Krajina, Zahraničie, Typ krajiny, Príroda, Poľsko, Jazerá, Hory, Biotopy

Czarny staw

skala
Hits: 198

Czarny Staw pod Rysmi, známy aj ako Čierne pleso pod Rysmi, je vysokohorské pleso nachádzajúce sa v Tatrách na juhu Poľska. Leží v nadmorskej výške 1 583 metrov, o 188 metrov vyššie ako Morské oko, nad ktorým sa nachádza. Jazero má takmer kruhový tvar s dĺžkou približne 578 metrov a šírkou 444 metrov. Jeho plocha je 20,64 hektára a maximálna hĺbka dosahuje 76,4 metra, čo z neho robí druhé najhlbšie jazero v Tatrách. Jazero je takmer úplne obklopené vysokými štítmi, z topiaceho sa snehu v okolí jazera vznikajú malé kaskády, ktoré stekajú do Morského oka a vytvárajú vodopád nazývaný Czarnostawiańska Siklawa (en.wikipedia.org). Názov „Czarny Staw“ (Čierne pleso) pochádza od tmavej farby vody v jazere. Tento tmavý odtieň je spôsobený tieňom, ktorý vrhajú okolité skalné steny, a prítomnosťou siníc, konkrétne druhu Pleurocapsa polonica (zakopane.pl) a Pleurocapsa minor (tulismanore.pl). Tieto faktory spôsobujú, že voda v jazere má charakteristický tmavý vzhľad (zakopane.pl). Czarny staw zvyčajne zamrzne v októbri alebo novembri a roztopí sa medzi májom a júlom. V lete sa teplota vody pohybuje od 7 do 11,5 °C . Tienené oblasti pozdĺž brehu jazera zostávajú chladné aj počas veľmi horúceho počasia. Od roku 1883 sa pokúšali zarybniť Czarny Staw pstruhmi z Morského oka, no neúspešne. Drsné podmienky a nedostatok potravy znemožňovali pstruhom prežiť (tulismanore.pl). Czarny Staw pod Rysami je oligotrofné pleso, obsahuje len malé množstvo živín. Voda v jazere je mimoriadne priehľadná, s viditeľnosťou až do hĺbky 16,5 – 17,5 metra. Počas slnečných dní môže mať voda modrastý alebo azúrový odtieň, avšak kvôli okolitému terénu je jazero často v tieni, čo mu dodáva tmavší vzhľad (poczujmagiegor.wordpress.com). Nachádzajú sa tu vzácne druhy rastlín, ako sú Saxifraga paniculata, Agrostis alpina, Juncus triglumis, Carex lachenalii, Poa nobilis, Carex pauciflora (zakopane.atrakcje.pl).

Czarny Staw pod Rysami, also known as Black Pond below Rysy, is a high-altitude lake located in the Tatra Mountains in southern Poland. It lies at an altitude of 1,583 meters, 188 meters higher than Morskie Oko, above which it is situated. The lake has an almost circular shape, with a length of approximately 578 meters and a width of 444 meters. Its surface area is 20.64 hectares, and its maximum depth reaches 76.4 meters, making it the second deepest lake in the Tatras. The lake is almost entirely surrounded by high peaks, and small cascades form from the melting snow around the lake, flowing into Morskie Oko and creating a waterfall known as Czarnostawiańska Siklawa (en.wikipedia.org). The name „Czarny Staw“ (Black Pond) comes from the dark color of the water in the lake. This dark shade is caused by the shadow cast by the surrounding rock walls and the presence of cyanobacteria, specifically the species Pleurocapsa polonica (zakopane.pl) and Pleurocapsa minor (tulismanore.pl). These factors contribute to the lake’s characteristic dark appearance (zakopane.pl). Czarny Staw usually freezes in October or November and thaws between May and July. In summer, the water temperature ranges from 7 to 11.5°C. The shaded areas along the lake’s shore remain cool even during very hot weather. Since 1883, attempts have been made to stock Czarny Staw with trout from Morskie Oko, but without success. Harsh conditions and a lack of food made survival impossible for the fish (tulismanore.pl). Czarny Staw pod Rysami is an oligotrophic lake, meaning it contains only a small amount of nutrients. The water in the lake is exceptionally clear, with visibility up to 16.5 – 17.5 meters. On sunny days, the water can appear bluish or azure, but due to the surrounding terrain, the lake is often in the shade, giving it a darker appearance (poczujmagiegor.wordpress.com). Rare plant species can be found here, such as Saxifraga paniculata, Agrostis alpina, Juncus triglumis, Carex lachenalii, Poa nobilis, and Carex pauciflora (zakopane.atrakcje.pl).

Czarny Staw pod Rysami, znany również jako Czarny Staw pod Rysami, to wysokogórskie jezioro położone w Tatrach na południu Polski. Znajduje się na wysokości 1 583 metrów, 188 metrów wyżej niż Morskie Oko, nad którym się znajduje. Jezioro ma niemal okrągły kształt, o długości około 578 metrów i szerokości 444 metrów. Jego powierzchnia wynosi 20,64 hektara, a maksymalna głębokość sięga 76,4 metra, co czyni go drugim najgłębszym jeziorem w Tatrach. Jezioro jest niemal całkowicie otoczone wysokimi szczytami, a z topniejącego śniegu wokół jeziora powstają małe kaskady, które spływają do Morskiego Oka i tworzą wodospad zwany Czarnostawiańska Siklawa (en.wikipedia.org). Nazwa „Czarny Staw“ pochodzi od ciemnego koloru wody w jeziorze. Ten ciemny odcień jest spowodowany cieniem rzucanym przez otaczające ściany skalne oraz obecnością sinic, w szczególności gatunków Pleurocapsa polonica (zakopane.pl) i Pleurocapsa minor (tulismanore.pl). Czynniki te sprawiają, że woda w jeziorze ma charakterystyczny ciemny wygląd (zakopane.pl). Czarny Staw zwykle zamarza w październiku lub listopadzie i rozmarza między majem a lipcem. Latem temperatura wody wynosi od 7 do 11,5°C. Zacienione obszary wzdłuż brzegu jeziora pozostają chłodne nawet podczas bardzo upalnej pogody. Od 1883 roku podejmowano próby zarybienia Czarnego Stawu pstrągami z Morskiego Oka, jednak bez powodzenia. Surowe warunki i brak pożywienia uniemożliwiały rybom przetrwanie (tulismanore.pl). Czarny Staw pod Rysami jest jeziorem oligotroficznym, co oznacza, że zawiera niewielką ilość składników odżywczych. Woda w jeziorze jest wyjątkowo przejrzysta, z widocznością do 16,5 – 17,5 metra. W słoneczne dni woda może mieć niebieskawy lub lazurowy odcień, ale ze względu na otaczający teren jezioro często znajduje się w cieniu, co nadaje mu ciemniejszy wygląd (poczujmagiegor.wordpress.com). Występują tu rzadkie gatunki roślin, takie jak Saxifraga paniculata, Agrostis alpina, Juncus triglumis, Carex lachenalii, Poa nobilis i Carex pauciflora (zakopane.atrakcje.pl).

