Vysoké Tatry - Skala

2011, 2011-2015, Časová línia, Doliny, Krajina, Slovenská krajina, Tatry, Typ krajiny

Mengusovská dolina

18/02/201614/03/2024 skala

Turisticky patrí Mengusovská dolina medzi najnavštevovanejšie doliny Vysokých Tatier. Prvým jej majiteľom bol gróf Botyz, ktorý ju získal v roku 1264. Je pozoruhodné, že až do roku 1897 bola dolina vo vlastníctve Botyzových potomkov Mariássyovcov (topky.sk). Preteká ňou Hincov potok. V hornej časti sa delí na Hincovu kotlinu a Kotlinu Žabích plies. V Hincovej kotline je najväčšie a najhlbšie pleso na slovenskej strane Tatier – Veľké Hincove pleso. Okrem toho sa tu nachádza Malé Hincove pleso a Hincove oká. V Kotline Žabích plies sú Veľké, Malé a Vyšné Žabie pleso. V dolnej časti pri ústí Zlomiskovej doliny je Popradské pleso (wikipedia.sk). Mengusovská dolina sa nachádza medzi Mlynickou a Štôlskou dolinou.

Mengusovská Valley is among the most visited valleys in the High Tatras. Its first owner was Count Botyz, who acquired it in 1264. Remarkably, the valley remained in the possession of Botyz’s descendants, the Mariássy family, until 1897 (topky.sk). Hincov Creek flows through the valley, splitting into Hincová kotlina (Hinco’s Basin) and Kotlina Žabích plies (Basin of Frog Ponds) in the upper part. In Hincová kotlina, you can find the largest and deepest lake on the Slovak side of the Tatras – Veľké Hincove pleso. Additionally, there are Malé Hincove pleso and Hincove oká. In Kotlina Žabích plies, you’ll find Veľké, Malé, and Vyšné Žabie pleso. Towards the lower part, near the mouth of Zlomisková dolina, lies Popradské pleso (wikipedia.sk). Mengusovská Valley is situated between Mlynická and Štôlska Valley.

Dolina Mengusovska należy do najczęściej odwiedzanych dolin Wysokich Tatr. Jej pierwszym właścicielem był hrabia Botyz, który nabył ją w 1264 roku. Ciekawe jest, że aż do 1897 roku dolina pozostawała własnością potomków Botyza, rodziny Mariássy (topky.sk). Dolinę przepływa potok Hincov, dzieląc się na górnym odcinku na kotlinę Hincovą i Kotlinę Žabích plies. W Kotlinie Hincovej znajduje się największe i najgłębsze jezioro po słowackiej stronie Tatr – Veľké Hincove pleso. Ponadto znajdują się tu Malé Hincove pleso i Hincove oká. W Kotlinie Žabích plies znajdują się Veľké, Malé i Vyšné Žabie pleso. W dolnej części, przy ujściu Doliny Zlomiskovej, leży Popradské pleso (wikipedia.sk). Dolina Mengusovska położona jest między Doliną Mlynicką a Doliną Štôlską.

Odkazy

Use Facebook to Comment on this Post

2011, 2011-2015, Časová línia, Krajina, Liptov, Liptovské, Obce, Slovenská krajina, Slovenské

Pribylina – kraj pod Kriváňom

17/02/201607/03/2024 skala

Pribylina je jedna z obcí, ktorá bola skrášlená, jej centrum bolo naozaj pekne spravené. V obci je Múzeum liptovskej dediny.

Leží vo výške 745 metrov nad morom, pod sútokom Račkovho potoka s riekou Belá. Založená bol v roku 1331. V súčastnosti tu žije 1350 obyvateľov. Neďaleké Podbanské je východiskom do východnej časti Západných Tatier a do západnej časti Vysokých Tatier (pribylina.sk). Názov obce je možno odvodený od toho, že leží pri rieke, ktorá mala pôvodne meno Biala. Alebo sa viaže ku nárečovému slovu “priby”, ktoré označuje nových osadníkov (pribylina.sk).

