2011-2015, 2012, Časová línia, Krajina, Slovenská krajina, Tatry

Dolný Smokovec

skala
Hits: 2041

Dol­ný Smo­ko­vec sa nachá­dza dva km od Sta­ré­ho Smo­kov­ca. Posky­tu­je mož­nos­ti uby­to­va­nia, pria­mo v obci sa nachá­dza vlek a lyžiar­sky svah pre začia­toč­ní­kov. V lete posky­tu­je mož­nos­ti cyk­lis­ti­ky (vyso​ke​-tat​ry​.tra​vel). Dol­ný Smo­ko­vec sa počas prvej sve­to­vej voj­ny nazý­val Niž­ný Smo­ko­vec. Maďar­ský názov pre obec je Alsó-​Tátrafüred, nemec­ký Untersch­mecks. Je naj­väč­ším tatrans­kým stre­dis­kom lieč­by det­skej tuber­ku­ló­zy a res­pi­rač­ných cho­rôb. Nachá­dza­jú sa tu kúpe­le, kto­ré využí­va­li miest­ne raše­li­no­vé bah­no, koso­dre­vi­no­vé a tep­lé uhli­či­té kúpe­le. Zalo­že­nie obce sa spá­ja s kež­mar­ským uči­te­ľom Joze­fom Bohu­šom v roku 1881. Väč­ši­nu budov v obci pro­jek­to­val archi­tekt Gede­on Majun­ke zo Spiš­skej Sobo­ty. Na začiat­ku 1. sve­to­vej voj­ny sa stal maji­te­ľom Dol­né­ho Smo­kov­ca Kra­jin­ský ústav pre zaopat­ro­va­nie inva­li­dov a zria­dil tu Vojen­skú lie­čeb­ňu tuber­ku­ló­zy. V roku 1919 sa toto zaria­de­nie trans­for­mo­va­lo na Ústav pre lieč­bu det­skej tuber­ku­ló­zy. V medzi­voj­no­vom obdo­bí v Dol­nom Smo­kov­ci vyrást­lo nie­koľ­ko men­ších rodin­ných pen­zi­ó­nov a rodin­ných domov. Od roku 2004 je Šro­bá­rov ústav det­skej tuber­ku­ló­zy a res­pi­rač­ných cho­rôb neštát­nym zdra­vot­níc­kym zaria­de­ním, nezis­ko­vou orga­ni­zá­ci­ou, kto­rá posky­tu­je verej­nop­ros­peš­né služ­by. Posky­tu­je špe­cia­li­zo­va­nú, ústav­nú a ambu­lant­nú lie­čeb­no – pre­ven­tív­nu sta­rost­li­vosť a dife­ren­ciál­nu diag­nos­ti­ku naj­mä v oblas­ti det­skej pne­umof­ti­ze­oló­gie, imu­no­aler­go­ló­gie a cys­tic­kej fib­ró­zy. Od roku 2009 ústav roz­ší­ril svo­ju čin­nosť o posky­to­va­nie jed­no­dňo­vej zdra­vot­nej sta­rost­li­vos­ti v odbo­re det­ská chi­rur­gia. V roku 2010 pri­bu­dol odbor det­ská oto­ri­no­la­ryn­go­ló­gia (Wiki­pe­dia).

Dol­ný Smo­ko­vec is loca­ted two kilo­me­ters from Sta­rý Smo­ko­vec. It pro­vi­des accom­mo­da­ti­on opti­ons, and the­re is a ski lift and a ski slo­pe for begin­ners direct­ly in the vil­la­ge. In the sum­mer, it offers oppor­tu­ni­ties for cyc­ling (vyso​ke​-tat​ry​.tra​vel). During the First World War, Dol­ný Smo­ko­vec was cal­led Niž­ný Smo­ko­vec. The Hun­ga­rian name for the vil­la­ge is Alsó-​Tátrafüred, and in Ger­man, it is Untersch­mecks. It is the lar­gest resort in the High Tatras for the tre­at­ment of pediat­ric tuber­cu­lo­sis and res­pi­ra­to­ry dise­a­ses. The­re are spas that uti­li­zed local peat mud, heat­her, and warm car­bo­na­ted baths. The estab­lish­ment of the vil­la­ge is asso­cia­ted with the tea­cher Jozef Bohuš from Kež­ma­rok in 1881. Most of the buil­dings in the vil­la­ge were desig­ned by archi­tect Gede­on Majun­ke from Spiš­ská Sobo­ta. At the begin­ning of World War I, Dol­ný Smo­ko­vec beca­me the pro­per­ty of the Coun­try Ins­ti­tu­te for the Pro­vi­si­on of Inva­lids and estab­lis­hed a Mili­ta­ry Tuber­cu­lo­sis Hos­pi­tal the­re. In 1919, this faci­li­ty trans­for­med into the Ins­ti­tu­te for the Tre­at­ment of Pediat­ric Tuber­cu­lo­sis. In the inter­war peri­od, seve­ral smal­ler fami­ly pen­si­ons and homes were built in Dol­ný Smo­ko­vec. Sin­ce 2004, the Šro­bár Ins­ti­tu­te for Pediat­ric Tuber­cu­lo­sis and Res­pi­ra­to­ry Dise­a­ses has been a non-​state health­ca­re faci­li­ty, a non-​profit orga­ni­za­ti­on pro­vi­ding pub­lic bene­fit ser­vi­ces. It offers spe­cia­li­zed, ins­ti­tu­ti­onal, and out­pa­tient tre­at­ment and pre­ven­ti­ve care, as well as dif­fe­ren­tial diag­nos­tics, espe­cial­ly in the field of pediat­ric pne­umopht­hi­si­olo­gy, immu­no­lo­gy, and cys­tic fib­ro­sis. Sin­ce 2009, the ins­ti­tu­te has expan­ded its acti­vi­ties to pro­vi­de one-​day health care ser­vi­ces in pediat­ric sur­ge­ry. In 2010, the pediat­ric oto­la­ryn­go­lo­gy depart­ment was added (Wiki­pe­dia).