Odkazy

TOP

Všetky

czarny-staw 114939

Krajina, Slovenská krajina, Príroda, Tatry, Hory, Biotopy

Kriváň

skala
Hits: 4283

O Kriváni sa spieva dokonca v ľudových piesňach. Z tohto pohľadu je to historicky najznámejší vrch vo Vysokých Tatrách. Dovolím si tvrdiť, že už iba Kráľova hoľa je kopec popri Kriváni, ktorý je symbolom Slovenska. Čnie sa do nadmorskej výšky 2494.7 metrov (Wikipedia). Nachádza sa v západnej časti Vysokých Tatier (Wikipedia). Vedú naň dve trasy, z Troch Studničiek a z Jamského plesa. Podľa povesti Kriváň skrivila nebeská dopravná nehoda. Do vrchu zavadil krídlom anjel, ktorého vyslal Boh v siedmy deň stvorenia sveta, aby rozhodil za vrece prírodných krás. Pri tom sa mu roztrhlo vrece, a preto sa Tatrám dostalo viac prírodných krás, ako iným kútom sveta (spravnavec.sk). Na južných a juhozápadných svahoch sa medzi 15 – 18. storočím prevádzkovala banská činnosť (zoznam.sk). Od roku 1861 sa vytvorila tradícia národných výstupov na Kriváň (spravnavec.sk). Prvá písomná zmienka o Kriváni pochádza z roku 1639, kde bol uvedený ako „Kriwan“. Prvé zaznamenané výstupy na Kriváň sa datujú do 18. storočia. V roku 1773 uskutočnil evanjelický farár Andreas Jonas Czirbes zo Spišskej Novej Vsi prvý známy výstup na vrchol (Wikipedia). V 19. storočí sa Kriváň stal symbolom slovenského národného obrodenia. V roku 1841 na jeho vrchol vystúpil Ľudovít Štúr spolu s Michalom Miloslavom Hodžom a Gašparom Fejérpatakym-Belopotockým. Od roku 1955 sa každoročne organizuje Národný výstup na Kriváň, ktorý pripomína tieto historické udalosti a zdôrazňuje význam hory v slovenskej kultúre. Kriváň sa nachádza v Tatranskom národnom parku (TANAP) a je domovom rôznorodej flóry a fauny. Počas výstupu môžu turisti vidieť vzácne druhy rastlín, ako sú plesnivec alpínsky či horec, a stretnúť sa s tatranskými kamzíkmi alebo svišťami. Kriváň sa často objavuje v slovenskej literatúre, hudbe a výtvarnom umení. Jeho silueta je súčasťou štátneho znaku Slovenska a bola vybraná ako motív na slovenských eurominciach. Mnohé básne a piesne oslavujú jeho krásu a význam pre slovenský národ (slovakia.travel).

Kriváň is even sung about in folk songs. From this perspective, it is historically the most famous peak in the High Tatras. I dare to say that only Kráľova hoľa rivals Kriváň as a symbol of Slovakia. It rises to an altitude of 2,494.7 meters (Wikipedia). It is located in the western part of the High Tatras (Wikipedia). Two routes lead to its summit, from Tri Studničky and from Jamské Pleso. According to legend, Kriváň’s crooked shape was caused by a celestial accident. An angel, sent by God on the seventh day of creation to scatter natural beauty, struck the mountain with his wing. During this, the bag of beauty tore, granting the Tatras more natural beauty than any other corner of the world (spravnavec.sk). On its southern and southwestern slopes, mining activity was conducted between the 15th and 18th centuries (zoznam.sk). Since 1861, a tradition of national ascents to Kriváň has been established (spravnavec.sk).

The first written mention of Kriváň dates back to 1639, where it was referred to as „Kriwan.“ The earliest recorded ascents to Kriváň date to the 18th century. In 1773, the evangelical pastor Andreas Jonas Czirbes from Spišská Nová Ves made the first known ascent to the summit (Wikipedia). In the 19th century, Kriváň became a symbol of the Slovak national revival. In 1841, Ľudovít Štúr, together with Michal Miloslav Hodža and Gašpar Fejérpataky-Belopotocký, climbed its peak. Since 1955, the National Ascent to Kriváň has been held annually, commemorating these historical events and emphasizing the mountain’s importance in Slovak culture.

Kriváň is located in the Tatra National Park (TANAP) and is home to diverse flora and fauna. During the climb, tourists can see rare plant species such as the alpine edelweiss and gentian, and encounter Tatra chamois or marmots. Kriváň often appears in Slovak literature, music, and visual arts. Its silhouette is part of Slovakia’s national emblem and was chosen as the motif on Slovak euro coins. Many poems and songs celebrate its beauty and significance to the Slovak nation (slovakia.travel).

O Krivániu śpiewa się nawet w pieśniach ludowych. Z tego punktu widzenia jest to historycznie najbardziej znany szczyt w Wysokich Tatrach. Ośmielam się twierdzić, że tylko Kráľova hoľa rywalizuje z Krivániem jako symbol Słowacji. Wznosi się na wysokość 2494,7 metrów (Wikipedia). Znajduje się w zachodniej części Wysokich Tatr (Wikipedia). Na szczyt prowadzą dwie trasy: z Tri Studničky i z Jamské Pleso. Według legendy, Kriváň został zniekształcony przez niebiański wypadek. Anioł, wysłany przez Boga w siódmym dniu stworzenia, aby rozrzucić naturalne piękno, uderzył skrzydłem w górę. Przy tym worek z pięknem rozerwał się, co sprawiło, że Tatry otrzymały więcej piękna niż inne zakątki świata (spravnavec.sk). Na południowych i południowo-zachodnich stokach prowadzono działalność górniczą między XV a XVIII wiekiem (zoznam.sk). Od 1861 roku ustanowiono tradycję narodowych wejść na Kriváň (spravnavec.sk).

Pierwsza pisemna wzmianka o Krivániu pochodzi z 1639 roku, gdzie został określony jako „Kriwan“. Najwcześniejsze odnotowane wejścia na Kriváň datuje się na XVIII wiek. W 1773 roku pastor ewangelicki Andreas Jonas Czirbes ze Spišskej Novej Vsi dokonał pierwszego znanego wejścia na szczyt (Wikipedia). W XIX wieku Kriváň stał się symbolem słowackiego odrodzenia narodowego. W 1841 roku na jego szczyt wspięli się Ľudovít Štúr, Michal Miloslav Hodža i Gašpar Fejérpataky-Belopotocký. Od 1955 roku co roku organizowane jest Narodowe Wejście na Kriváň, które upamiętnia te wydarzenia historyczne i podkreśla znaczenie góry w słowackiej kulturze.

Kriváň znajduje się w Tatrzańskim Parku Narodowym (TANAP) i jest domem dla różnorodnej flory i fauny. Podczas wspinaczki turyści mogą zobaczyć rzadkie gatunki roślin, takie jak szarotka alpejska czy goryczka, oraz spotkać kozice tatrzańskie lub świstaki. Kriváň często pojawia się w słowackiej literaturze, muzyce i sztukach wizualnych. Jego sylwetka jest częścią godła narodowego Słowacji i została wybrana jako motyw na słowackich monetach euro. Wiele wierszy i pieśni wychwala jego piękno i znaczenie dla narodu słowackiego (slovakia.travel).

Odkazy

TOP

Všetky

, , ,
krivan 124364

Krajina, Slovenská krajina, Príroda, Tatry, Biotopy

Štrbské Pleso

skala
Hits: 7295

Štrbské pleso je jednou z najznámejších lokalít Slovenska. Je skutočne krásne, napokon podľa fotografií nižšie so urobte názor sami. Tesne pred samotným Štrbským plesom sa nachádzajú Jazierka lásky. Zo Štrbského plesa je vidno podľa Informačnej tabule: Malý Kriváň, Kriváň, Sedielkovú kopu, Krátku vežu, Ostrú vežu, Furkotskú dolinu, Ostrú, Predné Solisko, Štrbskú vežičku, Štrbský štít, Mlynickú dolinu, Hlinskú vežu, Satan, Prednú Baštu, Malú Baštu, Patriu, Žabiu vežu, Žabí kôň, Mengusovskú dolinu, Kôpky, Český štít, Vysokú, Dračí štít, Ošarpance, Gánek, Zlomiskovú vežu, Rumanov štít, Zlobivú, Ostrvu, Tupú, Končistú, hrebeň Gerlachovského štítu.

