ke​tat​ry​.com). Pochá­dzal z Levo­če. V Tat­rách začí­nal ako nosič na Zboj­níc­ku a Téry­ho cha­tu. Absol­vo­val množ­stvo výstu­pov, v rokoch 1929 – 1938 vyko­nal množ­stvo ťaž­kých prvo­vý­stu­pov. V roku 1934 sa stal hor­ským vod­com I. trie­dy. V roku 1936 sa stal nájom­com na Téry­ho cha­te, po pia­tich rokoch si posta­vil vlast­nú (hory​do​ly​.cz). Cez voj­nu posky­to­va­la úkryt poli­tic­kým ute­čen­com, par­ti­zá­nom a židov­ským rodi­nám. Po zná­rod­ne­ní (zrej­me v roku 1948) bol Zamkov­ský pove­re­ný sprá­vou Bíli­ko­vej cha­ty. Po nie­koľ­kých týž­dňov ho pozba­vi­li mies­ta a vyká­za­li z Tatier. Odišiel aj s rodi­nou do Ban­skej Štiav­ni­ce. V roku 1992 bola cha­ta rešti­tu­ova­ná jeho potom­kom (vyso​ke​tat​ry​.com). Po roku 1948 nies­la cha­ta meno Cha­ta kapi­tá­na Nálep­ku (kam​na​ho​ry​.sk). Táto hor­ská cha­ta sa nachá­dza v ústí Malej Stu­de­nej doli­ny vo Vyso­kých Tat­rách v nad­mor­skej výš­ke 1475 met­rov nad morom. V súčas­nos­ti cha­ta ponú­ka uby­to­va­nie a občerstve­nie pre turis­tov. Ako zdroj elek­tric­kej ener­gie slú­ži malá vod­ná elek­trá­reň na Malom Stu­de­nom poto­ku (wiki​pe​dia​.sk). Cha­ta je otvo­re­ná celo­roč­ne, je prí­stup­ná turis­tom z Hre­bien­ka, zo Skal­na­té­ho ple­sa ale­bo od Téry­ho cha­ty (hiking​.sk).

The hut was built in 1942 – 1943 by the reno­wned moun­tain guide and clim­ber Šte­fan Zamkov­ský (vyso​ke​tat​ry​.com). He ori­gi­na­ted from Levo­ča. In the Tatras, he star­ted as a por­ter at Zboj­níc­ka cha­ta and Téry­ho cha­ta. He com­ple­ted nume­rous climbs and made seve­ral chal­len­ging first ascents bet­we­en 1929 and 1938. In 1934, he beca­me a first-​class moun­tain guide. In 1936, he beca­me the tenant of Téry­ho cha­ta, and after five years, he built his own hut (hory​do​ly​.cz).

During the war, the hut pro­vi­ded shel­ter for poli­ti­cal refu­ge­es, par­ti­sans, and Jewish fami­lies. After nati­ona­li­za­ti­on (pre­su­mab­ly in 1948), Zamkov­ský was entrus­ted with the mana­ge­ment of Bíli­ko­va cha­ta. After a few weeks, he was remo­ved from his posi­ti­on and expel­led from the Tatras. He left with his fami­ly to Ban­ská Štiav­ni­ca. In 1992, the hut was res­ti­tu­ted to his des­cen­dants (vyso​ke​tat​ry​.com). After 1948, the hut bore the name Cha­ta kapi­tá­na Nálep­ka (kam​na​ho​ry​.sk).

This moun­tain hut is loca­ted at the mouth of Malá Stu­de­ná doli­na in the High Tatras at an alti­tu­de of 1475 meters abo­ve sea level. Cur­ren­tly, the hut offers accom­mo­da­ti­on and ref­resh­ments for tou­rists. A small hyd­ro­elect­ric power plant on Malý Stu­de­ný potok ser­ves as the sour­ce of elect­ri­ci­ty (wiki​pe​dia​.sk). The hut is open year-​round and is acces­sib­le to hikers from Hre­bie­nok, Skal­na­té ple­so, or Téry­ho cha­ta (hiking​.sk).