Pribylina is one of the villages that has been beautified, with its center truly well-kept. The village is home to the Museum of Liptov Village.

Situated at an elevation of 745 meters above sea level, it lies at the confluence of Račkov Potok and the Belá River. It was founded in 1331, and currently, it is inhabited by 1,350 residents. Nearby Podbanské serves as a starting point for the eastern part of the Western Tatras and the western part of the High Tatras (pribylina.sk). The name of the village may be derived from its location near a river originally named Biala. Alternatively, it may be linked to the dialect word “priby,” which refers to new settlers (pribylina.sk).

Odkazy

Use Facebook to Comment on this Post

2011, 2011-2015, Biotopy, Časová línia, Krajina, Plesá, Príroda, Slovenská krajina, Tatry

Skalnaté pleso

13/02/201618/03/2024 skala

Skalnaté pleso, predtým Lomnické pleso je hojne navštevovaná oblasť. Leží pod hlavným štítom Lomnického štítu. Pod sebou má podtatranské obce Tatranská Lomnica a Tatranské Matliare. Z Tatranskej Lomnice sem vedie lanovka. Ostatne lanovka vedie aj na Lomnické sedlo aj na Lomnický štít.

Skalnaté pleso je morénové pleso vo Vysokých Tatrách, na Slovensku v najnižšom mieste Skalnatej doliny, vo výške 1754 metrov nad morom. Má rozlohu 1.23 ha, je 212 metrov dlhé a 85 metrov široké. Dosahuje maximálnu hĺbku 2 metre (podľa niektorých zdrojov až 4.2 m). Napája ho Skalnatý potok. V suchom období je pleso bez vody, rovnako Skalnatý potok (wikipedia.cs). Priesakom a detonačnými zásahmi pri stavbe lanovky bola prerušená nepriepustnosť dna. V poslednom desaťročí sa tento stav vyskytoval veľmi často. Všetky upevňovacie práce zamerané na záchranu morény a jazierka boli doteraz neúspešné. Pri plese je prestupná stanica lanových dráh (pravda.sk). Skalnaté pleso je druhé najnavštevovanejšie na slovenskej strane Tatier (turistika.sk). Na Skalnatom plese sa nachádza astronomické observatórium, v nadmorskej výške 1786 nad morom. Založené bolo v roku 1943. V budove observatória sa nachádza aj meteorologická stanica patriaca Geofyzikálemu ústavu SAV (ta3.sk).

Skalnaté pleso, formerly known as Lomnické pleso, is a popularly visited area. It lies beneath the main peak of Lomnický štít (Lomnica Peak) and is surrounded by the sub-Tatra villages of Tatranská Lomnica and Tatranské Matliare. A cable car from Tatranská Lomnica leads to this location. Additionally, the cable car provides access to Lomnické sedlo (Lomnica Saddle) and Lomnický štít.

Skalnaté pleso is a moraine lake in the High Tatras, Slovakia, located in the lowest part of the Skalnatá dolina (Skalnatá Valley), at an elevation of 1754 meters above sea level. It covers an area of 1.23 hectares, is 212 meters long, and 85 meters wide. It reaches a maximum depth of 2 meters (according to some sources, up to 4.2 meters). The lake is fed by Skalnatý potok (Skalnatý Stream). During dry periods, the lake, as well as the stream, can be without water (wikipedia.cs). The impermeability of the lake’s bottom was disrupted by drilling and detonations during the construction of the cable car. This condition has been occurring very frequently in the last decade. All the stabilizing efforts aimed at saving the moraine and the small lake have been unsuccessful so far. There is a transfer station for cable cars near the lake (pravda.sk). Skalnaté pleso is the second most visited lake on the Slovak side of the Tatras (turistika.sk). An astronomical observatory is located at Skalnaté pleso, at an elevation of 1786 meters above sea level. It was founded in 1943. The observatory building also houses a meteorological station belonging to the Geophysical Institute of the Slovak Academy of Sciences (ta3.sk).