Štrbské pleso, ležiace vo výške 1320 metrov nad morom, je jediné jazero vo Vysokých Tatrách, ktoré bolo rozšírené umelo. Pred zaplavením sa tu nachádzalo rašelinisko, tzv. Nakládske mozgrovisko, s malým jazierkom uprostred. Malo asi 40 metrov v priemere a jeho maximálna hĺbka bola 8 metrov. Nová podoba vznikla v roku 1900 popri výstavbe horela Móry, ktorý stál na mieste hotela Baník. Ku Nákladskemu mozgrovisku bol presmerovaný potok Štrbská Mlynica a zahradili dovtedajší odtok. Následkom toho stúpla voda o dva metre a zaliala takmer celé rašelinisko. V súčasnosti má Štrbské pleso 2,12 ha a dosahuje maximálnu hĺbku 10 metrov. Rašelinová vrstva sa po krátkom čase začala odlupovať od dna a stúpala ku hladine. Vytvárala ostrovčeky, ktoré sa zachovali dodnes. Spočiatku boli tieto ostrovčeky odstraňované a zaťažované kameňmi. Neskôr sa odstraňovali už len kusy rašeliny, ktoré doplavilo k výtoku. Plávajúca, často až štvormetrová vrstva rašeliny vytvára pod hladinou jedinečnú scenériu s množstvom previsov a dier. Vo vodách Štrbského plesa žije jediný stály obyvateľ – pstruh potočný (Informačná tabuľa).

Tatranská osada Štrbské pleso je administratívne mestskou časťou mesta Vysoké Tatry. Leží vo výške 1335 metrov nad morom. Má okolo 350 obyvateľov. V roku 1872 tu štrbský zemepán Jozef Szentiványi postavil zrubovú chatku a tým dal základ vzniku osady. Už v roku 1885 bol formujúcej sa osade priznaný charakter a vypracovaný štatút kúpeľov. V roku 1935 sa tu konali lyžiarske majstrovstvá sveta v severských disciplínach a potom aj v roku 1970, čo bolo impulzom pre búrlivú prestavbu, v ktorej pribudli hotely FIS, Panoráma a neskôr Patria. Vyrástol Športový areál FIS, bola obnovená medzičasom zrušená ozubnicová železnica. Vyrástol liečebný dom Helios. Osada sa stala najvýznamnejším a najnavštevovanejším centrom turizmu vo Vysokých Tatrách (vysoke-tatry.info).

Štrbské pleso is one of the most famous sites in Slovakia. It is truly beautiful, and as you can see from the photos below, you can judge for yourself. Just before Štrbské pleso itself, there are the Jazierka lásky (Lakes of Love). From Štrbské pleso, according to the Information Board, you can see: Malý Kriváň, Kriváň, Sedielková kopa, Krátká veža, Ostrá veža, Furkotská dolina, Ostrá, Predné Solisko, Štrbská vežička, Štrbský štít, Mlynická dolina, Hlinská veža, Satan, Predná Bašta, Malá Bašta, Patria, Žabia veža, Žabí kôň, Mengusovská dolina, Kôpky, Český štít, Vysoká, Dračí štít, Ošarpanec, Gánek, Zlomisková veža, Rumanov štít, Zlobivá, Ostrva, Tupá, Končistá, and the ridge of Gerlachovský štít.

Located at an altitude of 1320 meters above sea level, Štrbské pleso is the only lake in the High Tatras that was artificially expanded. Before the flooding, there was a peat bog here, known as the Nakládsko moss bed, with a small lake in the middle. It was about 40 meters in diameter and its maximum depth was 8 meters. The new form was created in 1900 during the construction of the Móry villa, which stood in place of the Baník Hotel. The Štrbská Mlynica stream was diverted to the Nakládsko moss bed, and the former outlet was dammed. As a result, the water level rose by two meters and flooded almost the entire peat bog. Currently, Štrbské pleso covers an area of 2.12 hectares and reaches a maximum depth of 10 meters. The layer of peat soon began to peel off from the bottom and rise to the surface. It created islands, which have been preserved to this day. Initially, these islands were removed and weighted down with stones. Later, only pieces of peat that floated to the outlet were removed. The floating layer of peat, often up to four meters thick, creates a unique underwater scenery with many overhangs and holes. The only permanent inhabitant of Štrbské pleso’s waters is the brown trout (Information Board).

The Tatranská settlement of Štrbské pleso is an administrative part of the town of Vysoké Tatry. It is located at an altitude of 1335 meters above sea level and has about 350 inhabitants. In 1872, the Štrba landowner Jozef Szentiványi built a log cabin here, laying the foundation for the establishment of the settlement. Already in 1885, the emerging settlement was granted the status of a spa town and a statute for the spa was drafted. In 1935, the World Ski Championships in Nordic disciplines were held here, followed by another event in 1970, which prompted a lively transformation that saw the construction of the FIS, Panoráma, and later Patria hotels. The FIS Sports Complex was built, and the cog railway, which had been discontinued in the meantime, was restored. The Helios sanatorium was built. The settlement became the most significant and visited tourism center in the High Tatras (vysoke-tatry.info).

Štrbské pleso to jedno z najbardziej znanych miejsc na Słowacji. Jest naprawdę piękne, a jak można zobaczyć na zdjęciach poniżej, można samemu ocenić. Bezpośrednio przed samym Štrbské pleso znajdują się Jazierka lásky (Stawy Miłości). Z Štrbské pleso, zgodnie z tablicą informacyjną, można zobaczyć: Malý Kriváň, Kriváň, Sedielkovú kopu, Krátką wieżę, Ostrą wieżę, Furkotską dolinę, Ostrą, Predné Solisko, Štrbskú wieżyczkę, Štrbský szczyt, Mlynickú dolinę, Hlinskú wieżę, Satana, Prednú Baštę, Malú Baštę, Patrię, Žabiu wieżę, Žabí konik, Mengusovskú dolinę, Kôpky, Český szczyt, Vysokú, Dračí szczyt, Ošarpance, Gánek, Zlomiskovú wieżę, Rumanov szczyt, Zlobivú, Ostrvu, Tupą, Končistą, grzbiet Gerlachovskiego szczytu.

Położone na wysokości 1320 metrów nad poziomem morza Štrbské pleso jest jedynym jeziorem w Wysokich Tatrach, które zostało sztucznie powiększone. Przed zalaniem teren ten był torfowiskiem, znanym jako Nakládske mozgrovisko, z małym jeziorem pośrodku. Miał on około 40 metrów średnicy i maksymalną głębokość wynoszącą 8 metrów. Nowa forma została stworzona w 1900 roku podczas budowy willi Móry, która stała w miejscu hotelu Baník. Strumień Štrbská Mlynica został skierowany do Nakládske mozgrovisko, a dawne ujście zostało tam zatamowane. W rezultacie poziom wody podniósł się o dwa metry i zatopił niemal całe torfowisko. Obecnie Štrbské pleso zajmuje obszar 2,12 hektara i osiąga maksymalną głębokość 10 metrów. Warstwa torfu szybko zaczęła odchodzić od dna i unosić się ku powierzchni. Stworzyła ona wyspy, które zachowały się do dziś. Początkowo te wyspy były usuwane i obciążane kamieniami. Później usuwano już tylko kawałki torfu, które pływały do ujścia. Pływająca, często nawet czterometrowa warstwa torfu tworzy pod wodą unikalny krajobraz z licznymi występami i dziurami. Jedynym stałym mieszkańcem wód Štrbské pleso jest pstrąg potokowy (Tablica informacyjna).