Dol­ný Smo­ko­vec znaj­du­je się dwa kilo­met­ry od Sta­ré­ho Smo­kov­ca. Ofe­ru­je możli­wo­ści zakwa­te­ro­wa­nia, w samej wsi znaj­du­je się wyci­ąg nar­ciar­ski i stok nar­ciar­ski dla poc­ząt­ku­jących. Latem ofe­ru­je możli­wo­ści rowe­ro­wych wyciec­zek (vyso​ke​-tat​ry​.tra​vel). Dol­ný Smo­ko­vec był nazy­wa­ny Niž­ný Smo­ko­vec podc­zas I woj­ny świa­to­wej. Węgier­ska nazwa wsi to Alsó-​Tátrafüred, nie­miec­ka Untersch­mecks. Jest naj­wi­ęks­zym ośrod­kiem lec­ze­nia gru­źli­cy i cho­rób odde­cho­wych w Tat­rach. Znaj­du­ją się tutaj kąpie­lis­ka, któ­re wykor­zys­ty­wa­ły lokal­ne bło­ta tor­fo­we, koso­dr­ze­wi­no­we i kąpie­le wod­ne z gazem. Zało­że­nie wsi wiąże się z nauc­zy­cie­lem z Kež­mar­ku, Joze­fem Bohu­šem, w 1881 roku. Więks­zo­ść budyn­ków w miejs­co­wo­ści zapro­jek­to­wał archi­tekt Gede­on Majun­ke ze Spiš­skiej Sobo­ty. Na poc­ząt­ku I woj­ny świa­to­wej wła­ści­cie­lem Dol­ne­go Smo­kov­ca został Kra­jo­wy Ins­ty­tut Obsłu­gi Inwa­li­dów, a utwor­zo­no tu Sana­to­rium Woj­sko­we na gru­źli­cę. W 1919 roku to urządze­nie przeksz­ta­łci­ło się w Ins­ty­tut Lec­ze­nia Dzie­ci­ęcej Gru­źli­cy. W okre­sie między­wo­jen­nym w Dol­nym Smo­kov­cu pows­ta­ło kil­ka mniejs­zych rodzin­nych pens­jo­na­tów i domów rodzin­nych. Od 2004 roku Ins­ty­tut Šro­bár na gru­źli­cę i cho­ro­by odde­cho­we u dzie­ci jest nie­pa­ńst­wo­wym zakła­dem opie­ki zdro­wot­nej, orga­ni­zac­ją non-​profit, któ­ra świadc­zy usłu­gi pub­licz­ne. Ofe­ru­je spec­ja­lis­tycz­ną, ins­ty­tuc­jo­nal­ną i ambu­la­to­ryj­ną opie­kę lecz­nic­zą i pro­fi­lak­tycz­ną oraz diag­nos­ty­kę różni­co­wą głó­wnie w obszar­ze pne­umof­ti­ze­olo­gii dzie­ci­ęcej, immu­no­lo­gii aler­gicz­nej i muko­wis­cy­do­zy. Od 2009 roku ins­ty­tut rozs­zer­zył swo­ją dzia­łal­no­ść o świadc­ze­nie jed­nod­ni­owej opie­ki zdro­wot­nej w dzie­dzi­nie chi­rur­gii dzie­ci­ęcej. W 2010 roku doda­no dzie­dzi­nę oto­ry­no­la­ryn­go­lo­gii dzie­ci­ęcej (Wiki­pe­dia).

Use Facebook to Comment on this Post

2011-2015, 2012, Časová línia, Krajina, Liptov, Slovenská krajina

Prosiek

skala
Hits: 1896

Pro­siek je obec na Lip­to­ve, ležia­ca v nad­mor­skej výš­ke 612 met­rov nad morom. Neďa­le­ko sa nachá­dza vod­ná nádrž Lip­tov­ská Mara (ocu​.sk). Na plo­che 12.65 km2 žije 202 oby­va­te­ľov (Wiki­pe­dia). Sever­ne od obce sa našlo ene­oli­tic­ké síd­lis­ko a z mlad­šej doby rím­skej. Prvá písom­ná zmien­ka o obci medzi Pro­siec­kym poto­kom a Siel­ni­cou je z roku 1287. V roku 1352 sa spo­mí­na pod náz­vom Pre­ze­ky. Ďal­šie his­to­ric­ké náz­vy obce: Pro­zyk, Pro­zek, Pro­sýk. V roku 1600 bolo v obci 24 domov. Čas­ti obce, Niž­ný Zádiel a Vyšný Zádiel boli v polo­vi­ci 19. sto­ro­čia začle­ne­né s obcou Pro­siek. V roku 1967 bola vyhlá­se­ná národ­ná prí­rod­ná rezer­vá­cia Pro­siec­ka doli­na, kaňo­no­vi­té kra­so­vé údo­lie (ocu​.sk).