Skalnaté pleso, wcześniej znane jako Lomnické pleso, to obszar często odwiedzany. Znajduje się pod głównym szczytem Lomnický štít (Szczyt Lomnicki) i otoczone jest podtatranskimi miejscowościami Tatranská Lomnica i Tatranské Matliare. Z Tatranskiej Lomnicy można tu dojechać koleją linową. Ponadto kolejka prowadzi także na Lomnické sedlo (Siodło Lomnickie) oraz na Lomnický štít.

Skalnaté pleso to morenowe jezioro w Wysokich Tatrach na Słowacji, położone w najniższym punkcie Doliny Skalnatej, na wysokości 1754 metrów nad poziomem morza. Ma powierzchnię 1,23 ha, długość 212 metrów i szerokość 85 metrów. Osiąga maksymalną głębokość 2 metry (według niektórych źródeł nawet 4,2 m). Zasilane jest przez potok Skalnatý. W okresie suchej aury zarówno jezioro, jak i potok Skalnatý mogą być bez wody (wikipedia.cs). Przeszczelność dna została zakłócona podczas budowy kolei linowej za pomocą wierceń i detonacji. W ostatniej dekadzie ten stan występował bardzo często. Wszystkie prace stabilizacyjne mające na celu ocalenie moreny i małego jeziorka dotychczas były nieudane. Przy jeziorze znajduje się stacja przesiadkowa kolejki linowej (pravda.sk). Skalnaté pleso jest drugim najczęściej odwiedzanym jeziorem po stronie słowackiej Tatr (turistika.sk). Na Skalnatém plese znajduje się obserwatorium astronomiczne, na wysokości 1786 metrów nad poziomem morza. Zostało założone w 1943 roku. W budynku obserwatorium mieści się także stacja meteorologiczna należąca do Instytutu Geofizycznego Słowackiej Akademii Nauk (ta3.sk).

Odkazy

Skalnaté pleso, za ním hradba Lomnického štítu

Use Facebook to Comment on this Post

2011, 2011-2015, Biotopy, Časová línia, Krajina, Potoky, Potoky, Príroda, Slovenská krajina, Tatry, Typ krajiny

Studený potok vo Vysokých Tatrách

13/02/201625/03/2024 skala

Studený potok je potok vo Vysokých Tatrách.

Je dlhý 17.4 km. Veľký Studený potok vyteká z Ľadového plesa, ktoré je 2056 metrov nad morom. Preteká Veľkou Studenou dolinou. Malý Studený potok vyteká z najväčšieho z piatich Spišských plies, ktoré je 2050 metrov nad morom. Preteká Malou Studenou dolinou. Sútok je v mieste vyústenia Malej Studenej doliny do Veľkej Studenej doliny, na Starolesnianskej poľane vo výške 1285 metrov nad morom (Repel). Preteká obrovským terénnym zlomom a vytvára kaskády a katarakty, ktoré sú obzvlášť pekné pri jarnom topení snehu, alebo po výdatných dažďoch. Pod Bílikovou chatou už preteká miernejším korytom. Pozdĺž vodopádov vedú turistické chodníky, vodopády sú vyhľadávané, napr.: Dlhý vodopád, Obrovský vodopád, Malé vodopády (vysoketatry.com), Trojitý vodopád má v maďarčine a nemčine poetický názov, ktorý sa dá preložiť ako vodopád umelcov. Nachádza v lese. Pod kaskádami Malého vodopádu, na dolnom konci sa nachádza Veľký vodopád. Jeho najvyššia kaskáda meria 13 metrov (slovakia.travel). Ďalej potok preteká cez Tatranskú Lesnú, Starú Lesnú, Veľkú Lomnicu, kde južne od tejto obce ústí do rieky Poprad (Repel).

The Cold Creek is a stream in the High Tatras.