Cha­ta zosta­ła zbu­do­wa­na w latach 1942 – 1943 przez zna­ne­go prze­wod­ni­ka gór­skie­go i alpi­nis­tę Ste­fa­na Zamkov­skie­go (vyso​ke​tat​ry​.com). Pocho­dził z Lewoc­zy. W Tat­rach zaczy­nał jako tra­garz na Zboj­nic­kiej i Téry­’e­go cha­ty. Przes­ze­dł wie­le wspi­nac­zek, w latach 1929 – 1938 doko­nał wie­lu trud­nych pier­ws­zych wejść. W 1934 roku został prze­wod­ni­kiem gór­skim I kla­sy. W 1936 roku został dzie­rża­wcą cha­ty Téry­’e­go, po pięciu latach posta­wił swo­ją włas­ną (hory​do​ly​.cz). Podc­zas woj­ny udzie­lał sch­ro­nie­nia ucie­ki­nie­rom poli­tycz­nym, par­ty­zan­tom i żydo­ws­kim rodzi­nom. Po upa­ńst­wo­wie­niu (pra­wdo­po­dob­nie w 1948 roku) Zamkov­ský został powo­ła­ny do zarządza­nia cha­tą Bíli­ko­vej. Po kil­ku tygod­niach został pozba­wi­ony miejs­ca i wyg­na­ny z Tatr, wyje­chał także z rodzi­ną do Bańs­kiej Szc­za­wni­cy. W 1992 roku cha­ta zosta­ła zre­ha­bi­li­to­wa­na przez jego potom­ków (vyso​ke​tat​ry​.com). Po 1948 roku cha­ta nosi­ła nazwę Cha­ty kapi­tá­na Nálep­ku (kam​na​ho​ry​.sk). Ta gór­ska cha­ta znaj­du­je się u ujścia Małej Stu­den­nej Doli­ny w Wyso­kich Tat­rach na wyso­ko­ści 1475 met­rów nad pozi­omem mor­za. Obe­cnie cha­ta ofe­ru­je zakwa­te­ro­wa­nie i wyży­wie­nie dla turys­tów. Jako źró­dło ener­gii elek­trycz­nej słu­ży mała elek­tro­wnia wod­na na poto­ku Małe­go Stu­de­ne­go (wiki​pe​dia​.sk). Cha­ta jest otwar­ta przez cały rok, dostęp­na dla turys­tów z Hre­bien­ka, ze Skal­na­té­ho ple­sa lub od cha­ty Téry­’e­go (hiking​.sk).

Odka­zy

2006-2010, 2010, 2011, 2011-2015, Časová línia, Krajina, Polia, Slovenská krajina, Spiš, Typ krajiny

Hodkovce – krajina pod Spišským hradom

skala
Hits: 2466

Hod­kov­ce sa nachá­dza­jú pod Spiš­ským hra­dom. Z inej stra­ny ako Spiš­ské Pod­hra­die. Na náv­šte­vu Spiš­ské­ho hra­du sú pre blíz­kosť vhod­nej­šie. Sú miest­nou čas­ťou Žeh­ry (Peter Kac­lík). Nachá­dza sa tu kaš­tieľ gró­fa Csá­ky­ho (ter​rain​cog​ni​ta​.sk).

Hod­kov­ce are situ­ated bene­ath Spiš Cast­le, on the oppo­si­te side from Spiš­ské Pod­hra­die. Due to the­ir pro­xi­mi­ty, they are more con­ve­nient for visi­ting Spiš Cast­le. They are a local part of Žeh­ra (Peter Kac­lík). In this area, you can find the man­si­on of Count Csá­ky (ter​rain​cog​ni​ta​.sk).