Osada Tatranská Štrbské pleso jest administracyjną częścią miasta Vysoké Tatry. Położona jest na wysokości 1335 metrów nad poziomem morza i liczy około 350 mieszkańców. W 1872 roku ziemianin ze Štrby Jozef Szentiványi zbudował tu chatę z bali, dając tym samym początek osadzie. Już w 1885 roku powstająca osada otrzymała status uzdrowiska, a dla uzdrowiska opracowano statut. W 1935 roku odbyły się tu Mistrzostwa Świata w Narciarstwie w Dyscyplinach Nordyckich, a następnie kolejne wydarzenie w 1970 roku, co spowodowało burzliwą przebudowę, w której powstały hotele FIS, Panoráma, a później Patria. Zbudowano Kompleks Sportowy FIS, przywrócono po pewnym czasie zlikwidowaną kolejkę zębatą. Powstała również nowa budowla Helios. Osada stała się najważniejszym i najczęściej odwiedzanym ośrodkiem turystycznym w Wysokich Tatrach (vysoke-tatry.info).

Štrbské pleso ist eine der bekanntesten Orte in der Slowakei. Es ist wirklich schön, und schließlich können Sie sich anhand der unten stehenden Fotos selbst ein Urteil bilden. Direkt vor dem Štrbské pleso befinden sich die Jazierka lásky (Liebesweiher). Von Štrbské pleso aus können Sie laut Informationstafel folgendes sehen: Malý Kriváň, Kriváň, Sedielková kopa, Krátká veža, Ostrá veža, Furkotská dolina, Ostrá, Predné Solisko, Štrbskú vežičku, Štrbský štít, Mlynickú dolinu, Hlinskú vežu, Satan, Prednú Baštu, Malú Baštu, Patriu, Žabiu vežu, Žabí kôň, Mengusovskú dolinu, Kôpky, Český štít, Vysokú, Dračí štít, Ošarpance, Gánek, Zlomiskovú vežu, Rumanov štít, Zlobivú, Ostrvu, Tupú, Končistú, den Grat des Gerlachovský štít.

Štrbské pleso, das sich in einer Höhe von 1320 Metern über dem Meeresspiegel befindet, ist der einzige See in den Hohen Tatra, der künstlich erweitert wurde. Vor der Überflutung befand sich hier ein Moor, das sogenannte Nakládske mozgrovisko, mit einem kleinen See in der Mitte. Es hatte etwa 40 Meter im Durchmesser und seine maximale Tiefe betrug 8 Meter. Die neue Form entstand im Jahr 1900 während des Baus der Villa Móry, die sich an der Stelle des Hotels Baník befand. Der Štrbská Mlynica Bach wurde zum Nakládske mozgrovisko umgeleitet und der bisherige Abfluss wurde verschlossen. Infolgedessen stieg das Wasser um zwei Meter an und überflutete fast das gesamte Moor. Heute hat Štrbské pleso eine Fläche von 2,12 Hektar und erreicht eine maximale Tiefe von 10 Metern. Die Torfschicht begann nach kurzer Zeit vom Boden abzublättern und stieg zum Wasserstand auf. Es bildeten sich Inseln, die bis heute erhalten sind. Zunächst wurden diese Inseln entfernt und mit Steinen belastet. Später wurden nur noch Torfreste entfernt, die zum Auslauf trieben. Die schwimmende, oft bis zu vier Meter dicke Torfschicht schafft unter Wasser eine einzigartige Kulisse mit vielen Überhängen und Löchern. Im Wasser von Štrbské pleso lebt nur ein ständiger Bewohner – die Bachforelle (Informationstafel).

Die Tatra-Siedlung Štrbské pleso ist ein administrativer Stadtteil der Stadt Vysoké Tatry. Sie liegt auf einer Höhe von 1335 Metern über dem Meeresspiegel und hat etwa 350 Einwohner. Im Jahr 1872 errichtete der Besitzer von Štrba, Jozef Szentiványi, eine Blockhütte und legte damit den Grundstein für die Siedlung. Bereits 1885 erhielt die sich formierende Siedlung einen charakteristischen Status und ein Badekurstatut wurde erstellt. Im Jahr 1935 fanden hier die Weltmeisterschaften im Nordischen Skisport statt, und später im Jahr 1970, was einen Impuls für einen turbulenten Umbau gab, bei dem die Hotels FIS, Panoráma und später Patria hinzukamen. Der Sportkomplex FIS wurde errichtet, die zwischenzeitlich stillgelegte Zahnradbahn wurde wieder in Betrieb genommen. Das Sanatorium Helios wurde errichtet. Die Siedlung wurde zum bedeutendsten und meistbesuchten Tourismuszentrum in den Hohen Tatra (vysoke-tatry.info).

Štrbské pleso a Szlovákia egyik legismertebb helyszíne. Valóban gyönyörű, és végül is az alábbi fényképek alapján mindenki maga dönthet róla. Magának a Štrbské plesónak a közelében találhatóak a „Jazierka lásky“ (Szerelmi tók). A Štrbské plesóról az Információs tábla alapján a következőket lehet látni: Kis Kriván, Kriván, Sedielková kupa, Rövid torony, Hegyi torony, Furkotská-völgy, Hegyi torony, Első Solisko, Štrbskú kis torony, Štrbský štít, Mlynická-völgy, Hlinská torony, Sátán, Első bástya, Kis bástya, Patria, Békatorony, Békakő, Mengusovská-völgy, Kôpky, Cseh-torony, Magas, Sárkány-torony, Ošarpance, Gánek, Zlomisková torony, Rumanov štít, Zlobivá, Ostrom, Bunkó, Hidas, a Gerlachovský štít hegycsúcsa.

A 1320 méteres tengerszint feletti magasságban fekvő Štrbské pleso a Magas-Tátrákban az egyetlen mesterségesen kibővített tó. Az árvíz előtt egy mocsárral találkozhattunk itt, a Nakládske mozgrovisko-val, egy kis tó közepén. Ez körülbelül 40 méter átmérőjű volt, és maximális mélysége 8 méter volt. Az új forma 1900-ban jött létre a Móry villa építése során, amely a Baník szálloda helyén állt. A Štrbská Mlynica-patakot a Nakládske mozgrovisko-hoz irányították át, és lezárták a korábbi lefolyást. Ennek eredményeként a víz két méterrel emelkedett, és majdnem teljesen elárasztotta a mocsarat. Jelenleg a Štrbské pleso 2,12 hektáros területű és legnagyobb mélysége 10 méter. A tőzegláp rétege rövid idő után elkezdett lehullni az aljáról, és a vízszint felé emelkedni. Számos szigetet hoztak létre, amelyek még ma is fennmaradtak. Először ezeket a szigeteket eltávolították és kövekkel terhelték. Később már csak a tőzegdarabokat távolították el, amelyek a kifolyóhoz sodródtak. A lebegő, gyakran akár négy méter vastag tőzegláp egyedülálló látványt nyújt a víz alatt, sok előugrás és lyukkal. A Štrbské pleso vizeiben csak egy állandó lakó él – a patak pisztráng (Információs tábla).

A Sztrbské pleso Tátra-település a Vysoke Tatry város egyik adminisztratív része. 1335 méteres tengerszint feletti magasságban fekszik és körülbelül 350 lakosa van. 1872-ben Jozef Szentiványi sztrbai földesúr egy favázas kunyhót épített, ezzel alapozta meg a település létrejöttét. Már 1885-ben egyre inkább kialakuló településnek elismert státuszt adtak, és fürdőkút-státusztervet dolgoztak ki. 1935-ben itt rendezték meg a síelő-világbajnokságot az északi diszciplínákban, majd 1970-ben ismét, ami lendületet adott egy viharos átépítésnek, amely során hozzáadták a FIS, Panoráma és később a Patria szállodákat. Létrejött a FIS Sportkomplexum, újjáépítették a korábban megszüntetett fogaskerekű vasutat. Létrejött a Helios gyógyközpont. A település a legjelentősebb és leglátogatottabb turisztikai központtá vált a Magas-Tátrákban (vysoke-tatry.info).