Pro­siek pat­rí do okre­su Lip­tov­ský Miku­láš, nachá­dza sa v Západ­ných Tat­rách. Je obklo­pe­ný hor­skou kra­ji­nou, ponú­ka širo­ké mož­nos­ti turis­tic­ky sa vyžiť.

Pro­siek is a vil­la­ge in Lip­tov, situ­ated at an alti­tu­de of 612 meters abo­ve sea level. Near­by is the Lip­tov­ská Mara water reser­vo­ir (ocu​.sk). The vil­la­ge covers an area of 12.65 km², and it is home to 202 inha­bi­tants (Wiki­pe­dia). North of the vil­la­ge, an Ene­olit­hic sett­le­ment and one from the youn­ger Roman peri­od were dis­co­ve­red. The first writ­ten men­ti­on of the vil­la­ge bet­we­en the Pro­siec­ky Stre­am and Siel­ni­ca dates back to 1287. In 1352, it is men­ti­oned under the name Pre­ze­ky. Other his­to­ri­cal names for the vil­la­ge inc­lu­de Pro­zyk, Pro­zek, and Pro­sýk. In 1600, the­re were 24 hou­ses in the vil­la­ge. The parts of the vil­la­ge, Niž­ný Zádiel and Vyšný Zádiel, were incor­po­ra­ted into Pro­siek in the mid-​19th cen­tu­ry. In 1967, the Pro­siec­ka Doli­na Nati­onal Natu­re Reser­ve was dec­la­red, fea­tu­ring a canyon-​like karst val­ley (ocu​.sk).

Pro­siek belo­ngs to the Lip­tov­ský Miku­láš dis­trict and is situ­ated in the Wes­tern Tatras. Sur­roun­ded by moun­tai­nous lands­ca­pes, it offers a wide ran­ge of oppor­tu­ni­ties for tou­rist activities.

Pro­siek to miejs­co­wo­ść na Lip­to­wie, poło­żo­na na wyso­ko­ści 612 met­rów nad pozi­omem mor­za. W pobli­żu znaj­du­je się zbi­or­nik wod­ny Lip­tov­ská Mara (ocu​.sk). Na powierzch­ni 12,65 km² miesz­ka 202 miesz­ka­ńców (Wiki­pe­dia). Na północ od wsi zna­le­zi­ono osa­dę ene­oli­tycz­ną i z okre­su późnor­zym­skie­go. Pier­ws­za pisem­na wzmian­ka o wsi między poto­kiem Pro­siec­kim a Siel­ni­cą pocho­dzi z 1287 roku. W 1352 roku wspo­mi­na się o niej pod nazwą Pre­ze­ky. Kolej­ne his­to­rycz­ne nazwy wsi to Pro­zyk, Pro­zek, Pro­sýk. W 1600 roku we wsi było 24 domów. Części wsi, Niž­ný Zádiel i Vyšný Zádiel, zosta­ły w poło­wie XIX wie­ku włąc­zo­ne do wsi Pro­siek. W 1967 roku ogłos­zo­no rezer­wat przy­ro­dy Pro­siec­ka doli­na, kani­ono­we kra­so­wa­te doli­ny (ocu​.sk).

Pro­siek nale­ży do powia­tu Lip­tov­ský Miku­láš i znaj­du­je się w Zachod­nich Tat­rach. Otoc­zo­ny jest gór­skim kra­job­ra­zem i ofe­ru­je sze­ro­kie możli­wo­ści akty­wne­go wypoc­zyn­ku turystycznego.

Odka­zy

Use Facebook to Comment on this Post

2011, 2011-2015, 2012, Časová línia, Krajina, Obce, Slovenská krajina, Slovenské, Záhorácke, Záhorie

Plavecké Podhradie

skala
Hits: 3793

Pla­vec­ké Pod­hra­die sa nachá­dza pod Pla­vec­kým hra­dom.

Pla­vec­ké Pod­hra­die je obec nachá­dza­jú­ca sa na západ­nom Slo­ven­sku. Kon­krét­ne leží v Trnav­skom kra­ji, v okre­se Malac­ky. Pla­vec­ké Pod­hra­die sa rozp­res­tie­ra na pome­dzí Malých Kar­pát a Podu­naj­skej níži­ny. Je zná­me svo­jou prí­rod­nou krá­sou a atrak­ci­ami, vrá­ta­ne hra­du Pla­vec­ký hrad, kto­rý domi­nu­je oko­li­té­mu pro­stre­diu. Táto loka­li­ta ponú­ka aj mož­nos­ti turis­ti­ky a výle­tov do oko­li­tých prí­rod­ných rezervácií.

Pla­vec­ké Pod­hra­die leží na výcho­de Záhor­skej níži­ny, v doli­ne na úpä­tí Malých Kar­pát. Nachá­dza sa tu jas­ky­ňa Havia­reň a Pla­vec­ká jas­ky­ňa, vápen­co­vé kame­ňo­lo­my. V roku 1953 bola vyhlá­se­ná prí­rod­ná rezer­vá­cia Roš­tún – vápen­co­vý bral­na­tý hre­beň s hniez­dis­kom soko­la ráro­ha. V oko­lí Pla­vec­ké­ho hra­du je na plo­che 39 km2 Pla­vec­ký kras s množ­stvom vyvie­ra­čiek, kra­so­vých pra­me­ňov, jas­kýň, prie­pas­tí, závr­tov, jas­kyn­ných výklen­kov, komí­nov (Vlas­ti­ved­ný slov­ník obcí na Slo­ven­sku, 1977). Na vrchu Pohan­ská sa nachá­dza­jú síd­lis­ko­vé nále­zy lužic­kej kul­tú­ry a kelt­ské oppi­dum (Novot­ný, 1986). His­to­ric­ké náz­vy obce: Det­reh, Deth­ruh, Detr­vh, Bla­sens­te­in, Pla­wcz, Det­rehkv, Plozs­ten, Pla­wes­ka, Pod­hra­dia, Pla­wec­ký Pod­hra­dí, Pla­vec­ký Pod­hrad. Maďar­ský názov – Det­re­ko­vá­ral­ja, nemec­ký – Bla­sens­te­in, Pla­sens­te­in. V roku 1828 bolo v obci 105 domov a 757 oby­va­te­ľov (Vlas­ti­ved­ný slov­ník obcí na Slo­ven­sku, 1977). V obci žije 708 oby­va­te­ľov (ppodh​ra​die​.sk).