It is 17.4 km long. Veľký Studený potok (Big Cold Creek) originates from Ľadové pleso (Ice Lake), which is 2056 meters above sea level. It flows through the Veľká Studená dolina (Big Cold Valley). Malý Studený potok (Small Cold Creek) originates from the largest of the five Spišské plies (Spiš Ponds), which is 2050 meters above sea level. It flows through the Malá Studená dolina (Small Cold Valley). The confluence is at the mouth of Malá Studená dolina into Veľká Studená dolina, at Starolesnianska poľana at an altitude of 1285 meters above sea level (Repel). It flows through a massive terrain fault, creating cascades and waterfalls, particularly beautiful during the spring snowmelt or after heavy rainfall. Below the Bílikova chata (Bílik’s Hut), the stream flows through a gentler channel. Tourist trails lead along the waterfalls, which are popular, such as Dlhý vodopád (Long Waterfall), Obrovský vodopád (Giant Waterfall), Malé vodopády (Small Waterfalls) (vysoketatry.com). The Triple Waterfall has a poetic name in Hungarian and German, which can be translated as the waterfall of artists. It is located in the forest. Under the cascades of Malý vodopád (Small Waterfall), at the lower end, there is Veľký vodopád (Big Waterfall). Its highest cascade measures 13 meters (slovakia.travel). Further, the stream flows through Tatranská Lesná, Stará Lesná, Veľká Lomnica, where it joins the Poprad River south of this village (Repel).

Zimny Potok to strumień w Wysokich Tatrach.

Ma długość 17,4 km. Wielki Studený potok wypływa z Ľadového plesa, które leży 2056 metrów nad poziomem morza. Przepływa przez Dolinę Wielkiego Zimnego Potoku. Mały Studený potok wypływa z największego z pięciu Spišských plies, które leży 2050 metrów nad poziomem morza. Przepływa przez Dolinę Małego Zimnego Potoku. Miejsce połączenia znajduje się u ujścia Doliny Małego Zimnego Potoku do Doliny Wielkiego Zimnego Potoku, na Starolesnianskiej polanie, na wysokości 1285 metrów nad poziomem morza (Repel). Przepływa przez ogromny uskok terenowy i tworzy kaskady i katarakty, szczególnie piękne podczas wiosennego topnienia śniegu lub po obfitych opadach deszczu. Poniżej chaty Bílikova, strumień płynie już łagodniejszym korytem. Wzdłuż wodospadów prowadzą szlaki turystyczne, które cieszą się popularnością, takie jak Dlhý vodopád (Długi Wodospad), Obrovský vodopád (Olbrzymi Wodospad), Malé vodopády (Małe Wodospady) (vysoketatry.com). Potrójny wodospad ma poetycką nazwę po węgiersku i niemiecku, którą można przetłumaczyć jako wodospad artystów. Znajduje się w lesie. Poniżej kaskad Małego vodopád (Mały Wodospad), na jego dolnym końcu, znajduje się Wielki vodopád (Duży Wodospad). Jego najwyższa kaskada mierzy 13 metrów (slovakia.travel). Dalej strumień przepływa przez Tatranską Lesná, Starą Lesná, Veľká Lomnica, gdzie uchodzi do rzeki Poprad na południe od tej wsi (Repel).

Odkazy

Use Facebook to Comment on this Post

2011-2015, 2012, Časová línia, Krajina, Obce, Slovenská krajina, Slovenské, Zamagurie, Zamagurské

Veľký Lipník – obec na styku Spišskej Magury a Pienin

07/02/201607/03/2024 skala

Obec Veľký Lipník leží na styku Pienin a Spišskej Magury, v doline potoka Lipník a jeho prítoku Šoltysa. Názov obce sa odvodzuje od líp. V obci žije takmer 1000 obyvateľov (velkylipnik.sk). Veľký Lipník osídľovali v druhej polovici 13. storočia Rusíni a Nemci povolaní Bélom IV. na zaľudnenie okrajových oblasti uhorského kráľovstva po tatárskom vpáde – tzv. šoltýska kolonizácia na nemeckom práve. Karol Róbert, uhorský kráľ v rokoch 1308 – 1342 daroval územie Lipnický les – silvam Lypnice v roku 1314 Juliusovi Gorgeyovi – synovi Hanusa zo Spišského Hrhova-Gargowa) a v krátkom čase sa tu rozrástla obec s nasledovnými dobovými názvami: Lupnik, Fellyupnik, Felwpnik, Lyndona, Lyndnou, Lipnik. Počas 15. a 16. storočia prebiehalo dosídľovanie prevažne Rusínmi z pravlasti Halíča, ktorí sa venovali pastierstvu a chovu dobytka – tzv. šoltýska kolonizácia po valašskom práve. Neskôr sa okrem poľnohospodárstva obyvatelia obce začali zaoberať aj remeselníctvom, známe je napr. vandrovné drotárstvo. Na prelome 19. a 20. storočia začalo hromadné vysťahovalectvo obyvateľov obce za prácou do cudziny, hlavne do USA a Kanady. Po skončení 2. svetovej vojny v roku 1945 sa niekoľko rodín z obce vysťahovalo – optovalo na Ukrajinu, niektoré rodiny sa neskôr vrátili späť na Slovensko (velkylipnik.sk).