Odkazy

TOP

Panorámy na Štrbskom plese

Zima na Štrbskom plese

Skaly na Štrbskom plese

Drevá na Štrbskom plese

Odrazy na Štrbskom plese

Ostatná krajina na Štrbskom plese

Ostatná príroda na Štrbskom plese

Ostatné

, ,
strbske-pleso 502734

Krajina, Slovenská krajina, Príroda, Tatry, TOP, Hory, Biotopy

Vysoké Tatry

skala
Hits: 5915

Vysoké Tatry sú asi najväčšou pýchou Slovenska. V každom prípade sú najvyšším pohorím Slovenska. Sú to zrejme najmenšie veľhory na svete a tento unikát je vhodné využiť (Peter Kaclík). Rozloha Tatranského národného parku – TANAP-u, zriadeného na území Tatier v roku 1949, je 738 km2. Žije tu viac ako 1 300 druhov fauny a flóry. S poľským Tatrzańskim Parkom Narodowym je TANAP súčasťou biosférických rezervácií UNESCO (tanap.org). Hrebeň Vysokých Tatier je dlhý len 26 km (vysoketatry.org), jeho maximálna šírka je 17 km (Wikipedia). Najvyšším vrchom Vysokých Tatier a celého Slovenska je Gerlachovský štít s nadmorskou výškou 2 655 metrov nad morom (vysoketatry.org). Z 35 dolín sú najznámejšie Kôprová, Furkotská, Mlynická, Mengusovská, Batizovská, Velická, Veľká a Malá Studená, Bielovodská, Javorová dolina, Dolina Kežmarskej Bielej vody. Vo Vysokých Tatrách sa nachádza 120 plies, napr. Štrbské pleso, Veľké Hincovo pleso, Popradské pleso, Morské oko, Wielki Staw Polski. Sneh sa tu udrží 200 – 250 dní v roku, na niektorých tienistých stráňach sa netopí vôbec, ročný úhrn zrážok tu dosahuje okolo 1 600 mm (Wikipedia). Geologicky sú jadrových pohorím, jadro Tatier vznikalo v prvohorách, v karbóne pred 210 miliónmi rokov (Janák, Plašienka, Petrík). Na reliéf mali hlavný vplyv alpínske ľadovce, ktoré v ľadových dobách dosahovali na severných stranách až 14 km (Wikipedia).

Pôvod a význam názvu Tatry nie je doteraz spoľahlivo vyriešený. Historici ho pripisujú obyvateľom, ktorí sídlili na našom území ešte pred príchodom Slovanov. Odvodzujú ho od árijského slova tamtra, tâtra s významom „temný“ alebo „tmavý“, pripisujú mu význam odvodený z ľudového slova tatra v zmysle kamenistej, neúrodnej zeme. Ako najpravdepodobnejšiu možno akceptovať mienku, že názov Tatry pochádza zo slovanského slova trtri čo znamená bralá (Melich, 1902; Czambel, 1906; Chaloupecký, 1923). Podľa vysoke-tatry.info je označenie “tamtra – tatra = hnedý, tmavý” keltské. Prvá zmienka tohto názvu je z roku 999, spomína sa Tritri montes (wikipedia.sk). V roku 1125 sa v Kosmovej kronike spomína už názov Tatri (Kele, Lučanský, 2001). Poľské písomníctvo a literatúra  do prvej polovice 19. storočia Tatry označovala ako Karpak, Krempak, Sarmackie Alpy, Góry Tatarskie, Wengerskie góry. Maďari používali označenie Turtul, Turtur, Tortol apod., Tátra. Nemci Karpathen, Schnee-Gebirge, Zentralkarpathen apod (vysoke-tatry.info).

Reliéf Tatier je dielom vodných tokov a horských ľadovcov. V čase nejväčšieho rozsahu mali ľadovce vo Vysokých Tatrách plochu asi 15 000 ha. Ľadovec v Bielovodskej doline bol 14 km dlhý a 330 m hrubý (Houdek, Bohuš, 1976). Geomorfologický celok Tatry sa člení na dva podcelky: Západné Tatry a Východné Tatry. Ľaliové sedlo oddeľuje Západné a Východné Tatry. Východné Tatry sa členia na dve časti: Vysoké Tatry a Belianske Tatry (wikipedia.sk). Bielovodská dolina je najdlhšia dolina Tatier a je jedinou dolinou Tatier alpského rázu (Bohuš, 1996). Na území Tatier sa pôsobením vody vytvorilo množstvo jaskýň, v súčasnosti ich je zmapovaných okolo 330 (Houdek, Bohuš, 1976). Jazerá ľadovcového pôvodu v Tatrách majú svoje vlastné pomenovanie, na Slovensku pleso a v Poľsku staw. Nachádza sa ich v Tatrách viac ako 200. Podnebie má prevažne horský až vysokohorský ráz, snehová pokrývka pretrváva 180, v údoliach, až 250, v najvyšších oblastiach dní v roku. Veterné počasie je až 300 dní v roku. Na južnej strane dochádza často k tzv. padavým vetrom, ktoré spôsobujú vývraty a rozsiahle polomy. Najvhodnejším obdobím pre turistické výstupy v Tatrách je jeseň, kedy je počasie najstabilnejšie (wikipedia.sk).

V Tatrách je najvyššie položená osada Štrbské Pleso vo výške 1 355 nad morom. Na Lomnický štít (2632 m) vedie visutá lanovka. Najvyššie položená chata „Chata pod Rysmi“ sa nachádza vo výške 2 250 metrov (vysoketatry.org). Okrem nej množstvo iných, napr. Téryho chata, Zbojnícka chata, Chata pod Soliskom, Encián (na Skalnatom plese), Skalnatá chata, Sliezsky dom, Chata pri Zelenom plese, Zamkovského chata, Rainerova chata, Bilíková chata (Wikipedia).

V najvyšších polohách žijú kamzíky a svište. Kamzík vrchovský tatranský Rupicapra rupicapra tatrica je symbolom Vysokých Tatier. V lesoch žijú aj naše veľké šelmy medveď, vlk, rys (vysoketatry.org). V osade Tatranská Polianka nedávno odkryli dávnoveké opevnené sídlisko na tzv. Žltej stene. Podľa toho bola lokalita osídlená na prelome nášho letopočtu. Dnes sú tu liečebné ústavy, liečil sa tu aj český básnik Jiří Wolker. Turistickým a lyžiarskym známym strediskom je Hrebienok na juhovýchodnom úpätí Slavkovského štítu (e-tatry.szm.com). Symbolom Slovenska je vrch Kriváň. Niektoré ďalšie zaujímavé lokality: Malé vodopády Studeného potoka (Peter Kaclík). V Tatrách evidujeme okolo 1400 druhov rastlín (wikipedia.sk).

Belianske Tatry sú východnou časťou Vysokých Tatier. Tento 14 km dlhý vápencový hrebeň leží takmer kolmo na hlavný hrebeň Vysokých Tatier. Považujú sa za najkrajšiu a prírodne najbohatšiu časť, rastie tu napr. plesnivec alpínsky – Leontopodium alpinum (e-tatry.szm.com). K vyhľadávaným lokalitám patrí Belianska jaskyňa.