Pla­vec­ké Pod­hra­die is loca­ted bene­ath Pla­vec­ký hrad (Pla­vec­ký Castle).

Pla­vec­ké Pod­hra­die lies in the eas­tern part of Záhor­ská níži­na (Záho­rie Lowland), in a val­ley at the foot of the Small Car­pat­hians. The area is home to the caves Havia­reň and Pla­vec­ká jas­ky­ňa, as well as limes­to­ne quar­ries. In 1953, the natu­ral reser­ve Roš­tún – a limes­to­ne bral­na­tý rid­ge with the nesting site of the Saker Fal­con, was dec­la­red. In the vici­ni­ty of Pla­vec­ký hrad, the­re is the Pla­vec­ký kras cove­ring an area of 39 km², fea­tu­ring nume­rous springs, kars­tic springs, caves, abys­ses, sin­kho­les, cave niches, and chim­ne­ys (Vlas­ti­ved­ný slov­ník obcí na Slo­ven­sku, 1977). On the sum­mit of Pohan­ská, the­re are sett­le­ment finds from the Lusa­tian cul­tu­re and a Cel­tic oppi­dum (Novot­ný, 1986). His­to­ri­cal names of the vil­la­ge inc­lu­de Det­reh, Deth­ruh, Detr­vh, Bla­sens­te­in, Pla­wcz, Det­rehkv, Plozs­ten, Pla­wes­ka, Pod­hra­dia, Pla­wec­ký Pod­hrad. The Hun­ga­rian name is Det­re­ko­vá­ral­ja, and the Ger­man names are Bla­sens­te­in and Pla­sens­te­in. In 1828, the vil­la­ge had 105 hou­ses and 757 inha­bi­tants (Vlas­ti­ved­ný slov­ník obcí na Slo­ven­sku, 1977). The­re are cur­ren­tly 708 inha­bi­tants in the vil­la­ge (ppodh​ra​die​.sk).

Pla­vec­ké Pod­hra­die liegt unter­halb der Burg Pla­vec­ký hrad.

Pla­vec­ké Pod­hra­die ist eine Geme­in­de im west­li­chen Teil der Slo­wa­kei. Genau­er gesagt befin­det sie sich im Trnav­ský kraj, im Bez­irk Malac­ky. Pla­vec­ké Pod­hra­die ers­trec­kt sich zwis­chen den Kle­i­nen Kar­pa­ten und der Donau­e­be­ne. Die Geme­in­de ist bekannt für ihre natür­li­che Schön­he­it und Sehen­swür­dig­ke­i­ten, ein­sch­lie­ßlich der Burg Pla­vec­ký hrad, die die umlie­gen­de Umge­bung domi­niert. Die­se Regi­on bie­tet auch Mög­lich­ke­i­ten für Wan­der­tou­ren und Ausf­lüge in die umlie­gen­den Naturschutzgebiete.

Pla­vec­ké Pod­hra­die liegt im Osten der Záhor­ská níži­na (Záhorie-​Ebene), in einem Tal am Fuße der Kle­i­nen Kar­pa­ten. Hier befin­den sich die Höh­le Havia­reň und die Pla­vec­ká jas­ky­ňa, sowie Kalks­te­inb­rüche. Im Jahr 1953 wur­de das Naturs­chutz­ge­biet Roš­tún – ein kalks­te­i­ni­ger Grat mit einem Wanderfalken-​Nistplatz – aus­ge­wie­sen. In der Umge­bung der Burg Pla­vec­ký hrad ers­trec­kt sich auf einer Flä­che von 39 km² der Pla­vec­ký kras, der vie­le Quel­len, Kars­tqu­el­len, Höh­len, Schluch­ten, Doli­nen, Höh­len­ver­tie­fun­gen und Schäch­te umfasst (Vlas­ti­ved­ný slov­ník obcí na Slo­ven­sku, 1977). Auf dem Gip­fel des Pohan­ská fin­den sich Sied­lungs­fun­de der Lau­sit­zer Kul­tur und ein kel­tis­ches Oppi­dum (Novot­ný, 1986). His­to­ris­che Namen der Geme­in­de: Det­reh, Deth­ruh, Detr­vh, Bla­sens­te­in, Pla­wcz, Det­rehkv, Plozs­ten, Pla­wes­ka, Pod­hra­dia, Pla­wec­ký Pod­hra­dí, Pla­vec­ký Pod­hrad. Unga­ris­cher Name – Det­re­ko­vá­ral­ja, deuts­cher Name – Bla­sens­te­in, Pla­sens­te­in. Im Jahr 1828 gab es in der Geme­in­de 105 Häu­ser und 757 Ein­woh­ner (Vlas­ti­ved­ný slov­ník obcí na Slo­ven­sku, 1977). In der Geme­in­de leben heute 708 Ein­woh­ner (ppodh​ra​die​.sk).

