Krajina, Obce, Slovenská krajina, Slovenské, Spiš, Spišské

Spišský Hrhov

Hits: 2501

Úze­mie dneš­nej obec bolo osíd­ľo­va­né v neoli­te, 450 pred n.l.. Slo­va­nia sa tu usá­dza­li od obdo­bia Veľ­kej Mora­vy (910. sto­ro­čie). Prvá písom­ná zmien­ka o obci je z roku 1243. Usa­dil sa tu význam­ný spiš­ský kolo­ni­zač­ný rod, kto­rý neskôr dostal šľach­tic­ké rodo­vé meno pod­ľa náz­vu obce – Ger­gew, ale­bo de Gyr­gow. V čase nemec­kej kolo­ni­zá­cie sa za poto­kom Lodzi­na usa­di­li Sasi a vytvo­ri­li novú dedi­nu – Nemec­ký Hrhov. V roku 1280 sa Slo­vá­ci a Sasi spá­ja­jú do jed­nej dedi­ny. Rod de Gyr­gow sa poma­ďar­čil na Gyor­gy, obec im pat­ri­la až do roku 1885, kedy vše­tok ich maje­tok kúpil uhor­ský šľach­tic Vidor Csá­ky. Hrhov bol ich až do novem­bra 1944. Na pre­lo­me sto­ro­čí pozva­li Csá­ky­ov­ci poľ­no­hos­po­dár­skych odbor­ní­kov zo Sas­ka, kto­rí pri­nies­li aj moder­né tech­no­ló­gie v cho­ve dobyt­ka, záh­rad­níc­tve, zele­ni­nár­stve a iných remes­lách (spiss​kyhr​hov​.sk).

Od čias Veľ­kej Mora­vy je pre oblasť Spi­ša typic­ké pes­to­va­nie a spra­co­va­nie ľanu, v čom vyni­ka­li oby­va­te­lia osád na úze­mí dneš­né­ho Spiš­ské­ho Hrho­va. Od pome­no­va­nia reme­sel­ní­kov s ľanom, kto­rých vola­li gar­go­via pochá­dza­jú aj naj­star­šie pome­no­va­nia obce – Gar­gow, Gur­gow, Gur­hew. Gar­go­via vyni­ka­li aj zho­to­vo­va­ním pred­me­tov na spra­co­va­nie ľanu, aký­mi boli bar­da, bid­la, ostat­né čas­ti kro­sien: cepi, cer­ľi­ce – trli­ce na ruč­né tre­pa­nie, cjef­ki na naví­ja­nie pria­dze, vre­te­ná, sno­vad­li­ny, hasp­ľe – moto­vid­lá, kolo­vrát­ky, kúde­le, tĺky, šmert­ki – mota­cie zaria­de­nia, pies­ty, rafi – na odstra­ňo­va­nie semien z ľanu, česá­ky, gram­ple – na myka­nie ľanu. Roz­vi­nu­té bolo aj koši­kár­stvo, kováč­stvo, kožiar­stvo, dre­vo­ru­bač­stvo, mly­nár­stvo, výro­ba zvon­cov, výro­ba pred­me­tov pre stra­vo­va­nie, odie­va­nie, sta­vi­teľ­stvo, tkáč­stvo, teh­liar­stvo, šind­liar­stvo, výro­ba svie­čok, výšiv­kár­stvo, čip­kár­stvo, výro­ba šper­kov, hudob­ných nástro­jov, hra­čiek. V súčas­nos­ti dochá­dza k rene­san­cii ľudo­vej ume­lec­kej výro­by, na čo má Spiš­ský Hrhov výbor­né pred­po­kla­dy (spiss​kyhr​hov​.sk).

Spiš­ský Hrhov je obec nachá­dza­jú­ca sa na výcho­de Slo­ven­ska v okre­se Spiš­ská Nová Ves. Pat­rí do Pre­šov­ské­ho kra­ja a leží v blíz­kos­ti poho­ria Levočs­ké vrchy. Medzi význam­né budo­vy pat­rí aj kos­tol svä­té­ho Micha­la Archa­nie­la. Neďa­le­ko je Záro­veň Slo­ven­ský raj.


The ter­ri­to­ry of the present-​day vil­la­ge was sett­led in the Neolit­hic peri­od around 450 BC. Slavs began to inha­bit the area during the Gre­at Mora­vian peri­od (9th10th cen­tu­ry). The first writ­ten men­ti­on of the vil­la­ge dates back to the year 1243. A sig­ni­fi­cant Spiš colo­ni­za­ti­on fami­ly sett­led here, later acqu­iring a nob­le fami­ly name based on the vil­la­ge­’s name – Ger­gew or de Gyr­gow. During the time of Ger­man colo­ni­za­ti­on, Saxons sett­led across the Lodzi­na stre­am, for­ming a new vil­la­ge – Ger­man Hrhov. In 1280, Slo­vaks and Saxons mer­ged into a sin­gle vil­la­ge. The de Gyr­gow fami­ly Hun­ga­ria­ni­zed the­ir name to Gyor­gy, and they owned the vil­la­ge until 1885 when all the­ir pro­per­ty was bought by the Hun­ga­rian nob­le Vidor Csá­ky. Hrhov was under the­ir owners­hip until Novem­ber 1944. At the turn of the cen­tu­ry, the Csá­ky fami­ly invi­ted agri­cul­tu­ral experts from Saxo­ny, who brought modern tech­no­lo­gies in catt­le far­ming, hor­ti­cul­tu­re, vege­tab­le far­ming, and other crafts (spiss​kyhr​hov​.sk).