The High Tatras are arguably the greatest pride of Slovakia and, in any case, the highest mountain range in the country. They are probably the smallest high mountains in the world, and this uniqueness should be appreciated (Peter Kaclík). The area of the Tatra National Park (TANAP), established in 1949 on the territory of the Tatras, is 738 km2. It is home to more than 1,300 species of fauna and flora. Together with the Polish Tatra National Park, TANAP is part of UNESCO’s biosphere reserves (tanap.org). The High Tatras ridge is only 26 km long (vysoketatry.org), with a maximum width of 17 km (Wikipedia). The highest peak in the High Tatras and the entire Slovakia is Gerlachovský štít at an elevation of 2,655 meters above sea level (vysoketatry.org). Of the 35 valleys, the most famous include Kôprová, Furkotská, Mlynická, Mengusovská, Batizovská, Velická, Veľká and Malá Studená, Bielovodská, Javorová dolina, and Dolina Kežmarskej Bielej vody. There are 120 mountain lakes in the High Tatras, such as Štrbské pleso, Veľké Hincovo pleso, Popradské pleso, Morské oko, and Wielki Staw Polski. Snow remains here for 200 – 250 days a year, and on some shaded slopes, it doesn’t melt at all. The annual precipitation in the region reaches around 1,600 mm (Wikipedia). Geologically, they are a core mountain range, and the core of the Tatras was formed in the Paleozoic era, in the Carboniferous period, about 210 million years ago (Janák, Plašienka, Petrík). Alpine glaciers had the most significant impact on the relief, reaching up to 14 km on the northern slopes during glacial periods (Wikipedia).

The origin and meaning of the name Tatras are not reliably resolved. Historians attribute it to the inhabitants who settled in the region before the arrival of the Slavs. They derive it from the Aryan word tamtra, tâtra, meaning „dark“ or „dim,“ attributing a meaning derived from the folk word tatra, referring to stony, barren land. The most likely opinion suggests that the name Tatras comes from the Slavic word trtri, meaning peaks (Melich, 1902; Czambel, 1906; Chaloupecký, 1923). According to vysoke-tatry.info, the designation „tamtra – tatra = brown, dark“ is Celtic. The first mention of this name dates back to the year 999, referring to Tritri montes (wikipedia.sk). In 1125, Kosmas‘ chronicle already mentions the name Tatri (Kele, Lučanský, 2001). Polish literature referred to the Tatras as Karpak, Krempak, Sarmackie Alpy, Góry Tatarskie, Wengerskie góry until the first half of the 19th century. Hungarians used the terms Turtul, Turtur, Tortol, etc., Tátra. Germans referred to them as Karpathen, Schnee-Gebirge, Zentralkarpathen, etc. (vysoke-tatry.info).

The Tatras‘ relief is shaped by watercourses and mountain glaciers. At its largest extent, the glaciers in the High Tatras covered an area of about 15,000 ha. The glacier in Bielovodska dolina was 14 km long and 330 m thick (Houdek, Bohuš, 1976). The Tatras are divided into two sub-ranges: Western Tatras and Eastern Tatras, with Ľaliové sedlo separating them. The Eastern Tatras are further divided into two parts: High Tatras and Belianske Tatras (wikipedia.sk). Bielovodská dolina is the longest valley in the Tatras and is the only alpine-like valley (Bohuš, 1996). The Tatras‘ terrain has given rise to numerous caves, with around 330 currently mapped (Houdek, Bohuš, 1976). Glacial lakes in the Tatras, referred to as pleso in Slovakia and staw in Poland, number over 200. The climate is predominantly mountainous to high-mountainous, with a snow cover persisting for 180 to 250 days a year, especially in the highest areas. Windy weather prevails up to 300 days a year, and the southern side often experiences so-called foehn winds, causing avalanches and extensive windthrow. The most suitable period for hiking in the Tatras is autumn when the weather is most stable (wikipedia.sk).

The highest settlement in the Tatras is Štrbské Pleso at an altitude of 1,355 meters above sea level. A cable car leads to Lomnický štít (2,632 m). The highest chalet, „Chata pod Rysmi,“ is located at an altitude of 2,250 meters (vysoketatry.org). Other notable chalets include Téryho chata, Zbojnícka chata, Chata pod Soliskom, Encián (at Skalnaté pleso), Skalnatá chata, Sliezsky dom, Chata pri Zelenom plese, Zamkovského chata, Rainerova chata, and Bilíková chata (Wikipedia).

In the highest elevations, chamois and marmots thrive. Tatra chamois (Rupicapra rupicapra tatrica) is a symbol of the High Tatras. Large predators like brown bear, wolf, and lynx also inhabit the forests (vysoketatry.org). In the Tatranská Polianka settlement, an ancient fortified settlement on the so-called Žltá stena was recently discovered. According to this finding, the site was inhabited around the turn of the Common Era. Today, there are sanatoriums in the area, and Czech poet Jiří Wolker underwent treatment here. Hrebienok on the southeast slope of Slavkovský štít is a well-known tourist and ski resort (e-tatry.szm.com). The symbol of Slovakia is the peak Kriváň. Some other interesting locations include the Small Waterfalls of Studený potok (Peter Kaclík). In the Tatras, around 1,400 species of plants are recorded (wikipedia.sk).

Die Hohen Tatra sind wahrscheinlich der größte Stolz der Slowakei und auf jeden Fall das höchste Gebirge des Landes. Sie sind wahrscheinlich das kleinste Hochgebirge der Welt, und diese Einzigartigkeit sollte geschätzt werden (Peter Kaclík). Die Fläche des Tatra-Nationalparks (TANAP), der 1949 auf dem Gebiet der Tatra eingerichtet wurde, beträgt 738 km2. Hier leben mehr als 1.300 Arten von Fauna und Flora. Zusammen mit dem polnischen Tatra-Nationalpark ist der TANAP Teil der UNESCO-Biosphärenreservate (tanap.org). Der Kamm der Hohen Tatra ist nur 26 km lang (vysoketatry.org), bei einer maximalen Breite von 17 km (Wikipedia). Der höchste Gipfel der Hohen Tatra und der gesamten Slowakei ist der Gerlachovský štít mit einer Höhe von 2.655 Metern über dem Meeresspiegel (vysoketatry.org). Von den 35 Tälern sind die bekanntesten Kôprová, Furkotská, Mlynická, Mengusovská, Batizovská, Velická, Veľká und Malá Studená, Bielovodská, Javorová dolina und Dolina Kežmarskej Bielej vody. Es gibt 120 Bergseen in der Hohen Tatra, wie Štrbské pleso, Veľké Hincovo pleso, Popradské pleso, Morské oko und Wielki Staw Polski. Der Schnee bleibt hier 200 – 250 Tage im Jahr liegen, und auf einigen schattigen Hängen schmilzt er überhaupt nicht. Die jährliche Niederschlagsmenge in der Region beträgt etwa 1.600 mm (Wikipedia). Geologisch gesehen handelt es sich um ein Kerngebirge, und der Kern der Tatra entstand im Paläozoikum, im Karbon vor etwa 210 Millionen Jahren (Janák, Plašienka, Petrík). Alpengletscher hatten den größten Einfluss auf das Relief und erreichten während der Eiszeiten bis zu 14 km an den Nordhängen (Wikipedia).

Der Ursprung und die Bedeutung des Namens Tatras sind bisher nicht zuverlässig geklärt. Historiker schreiben ihn den Bewohnern zu, die sich in der Region niederließen, noch bevor die Slawen kamen. Sie leiten ihn von dem arischen Wort tamtra, tâtra ab, was „dunkel“ oder „düster“ bedeutet, und schreiben ihm eine Bedeutung vom Volksausdruck tatra zu, der eine steinige, unfruchtbare Erde bedeutet. Die wahrscheinlichste Meinung legt nahe, dass der Name Tatras aus dem slawischen Wort trtri stammt, was Gipfel bedeutet (Melich, 1902; Czambel, 1906; Chaloupecký, 1923). Laut vysoke-tatry.info ist die Bezeichnung „tamtra – tatra = braun, dunkel“ keltisch. Die erste Erwähnung dieses Namens stammt aus dem Jahr 999 und bezieht sich auf Tritri montes (wikipedia.sk). Im Jahr 1125 erwähnt die Chronik von Kosmas bereits den Namen Tatri (Kele, Lučanský, 2001). Die polnische Literatur bezeichnete die Tatra bis zur ersten Hälfte des 19. Jahrhunderts als Karpak, Krempak, Sarmackie Alpy, Góry Tatarskie, Wengerskie góry. Ungarn verwendeten die Begriffe Turtul, Turtur, Tortol usw., Tátra. Die Deutschen nannten sie Karpathen, Schnee-Gebirge, Zentralkarpathen usw. (vysoke-tatry.info).