Odka­zy

  • Face­bo­ok
  • Bohu­slav Novot­ný a kolek­tív, 1986: Encyk­lo­pé­dia arche­oló­gie, Vyda­va­teľ­stvo Obzor, Bratislava
  • Vlas­ti­ved­ný slov­ník obcí na Slo­ven­sku, 1977: Encyk­lo­pe­dic­ký ústav SAV, Vyda­va­teľ­stvo Veda, Bra­ti­sla­va, 2. zväzok

Use Facebook to Comment on this Post

2011, 2011-2015, Časová línia, Krajina, Slovenská krajina, Tatry

Ždiar

skala
Hits: 2654

Ždiar je okrem iné­ho aj zná­me lyžiar­ske stre­dis­ko, Bach­le­do­va doli­na je veľ­mi zná­ma (Peter Kac­lík). Prvá písom­ná zbier­ka o obci je z roku 1590 (zdiar​.sk). V tom čase už bola zrej­me stá­lej­ším síd­lom valaš­ských pas­tie­rov (vyso​ke​-tat​ry​.info). Zakla­da­te­ľom bol Fran­ti­šek Lužin­ský, kas­te­lán zeme­pá­nov Hor­vá­tov­cov. Oby­va­te­lia sa v minu­los­ti zaobe­ra­li dre­vo­ru­bač­stvom, uhliar­stvom a pas­tier­stvom. Pod­ľa úst­nej tra­dí­cie sa prví osad­ní­ci usa­di­li v Bach­le­do­vej doli­ne (vyso​ke​tat​ry​.com). Neskôr v osíd­ľo­va­ní pokra­čo­va­li cez Anto­čov­ský vrch, Blaš­čac­kú, Pav­lov­skú, Vaver­čác­kú, Bar­tu­šov­skú a Mon­ko­vú doli­nu, ako aj Slo­di­čov­ský vrch a Prí­slop. Nie­kto­ré, napr. Prí­slop, z tých­to lazov už zanik­li. Vzhľa­dom na život­né pod­mien­ky v Ždia­ri, bolo v tej­to obci sil­né vysťa­ho­va­lec­tvo. Napr. oby­va­te­lia Lip­tov­skej Tep­lič­ky majú svo­je kore­ne aj v Ždia­ri (vyso​ke​-tat​ry​.info). Obec je rázo­vi­tou pod­ta­trans­kou obcou so špe­ci­fic­kou ľudo­vou archi­tek­tú­rou, goral­ským osíd­le­ním (zdiar​.sk). Čas­ti obce boli vyhlá­se­né za pamiat­ko­vú rezer­vá­ciu ľudo­vej archi­tek­tú­ry (vyso​ke​-tat​ry​.info). V roku 1787 mala obec 120 domov a 794 oby­va­te­ľov. V roku 1918 a 1938 bola obec obsa­de­ná poľ­ským voj­skom. V súčas­nos­ti má obec 1307 oby­va­te­ľov (vyso​ke​tat​ry​.com). V obci sa kaž­do­roč­ne kona­jú Goral­ské folk­lór­ne sláv­nos­ti (wiki​pe​dia​.sk).

Ždiar is, among other things, a well-​known ski resort, and Bach­le­do­va doli­na is very famous (Peter Kac­lík). The first writ­ten record of the vil­la­ge dates back to 1590 (zdiar​.sk). At that time, it was like­ly alre­a­dy a more per­ma­nent sett­le­ment of Wal­la­chian shep­herds (vyso​ke​-tat​ry​.info). The foun­der was Fran­ti­šek Lužin­ský, the cas­tel­lan of the lan­do­wners Hor­vá­tov­ci. In the past, resi­dents were enga­ged in log­ging, char­co­al bur­ning, and shep­her­ding. Accor­ding to oral tra­di­ti­on, the first sett­lers sett­led in Bach­le­do­va doli­na (vyso​ke​tat​ry​.com). Later, the sett­le­ment con­ti­nu­ed through Anto­čov­ský vrch, Blaš­čac­ká, Pav­lov­ská, Vaver­čác­ká, Bar­tu­šov­ská, and Mon­ko­vá doli­na, as well as Slo­di­čov­ský vrch and Prí­slop. Some of the­se pas­tu­res, such as Prí­slop, have alre­a­dy disap­pe­a­red. Due to living con­di­ti­ons in Ždiar, the­re was sig­ni­fi­cant emig­ra­ti­on from this vil­la­ge. For exam­ple, resi­dents of Lip­tov­ská Tep­lič­ka have the­ir roots in Ždiar (vyso​ke​-tat​ry​.info). The vil­la­ge is a dis­tinc­ti­ve sub-​Tatra vil­la­ge with spe­ci­fic folk archi­tec­tu­re and Gora­lian sett­le­ment (zdiar​.sk). Parts of the vil­la­ge have been dec­la­red a cul­tu­ral reser­ve of folk archi­tec­tu­re (vyso​ke​-tat​ry​.info). In 1787, the vil­la­ge had 120 hou­ses and 794 resi­dents. In 1918 and 1938, the vil­la­ge was occu­pied by Polish for­ces. Cur­ren­tly, the vil­la­ge has 1307 resi­dents (vyso​ke​tat​ry​.com). The Goral­ské folk­lór­ne sláv­nos­ti (Gorals Folk­lo­re Fes­ti­vals) are held in the vil­la­ge annu­al­ly (wiki​pe​dia​.sk).