The village of Veľký Lipník is located at the confluence of the Pieniny and Spišská Magura mountains, in the valley of the Lipník stream and its tributary Šoltysa. The name of the village is derived from lime trees. The village is home to nearly 1000 inhabitants (velkylipnik.sk). In the second half of the 13^th century, Veľký Lipník was settled by Ruthenians and Germans summoned by Béla IV to populate the peripheral areas of the Hungarian Kingdom after the Tatar invasion – the so-called Šoltýs colonization under German law. In 1314, Charles Robert, the Hungarian king from 1308 to 1342, donated the territory of Lipník Forest – silvam Lypnice to Julius Gorgey – the son of Hanus from Spišské Hrhov-Gargow. In a short time, the village grew with the following period names: Lupnik, Fellyupnik, Felwpnik, Lyndona, Lyndnou, Lipnik. During the 15^th and 16^th centuries, resettlement, mainly by Ruthenians from the original homeland of Halych, who were engaged in shepherding and cattle breeding – the so-called Šoltýs colonization under Valachian law, took place. Later, in addition to agriculture, the inhabitants of the village also started engaging in craftsmanship, with itinerant wireworking being well-known, for example. At the turn of the 19^th and 20^th centuries, mass emigration of the village residents for work abroad began, mainly to the USA and Canada. After the end of World War II in 1945, several families from the village emigrated – opted for Ukraine, some families later returned to Slovakia (velkylipnik.sk).

Wieś Veľký Lipník położona jest na styku Pienin i Gór Spišskiej Magury, w dolinie potoku Lipník i jego dopływu Šoltysa. Nazwa wsi pochodzi od lip. W wiosce mieszka prawie 1000 mieszkańców (velkylipnik.sk). W drugiej połowie XIII wieku Veľký Lipník został zasiedlony przez Rusinów i Niemców, sprowadzonych przez Belę IV, w celu zasiedlenia peryferyjnych obszarów królestwa węgierskiego po najazdach Tatarów – tzw. kolonizacja szoltyjska według prawa niemieckiego. W 1314 roku Karol Robert, król węgierski w latach 1308 – 1342, podarował Juliusowi Gorgeyowi – synowi Hanusa ze Spišské Hrhov-Gargowa – obszar Lasu Lipnickiego – silvam Lypnice. W krótkim czasie wieś rozrosła się pod następującymi ówczesnymi nazwami: Lupnik, Fellyupnik, Felwpnik, Lyndona, Lyndnou, Lipnik. W XV i XVI wieku miała miejsce przesiedlania głównie przez Rusinów z ojczystego regionu Halicza, którzy zajmowali się pasterstwem i hodowlą bydła – tzw. kolonizacja szoltyjska według prawa wołoskiego. Później, oprócz rolnictwa, mieszkańcy wioski zaczęli zajmować się również rzemiosłem, znane jest np. wędrowne druciarstwo. Na przełomie XIX i XX wieku rozpoczęła się masowa emigracja mieszkańców wioski za pracą za granicą, głównie do USA i Kanady. Po zakończeniu II wojny światowej w 1945 roku kilka rodzin z wioski emigrowało – zdecydowało się na Ukrainę, niektóre rodziny później wróciły na Słowację (velkylipnik.sk).