Das Relief der Tatras wird von Wasserläufen und Berggletschern geformt. In ihrer größten Ausdehnung bedeckten die Gletscher in den Hohen Tatra eine Fläche von etwa 15.000 ha. Der Gletscher in Bielovodska dolina war 14 km lang und 330 m dick (Houdek, Bohuš, 1976). Die Tatra ist in zwei Teilgebiete unterteilt: Westtatra und Osttatra, wobei Ľaliové sedlo sie voneinander trennt. Die Osttatra ist weiter in zwei Teile unterteilt: Hohe Tatra und Belianske Tatras (wikipedia.sk). Bielovodská dolina ist das längste Tal in der Tatra und das einzige alpinartige Tal (Bohuš, 1996). Auf dem Gebiet der Tatra gibt es aufgrund der Wassereinwirkung viele Höhlen, von denen derzeit etwa 330 kartiert sind (Houdek, Bohuš, 1976). Gletscherseen in den Tatra, in der Slowakei Pleso und in Polen Staw genannt, gibt es über 200. Das Klima ist überwiegend gebirgig bis hochgebirgig, wobei eine Schneedecke für 180 bis 250 Tage im Jahr, besonders in den höchsten Gebieten, bestehen bleibt. Windiges Wetter herrscht bis zu 300 Tagen im Jahr vor, und auf der Südseite treten häufig sogenannte Föhnwinde auf, die Lawinen und ausgedehnte Windwürfe verursachen. Die günstigste Zeit für Wanderungen in der Tatra ist der Herbst, wenn das Wetter am stabilsten ist (wikipedia.sk).

Die höchste Siedlung in der Tatra ist Štrbské Pleso auf einer Höhe von 1.355 Metern über dem Meeresspiegel. Eine Seilbahn führt zum Lomnický štít (2.632 m). Die höchste Hütte, „Chata pod Rysmi“, befindet sich auf einer Höhe von 2.250 Metern (vysoketatry.org). Weitere bekannte Hütten sind Téryho chata, Zbojnícka chata, Chata pod Soliskom, Encián (am Skalnaté pleso), Skalnatá chata, Sliezsky dom, Chata pri Zelenom plese, Zamkovského chata, Rainerova chata und Bilíková chata (Wikipedia).

In den höchsten Lagen leben Gämsen und Murmeltiere. Die Tatra-Gämse (Rupicapra rupicapra tatrica) ist ein Symbol der Hohen Tatra. Große Raubtiere wie Braunbär, Wolf und Luchs bewohnen ebenfalls die Wälder (vysoketatry.org). In der Siedlung Tatranská Polianka wurde vor kurzem eine antike befestigte Siedlung an der sogenannten Žltá stena entdeckt. Nach dieser Entdeckung war der Ort um die Zeitenwende besiedelt. Heute gibt es hier Sanatorien, und der tschechische Dichter Jiří Wolker wurde hier behandelt. Hrebienok am Südosthang des Slavkovský štít ist ein bekannter Touristen- und Skiresort (e-tatry.szm.com). Das Symbol der Slowakei ist der Gipfel Kriváň. Einige andere interessante Orte sind die Kleinen Wasserfälle des Studený potok (Peter Kaclík). In der Tatra sind rund 1.400 Pflanzenarten verzeichnet (wikipedia.sk).

Vysoké Tatry są prawdopodobnie największym dumą Słowacji. W każdym razie są najwyższym pasmem górskim na Słowacji. To prawdopodobnie najmniejsze góry na świecie, a ta unikalność zasługuje na wykorzystanie (Peter Kaclík). Powierzchnia Tatrzańskiego Parku Narodowego – TANAP-u, utworzonego na terenie Tatr w 1949 roku, wynosi 738 km2. Żyje tu ponad 1300 gatunków fauny i flory. Wspólnie z polskim Tatrzańskim Parkiem Narodowym, TANAP jest częścią rezerwatów biosfery UNESCO (tanap.org). Grzbiet Wysokich Tatr ma zaledwie 26 km długości (vysoketatry.org), a jego maksymalna szerokość wynosi 17 km (Wikipedia). Najwyższym szczytem Wysokich Tatr i całej Słowacji jest Gerlachovský štít, osiągający wysokość 2655 metrów nad poziomem morza (vysoketatry.org). Spośród 35 dolin najbardziej znane to Kôprová, Furkotská, Mlynická, Mengusovská, Batizovská, Velická, Veľká i Malá Studená, Bielovodská, Javorová dolina, Dolina Kežmarskej Bielej vody. W Tatrach Wysokich znajduje się 120 stawów, takich jak Štrbské pleso, Veľké Hincovo pleso, Popradské pleso, Morské oko, Wielki Staw Polski. Śnieg utrzymuje się tu przez 200-250 dni w roku, w niektórych zacienionych miejscach nie topnieje wcale, a roczna suma opadów wynosi około 1600 mm (Wikipedia). Geologicznie są to góry pierwotne, jądro Tatr kształtowało się w paleozoiku, w karbonie, około 210 milionów lat temu (Janák, Plašienka, Petrík). Na rzeźbę terenu miały główny wpływ lodowce alpejskie, które w epoce lodowcowej sięgały nawet 14 km na północnych stokach (Wikipedia).

Pochodzenie i znaczenie nazwy Tatr nie zostało dotąd jednoznacznie rozwiązane. Historycy przypisują ją mieszkańcom, którzy zamieszkiwali nasze tereny jeszcze przed przybyciem Słowian. Wywodzą ją od arijskiego słowa tamtra, tâtra, oznaczającego „ciemny” lub „mroczny”, przypisują mu znaczenie zaczerpnięte z ludowego słowa tatra w sensie kamienistej, jałowej ziemi. Najbardziej prawdopodobnym zdaniem może być, że nazwa Tatry pochodzi od słowiańskiego słowa trtri, oznaczającego „kamienne” (Melich, 1902; Czambel, 1906; Chaloupecký, 1923). Według wysoke-tatry.info określenie „tamtra – tatra = kasztanowy, ciemny“ jest celtyckie. Pierwsza wzmianka o tej nazwie pochodzi z roku 999, wspomina o Tritri montes (wikipedia.sk). W 1125 roku w Kronice Kosmasa już wspomina się o nazwie Tatri (Kele, Lučanský, 2001). Polska literatura i literatura do pierwszej połowy XIX wieku nazywała Tatry jako Karpak, Krempak, Sarmackie Alpy, Góry Tatarskie, Wengerskie góry. Węgrzy używali nazwy Turtul, Turtur, Tortol itp., Tátra. Niemcy nazywali je Karpaty, Góry Śnieżne, Karpaty Centralne itp. (vysoke-tatry.info).

Rzeźba Tatr to dzieło cieków wodnych i górskich lodowców. W czasie największego rozwoju lodowce w Wysokich Tatrach miały powierzchnię około 15 000 ha. Lodowiec w Dolinie Bielovodskiej miał 14 km długości i 330 m grubości (Houdek, Bohuš, 1976). Geomorfologiczna jednostka Tatr dzieli się na dwie podjednostki: Tatry Zachodnie i Tatry Wschodnie. Przełęcz Łalowe oddziela Tatry Zachodnie od Wschodnich. Tatry Wschodnie dzielą się na dwie części: Wysokie Tatry i Tatry Bielskie (wikipedia.sk). Dolina Bielovodská to najdłuższa dolina Tatr i jedyna o alpejskim charakterze (Bohuš, 1996). Na obszarze Tatr, pod wpływem wody, powstało wiele jaskiń, obecnie zmapowano ich około 330 (Houdek, Bohuš, 1976). Jeziora polodowcowe w Tatrach mają swoje własne nazwy, na Słowacji to pleso, a w Polsce staw. Jest ich w Tatrach ponad 200. Klimat jest przeważnie górski do wysokogórskiego, pokrywa śnieżna utrzymuje się przez 180, w dolinach nawet do 250 dni w roku. Wiatrowa pogoda występuje nawet przez 300 dni w roku. Na południowym stoku często występują tzw. wiatry opadowe, powodujące zawroty głowy i rozległe przewroty drzew. Najlepszym okresem na wspinaczkę turystyczną w Tatrach jest jesień, gdy pogoda jest najstabilniejsza (wikipedia.sk).