Ždiar je, między inny­mi, także zna­nym ośrod­kiem nar­ciar­skim, a Doli­na Bach­le­do­va jest bar­dzo roz­poz­na­wal­na (Peter Kac­lík). Pier­ws­zy zapis o wsi pocho­dzi z roku 1590 (zdiar​.sk). Wte­dy pra­wdo­po­dob­nie była już sta­łym sied­lis­kiem wołos­kich pas­ter­zy (vyso​ke​-tat​ry​.info). Zało­ży­cie­lem był Fran­ti­šek Lužin­ský, kasz­te­lan zie­mi panów Hor­vá­tov­cov. Miesz­ka­ńcy w przes­zło­ści zaj­mo­wa­li się leśnict­wem, węg­lo­pa­ro­wa­niem i pas­terst­wem. Według ust­nej tra­dyc­ji pier­wsi osad­ni­cy osied­li­li się w Doli­nie Bach­le­do­vej (vyso​ke​tat​ry​.com). Później kon­ty­nu­owa­li osied­la­nie się przez Górę Anto­čov­ską, Blaš­čac­ką, Pav­lov­ską, Vaver­čác­ką, Bar­tu­šov­ską, Mon­ko­vą Doli­nę, a także Górę Slo­di­čov­ską i Prí­slop. Nie­któ­re z tych lazów, na przy­kład Prí­slop, już znik­nęły. Z powo­du warun­ków życia w Ždiar­ze, w tej wsi było sil­ne emig­ra­cyj­ne osad­nict­wo. Na przy­kład miesz­ka­ńcy Lip­tov­skiej Tep­lič­ki mają swo­je kor­ze­nie także w Ždiar­ze (vyso​ke​-tat​ry​.info). Miejs­co­wo­ść to jest cha­rak­te­rys­tycz­ną wios­ką pod­ta­trans­ką z spe­cy­ficz­ną archi­tek­tu­rą ludo­wą, góral­ską osa­dą (zdiar​.sk). Części wsi zosta­ły uzna­ne za rezer­wat archi­tek­tu­ry ludo­wej (vyso​ke​-tat​ry​.info). W 1787 roku wieś mia­ła 120 domów i 794 miesz­ka­ńców. W latach 1918 i 1938 wieś była oku­po­wa­na przez woj­sko pol­skie. Obe­cnie lic­zy 1307 miesz­ka­ńców (vyso​ke​tat​ry​.com). W miejs­co­wo­ści corocz­nie odby­wa­ją się Góral­skie Fes­ti­wa­le Folk­lo­rys­tycz­ne (wiki​pe​dia​.sk).

Odka­zy

Use Facebook to Comment on this Post

2011, 2011-2015, Časová línia, Krajina, Orava, Slovenská krajina

Zuberec

skala
Hits: 1866

Zube­rec leží v nad­mor­skej výš­ke 760 met­rov nad morom. Na plo­che 72.33 km2 žije 1838 oby­va­te­ľov (Wiki­pe­dia). Nenaš­li sa nija­ké písom­nos­ti, ani pozos­tat­ky mate­riál­nej kul­tú­ry, kto­ré by sved­či­li o trva­lom osíd­le­ní toho­to kra­ja v stre­do­ve­ku ale­bo skôr (zube​rec​.sk). Prvá písom­ná zmien­ka o obci je z roku 1592. Poľ­ský názov pre Zube­rec je Zuber­zec, maďar­ský Bölé­ny­fa­lu. Leží v Stu­de­nej doli­ne na pome­dzí Západ­ných Tatier a Sko­ru­šin­ských vrchov. 23 km od Tvrdo­ší­na, 33 km sever­ne od Lip­tov­ské­ho Miku­lá­ša. V Spá­le­nej a Roháčs­kej doli­ne sa nachá­dza význam­né lyžiar­ske stre­dis­ko Zve­rov­ka – Spá­le­ná, v blíz­kos­ti obce aj turis­tic­ky atrak­tív­ne Múze­um orav­skej dedi­ny. Meno obce pochá­dza od zub­ra les­né­ho. Naj­star­šie zmien­ky o osa­de ​„Zwberc­zyc“ pochá­dza­jú z roku 1593, kedy tu stá­lo 5 sed­liac­kych domov. V roku 1604 bol Zube­rec vyplie­ne­ný počas Boč­ka­jov­ho povs­ta­nia. Opä­tov­ne bol zalo­že­ný v roku 1609. V 17. sto­ro­čí to nema­la obec ľah­ké, čas­to tu bola okrem toho aj neúro­da, kto­rá deci­mo­va­la oby­va­teľ­stvo a vyhá­ňa­lo ich do úrod­nej­ších regi­ó­nov. Pop­ri roz­vo­ji reme­siel miest­ni ľudia páli­li váp­no a tka­li súk­no. V roku 1870 žilo v Zuber­ci v 182 domov 1007 oby­va­te­ľov. Napriek drs­ným pod­mien­kam sa Zube­rec stal obľú­be­nou rekre­ač­nou oblas­ťou a bolo tu rela­tív­ne nedáv­no vybu­do­va­ných viac ako 70 chát (Wiki­pe­dia).

Dnes je Zube­rec jed­na z naj­nav­šte­vo­va­nej­ších obcí na Ora­ve. Výraz­nej­ší roz­voj turis­ti­ky začal až v polo­vi­ci minu­lé­ho sto­ro­čia. Dnes je Zube­rec význam­ným cen­trom turis­tic­ké­ho ruchu. Dve lyžiar­ske stre­dis­ká sa nachá­dza­jú pria­mo v obci a jed­no v Tatrans­kom národ­nom par­ku. Začí­na v nad­mor­skej výš­ke 1 000 kon­čí v 1 400 met­rov nad morom. Pat­ria medzi naj­vyš­šie polo­že­né lyžiar­ske stre­dis­ká na Slo­ven­sku. Tra­te sú pra­vi­del­ne upra­vo­va­né, vhod­né nie­len pre začia­toč­ní­kov ale aj zdat­ných lyžia­rov. Počas zimy si prí­du na svo­je aj bež­ká­ri, v oko­lí Zuber­ca sú upra­vo­va­né bežec­ké tra­te (Ľubo­mír Motyč­ka).

Zube­rec je zná­my aj svo­ji­mi dre­ve­ný­mi doma­mi, kto­ré sú cha­rak­te­ris­tic­kým zna­kom slo­ven­skej vidiec­kej archi­tek­tú­ry. Dre­ve­né cha­lu­py odrá­ža­jú boha­tú ľudo­vú tra­dí­ciu oblas­ti. Mno­hé z tých­to dre­ve­ných domov boli pre­miest­ne­né do etno­gra­fic­ké­ho múzea pod náz­vom ​“Orav­ská dedi­na” v Zuber­ci, kto­ré je popu­lár­nym mies­tom pre náv­štev­ní­kov hľa­da­jú­cich pohľad na his­tó­riu a kul­tú­ru regi­ó­nu. V obci samot­nej sa nachá­dza aj nie­koľ­ko his­to­ric­kých pamia­tok, vrá­ta­ne dre­ve­né­ho kos­to­la svä­té­ho Kriš­to­fa, kto­rý je súčas­ťou sve­to­vé­ho dedič­stva UNESCO. Kos­tol pochá­dza zo 17. sto­ro­čia a pred­sta­vu­je význam­ný prí­klad dre­ve­nej sak­rál­nej archi­tek­tú­ry na Slovensku.

Zube­rec is loca­ted at an alti­tu­de of 760 meters abo­ve sea level, cove­ring an area of 72.33 km² with a popu­la­ti­on of 1838 resi­dents (Wiki­pe­dia). No wri­tings or mate­rial cul­tu­re rem­nants indi­ca­ting per­ma­nent sett­le­ment in this regi­on during the medie­val peri­od or ear­lier have been found (zube​rec​.sk). The first writ­ten men­ti­on of the vil­la­ge dates back to 1592. The Polish name for Zube­rec is Zuber­zec, and the Hun­ga­rian name is Bölé­ny­fa­lu. It is situ­ated in Stu­de­ná doli­na on the bor­der bet­we­en the Wes­tern Tatras and Sko­ru­šin­ské vrchy, 23 km from Tvrdo­šín, and 33 km north of Lip­tov­ský Mikuláš.

In the Spá­le­ná and Roháčs­ka doli­na val­le­ys, the­re is a sig­ni­fi­cant ski resort, Zve­rov­ka – Spá­le­ná, and near the vil­la­ge is the tourist-​attractive Muse­um of Ora­va Vil­la­ge. The name of the vil­la­ge comes from the Euro­pe­an bison. The oldest men­ti­ons of the sett­le­ment ​‘Zwberc­zyc’ date back to 1593, with five pea­sant homes stan­ding at that time. In 1604, Zube­rec was plun­de­red during the Bocs­kai Upri­sing but was later re-​established in 1609. In the 17th cen­tu­ry, the vil­la­ge faced chal­len­ges, inc­lu­ding fre­qu­ent crop fai­lu­res, lea­ding to a dec­re­a­se in popu­la­ti­on as peop­le sought bet­ter con­di­ti­ons in more fer­ti­le regi­ons. Along­si­de the deve­lop­ment of crafts, the locals enga­ged in lime bur­ning and wool wea­ving. In 1870, Zube­rec had 182 hou­ses with 1007 resi­dents. Des­pi­te harsh con­di­ti­ons, Zube­rec beca­me a popu­lar rec­re­a­ti­onal area, wit­nes­sing the recent cons­truc­ti­on of over 70 cot­ta­ges (Wiki­pe­dia).

Today, Zube­rec is one of the most visi­ted vil­la­ges in Ora­va, with sig­ni­fi­cant tou­rism deve­lop­ment star­ting in the mid-​20th cen­tu­ry. Zube­rec is now a major tou­rist hub with two ski resorts in the vil­la­ge and one in the Tat­ra Nati­onal Park. The ele­va­ti­on ran­ges from 1,000 to 1,400 meters abo­ve sea level, making them among the hig­hest ski resorts in Slo­va­kia. The slo­pes are regu­lar­ly gro­omed, suitab­le for both begin­ners and skil­led skiers. During win­ter, cross-​country skiers also find gro­omed trails in the vici­ni­ty of Zube­rec (Ľubo­mír Motyčka).”

Zube­rec is also kno­wn for its wooden hou­ses, which are

a cha­rac­te­ris­tic fea­tu­re of Slo­vak rural archi­tec­tu­re. The wooden cot­ta­ges ref­lect the rich folk tra­di­ti­on of the regi­on. Many of the­se wooden homes have been relo­ca­ted to the eth­nog­rap­hic muse­um cal­led ​“Orav­ská dedi­na” (Ora­va Vil­la­ge) in Zube­rec, which is a popu­lar des­ti­na­ti­on for visi­tors see­king a glim­pse into the his­to­ry and cul­tu­re of the regi­on. In the vil­la­ge itself, the­re are also seve­ral his­to­ri­cal land­marks, inc­lu­ding the wooden church of St. Chris­top­her, which is part of the UNESCO World Heri­ta­ge. The church dates back to the 17th cen­tu­ry and repre­sents a sig­ni­fi­cant exam­ple of wooden sac­ral archi­tec­tu­re in Slovakia.