Najwyżej położoną osadą w Tatrach jest Štrbské Pleso, leżące na wysokości 1355 nad poziomem morza. Na Lomnický štít (2632 m) prowadzi kolejka linowa. Najwyżej położonym schroniskiem „Chata pod Rysmi“ znajduje się na wysokości 2250 metrów (vysoketatry.org). Oprócz niego istnieje wiele innych, na przykład Chaty Téryego, Zbojnícka chata, Chata pod Soliskom, Encián (na Skalnatom plese), Skalnatá chata, Sliezsky dom, Chata pri Zelenom plese, Zamkovského chata, Rainerova chata, Bilíková chata (Wikipedia).

W najwyższych partiach żyją kozice i świstaki. Kozica górska tatranska Rupicapra rupicapra tatrica jest symbolem Wysokich Tatr. W lasach żyją także nasze duże drapieżniki: niedźwiedź, wilk, ryś (vysoketatry.org). W osadzie Tatranská Polianka niedawno odkryto pradawne umocnione osiedle na tzw. Żółtej ścianie. Według tego miejsce było zamieszkane na przełomie naszej ery. Dziś znajdują się tu sanatoria, leczył się tu również czeski poeta Jiří Wolker. Popularnym ośrodkiem turystycznym i narciarskim jest Hrebienok na południowo-wschodnim zboczu Slavkovského štítu (e-tatry.szm.com). Symbolem Słowacji jest szczyt Kriváň. Kilka innych interesujących miejsc to Malé vodopády Studeného potoka (Peter Kaclík). W Tatrach rejestrujemy około 1400 gatunków roślin (wikipedia.sk).

Belianske Tatry to wschodnia część Wysokich Tatr. Ten 14 km długi grzbiet wapienny leży prawie prostopadle do głównego grzbietu Wysokich Tatr. Uważane są za najpiękniejszą i przyrodniczo najbogatszą część, rośnie tu m.in. stokrotka alpejska – Leontopodium alpinum (e-tatry.szm.com). Do popularnych miejsc należy Jaskinia Beliańska.

Niektoré príspevky

Odkazy

, , ,
vysoke-tatry 557811

Krajina, Slovenská krajina, Príroda, Tatry, Biotopy

Belianska jaskyňa – jediná verejne prístupná jaskyňa vo Vysokých Tatrách

skala
Hits: 4767

Belianska jaskyňa sa nachádza v Tatranskej Kotline. Je jedinou verejne prístupnou jaskyňou vo Vysokých Tatrách. Niektoré časti jaskyne, ktorá leží v masíve Kobylieho vrchu, majú zaujímavé názvy: Stĺpový dóm, Priepasť Peklo, Kalvária, Dóm SNP, Palmová sieň, Vodopádový dóm, Hudobná sieň, Rúrový dóm, Hlinená chodba, Priepasť Čertove hrdlo, Dóm trosiek (Zdroj: Informačná tabuľa). O jaskyni vedeli hľadači pokladov už v 18. storočí, o čom svedčia uhlíkové nápisy na stenách. Najstarší je datovaný do roku 1713. Neskôr sa na jaskyňu zabudlo, až kým ju Július Husz a Ján Britz 5.8.1881 znovu neobjavili. Dnes je známych 3825 metrov chodieb (Ján Lacika). Jaskyňa patrí ku najnavštevovanejším u nás. Sprístupnených je 1370 metrov (Terem). Cez prehliadky sprievodcovia púšťajú hudbu, čo umocňuje zážitok a krásu tejto jaskyne. Na tejto trase dominujú pagodovité stalagmity a sintrové vodopády s dĺžkou viac ako 50 metrov (poznajslovensko.sk). Vyhliadková trasa má prevýšenie 125 metrov, je na nej 860 schodov. Návštevník počas nej vidí jazierka, Hudobnú sieň pomenovanú podľa zvukov dopadajúcich kvapiek vody na hladinu jazierka. Tento priestor má vynikajúce akustické vlastnosti, preto sa tu organizovali koncerty (wordpress.com).

Belianska Cave is located in the Tatranská Kotlina (Tatra Basin). It is the only publicly accessible cave in the High Tatras. Some parts of the cave, situated in the massif of Kobylí Vrch (Mare’s Hill), have interesting names such as Column Dome, Hell Abyss, Calvary, SNP Dome, Palm Hall, Waterfall Dome, Music Hall, Tube Dome, Clay Passage, Devil’s Throat Abyss, Dome of Debris (Source: Information Board). Treasure hunters were already aware of the cave in the 18th century, as evidenced by carbon inscriptions on the walls. The oldest inscription dates back to 1713. The cave was later forgotten until it was rediscovered by Július Husz and Ján Britz on August 5, 1881. Today, it is known for its 3,825 meters of passages (Ján Lacika). The cave is among the most visited in the country, with 1,370 meters accessible to the public (Terem). During guided tours, guides play music, enhancing the experience and beauty of the cave. Pagoda-shaped stalagmites and sinter waterfalls over 50 meters long dominate this route (poznajslovensko.sk). The sightseeing route has an elevation gain of 125 meters, featuring 860 steps. Visitors can see ponds, the Music Hall named after the sounds of water droplets falling into the pond. This space has excellent acoustic properties, making it a venue for concerts (wordpress.com).

Jaskinia Belianska znajduje się w Kotlinie Tatrzańskiej. Jest jedyną publicznie dostępną jaskinią w Wysokich Tatrach. Niektóre części jaskini, położonej w masywie Kobyliego Wzgórza, mają interesujące nazwy, takie jak Kolumnowy Dół, Przepaść Piekło, Kalwaria, Dół SNP, Sala Palmowa, Wodospadowy Dół, Sala Muzyczna, Rurkowy Dół, Korytarz Gliniany, Przepaść Diabelska Gardło, Dół Gruzy (Źródło: Tablica Informacyjna). Poszukiwacze skarbów byli już świadomi istnienia jaskini w XVIII wieku, o czym świadczą węglowe napisy na ścianach. Najstarszy napis pochodzi z 1713 roku. Później jaskinia została zapomniana, aż do momentu jej ponownego odkrycia przez Júliusa Husza i Jána Britza 5 sierpnia 1881 roku. Obecnie znana jest z 3825 metrów korytarzy (Ján Lacika). Jaskinia należy do najczęściej odwiedzanych w kraju, udostępniono dla zwiedzających 1370 metrów (Terem). Podczas prowadzonych wycieczek przewodnicy odtwarzają muzykę, co wzmacnia wrażenia i piękno jaskini. Na tej trasie dominują pagodowate stalagmity i wodospady sinterowe o długości ponad 50 metrów (poznajslovensko.sk). Trasa widokowa ma przewyższenie 125 metrów, na której znajduje się 860 schodów. Odwiedzający mogą zobaczyć stawy, Salę Muzyczną nazwaną od dźwięków kropli wody spadających na powierzchnię stawu. To miejsce charakteryzuje się doskonałymi właściwościami akustycznymi, co sprawia, że organizowane są tu koncerty (wordpress.com).

Odkazy

belianska-jaskyna 37353