Zube­rec leży na wyso­ko­ści 760 met­rów nad pozi­omem mor­za. Na powierzch­ni 72,33 km² miesz­ka 1838 miesz­ka­ńców (Wiki­pe­dia). Nie zna­le­zi­ono żad­nych pism, ani pozos­ta­ło­ści mate­rial­nej kul­tu­ry, któ­re świadc­zy­ły­by o sta­łym osad­nict­wie tego obsza­ru w śred­ni­owiec­zu lub wcze­śniej (zube​rec​.sk). Pier­ws­za pisem­na wzmian­ka o wsi pocho­dzi z roku 1592. Pol­ska nazwa dla Zuber­ca to Zuber­zec, węgier­ska Bölé­ny­fa­lu. Leży w Kot­li­nie Stu­dzien­nic­kiej na pog­ra­nic­zu Zachod­nich Tatr i Gór Sko­rus­zy­ńs­kich. 23 km od Tur­zy­ńca, 33 km na północ od Lip­to­ws­kie­go Miku­łas­za. W Doli­nie Spa­le­ni i Roháčs­kej znaj­du­je się ważne ośro­dek nar­ciar­ski Zve­rov­ka – Spá­le­ná, w pobli­żu wsi także atrak­cyj­ne turys­tycz­nie Muze­um Ora­ws­kiej Wsi. Nazwa wsi pocho­dzi od żub­ra euro­pej­skie­go. Naj­stars­ze wzmian­ki o osa­dzie ​“Zwberc­zyc” pocho­dzą z 1593 roku, gdy sta­ło tu 5 domów chłop­skich. W 1604 roku Zube­rec został zniszc­zo­ny podc­zas pows­ta­nia Boč­ka­ja. Pono­wnie został zało­żo­ny w 1609 roku. W XVII wie­ku wieś nie mia­ła łat­wo, częs­to doświadc­za­ła klęsk uro­dza­ju, co dez­imo­wa­ło lud­no­ść i zmus­za­ło ją do opuszc­za­nia obsza­rów na rzecz bar­dziej uro­dzaj­nych regi­onów. Oprócz rozwo­ju rze­mi­osła lokal­na lud­no­ść wypa­la­ła wap­no i tka­ła wełnę. W 1870 roku w Zuber­cu miesz­ka­ło w 182 domach 1007 miesz­ka­ńców. Pomi­mo trud­nych warun­ków Zube­rec stał się popu­lar­nym obsza­rem rekre­a­cyj­nym, a nie­da­wno wybu­do­wa­no tu ponad 70 chat (Wiki­pe­dia).

Dziś Zube­rec jest jed­ną z najc­zęściej odwie­dza­nych wiosek na Ora­wie. Znacz­ny rozwój turys­ty­ki roz­poc­zął się dopie­ro w poło­wie ubie­głe­go wie­ku. Obe­cnie Zube­rec jest ważnym cen­trum ruchu turys­tycz­ne­go. Dwa ośrod­ki nar­ciar­skie znaj­du­ją się bez­po­śred­nio w wios­ce, a jeden w Tatr­za­ńs­kim Par­ku Naro­do­wym. Zaczy­na się na wyso­ko­ści 1000 met­rów i końc­zy na 1400 met­rach nad pozi­omem mor­za. Nale­żą do naj­wy­żej poło­żo­nych ośrod­ków nar­ciar­skich na Sło­wac­ji. Tra­sy są regu­lar­nie przy­go­to­wy­wa­ne, odpo­wied­nie zaró­wno dla poc­ząt­ku­jących, jak i zaa­wan­so­wa­nych nar­ciar­zy. W ciągu zimy bie­gac­ze nar­ciars­cy również znaj­dą coś dla sie­bie, w oko­li­cach Zuber­ca są przy­go­to­wa­ne tra­sy bie­go­we (Ľubo­mír Motyčka).

Zube­rec jest również zna­ny ze swo­ich dre­wnia­nych domów, któ­re są cha­rak­te­rys­tycz­nym ele­men­tem sło­wac­kiej archi­tek­tu­ry wiej­skiej. Dre­wnia­ne cha­ty odzwier­cied­la­ją boga­tą ludo­wą tra­dyc­ję regi­onu. Wie­le z tych dre­wnia­nych domów zosta­ło prze­nie­si­onych do muze­um etno­gra­ficz­ne­go o nazwie ​“Orav­ská dedi­na” w Zuber­cu, któ­re jest popu­lar­nym miejs­cem dla odwie­dza­jących poszu­ku­jących spojr­ze­nia na his­to­rię i kul­tu­rę regi­onu. W samej wios­ce znaj­du­je się kil­ka zabyt­ków, w tym dre­wnia­ny kości­ół św. Krzysz­to­fa, któ­ry jest częścią świa­to­we­go dzie­dzict­wa UNESCO. Kości­ół pocho­dzi z XVII wie­ku i sta­no­wi znac­zący przy­kład dre­wnia­nej archi­tek­tu­ry sak­ral­nej na Słowacji.

Odka­zy

Use Facebook to Comment on this Post