Sin­ce the times of Gre­at Mora­via, the Spiš regi­on has been cha­rac­te­ri­zed by the cul­ti­va­ti­on and pro­ces­sing of flax, in which the inha­bi­tants of sett­le­ments in the present-​day Spiš­ský Hrhov excel­led. The oldest names of the vil­la­ge, such as Gar­gow, Gur­gow, Gur­hew, ori­gi­na­ted from the naming of flax crafts­men cal­led gar­go­via. Gar­go­via excel­led in the pro­duc­ti­on of tools for flax pro­ces­sing, such as bar­da, bid­la, other parts of looms: cepi, cer­ľi­ce – reels for hand spin­ning, cjef­ki for win­ding yarn, vre­te­ná, sno­vad­li­ny, hasp­ľe – win­ding devi­ces, kolo­vrát­ky, kúde­le, tĺky, šmert­ki – win­ding devi­ces, pies­ty, rafi – for remo­ving seeds from flax, česá­ky, gram­ple – for com­bing flax. Bas­ket­ry, blacks­mit­hing, tan­ning, log­ging, mil­ling, bell making, pro­duc­ti­on of items for food, clot­hing, cons­truc­ti­on, wea­ving, brick making, shin­gle making, cand­le making, embro­ide­ry, lace making, jewel­ry making, musi­cal ins­tru­ments, and toy making were also well-​developed. Cur­ren­tly, the­re is a renais­san­ce in folk artis­tic pro­duc­ti­on, for which Spiš­ský Hrhov has excel­lent con­di­ti­ons (spiss​kyhr​hov​.sk).

Spiš­ský Hrhov is a vil­la­ge loca­ted in the eas­tern part of Slo­va­kia, in the Spiš­ská Nová Ves dis­trict. It belo­ngs to the Pre­šov Regi­on and is situ­ated near the Levočs­ké vrchy moun­tains. Among the sig­ni­fi­cant buil­dings is the Church of St. Micha­el the Archan­gel. Near­by is also the Slo­vak Paradise.


Obszar dzi­siejs­zej wsi był zasied­la­ny już w neoli­cie, oko­ło 450 lat przed naszą erą. Sło­wia­nie zaczęli się osied­lać tutaj od cza­sów Wiel­kiej Mora­wy (IX – X wiek). Pier­ws­za pisem­na wzmian­ka o wsi pocho­dzi z roku 1243. Osied­li­li się tu znac­zący spiš­ski ród kolo­ni­za­cyj­ny, któ­ry później przy­jął szla­chec­kie nazwis­ko od nazwy wsi – Ger­gew lub de Gyr­gow. W cza­sie nie­miec­kiej kolo­ni­zac­ji, za poto­kiem Lodzi­na, osied­li­li się Saso­wie, zakła­da­jąc nową wios­kę – Nie­miec­ki Hrhov. W 1280 roku Sło­wa­cy i Saso­wie połąc­zy­li się w jed­ną wios­kę. Rodzi­na de Gyr­gow zmie­ni­ła swo­je nazwis­ko na Gyor­gy, a wieś była ich włas­no­ścią aż do 1885 roku, kie­dy całą ich posia­dło­ść zaku­pił węgier­ski szlach­cic Vidor Csá­ky. Hrhov był ich do lis­to­pa­da 1944 roku. Na prze­ło­mie wie­ku Csá­ky­o­wie zapro­si­li spec­ja­lis­tów rol­nict­wa z Sak­so­nii, któr­zy wpro­wa­dzi­li nowoc­zes­ne tech­no­lo­gie w hodo­wli bydła, ogrod­nict­wie, war­zy­wnict­wie i innych rze­mi­osłach (spiss​kyhr​hov​.sk).

Od cza­sów Wiel­kiej Mora­wy, cha­rak­te­rys­tycz­ną cechą dla obsza­ru Spis­za jest upra­wa i przet­war­za­nie lnu, w czym wyró­żnia­li się miesz­ka­ńcy osad na obszar­ze dzi­siejs­ze­go Spiš­ské­ho Hrho­va. Od nazwy rze­mie­śl­ni­ków pra­cu­jących z lnem, któ­rych nazy­wa­no gar­go­via, pocho­dzą naj­stars­ze nazwy wsi – Gar­gow, Gur­gow, Gur­hew. Gar­go­via wyró­żnia­li się również wyt­war­za­niem przed­mi­otów do przet­war­za­nia lnu, takich jak sztyc, cep, pozos­ta­łe części kros­na: cepi, cer­ľi­ce – trli­ce do ręcz­ne­go przędze­nia, cjef­ki do nawi­ja­nia nici, wrze­ci­ona, sno­vad­li­ny, hasp­ľe – moto­wi­dła, koło­wrąb­ki, kúde­le, tłu­ki, szmert­ki – urządze­nia do nawi­ja­nia lnu. Rozwi­ni­ęte było również wik­li­niarst­wo, kowalst­wo, gar­barst­wo, wycin­ka drze­wa, mły­narst­wo, pro­dukc­ja dzwo­nów, pro­dukc­ja przed­mi­otów do jedze­nia, ubi­oru, budo­wnict­wo, tkact­wo, ceg­larst­wo, dachó­wkarst­wo, pro­dukc­ja świec, haf­to­wa­nie, koron­karst­wo, pro­dukc­ja biżu­te­rii, ins­tru­men­tów muzycz­nych, zaba­wek. Obe­cnie docho­dzi do rene­san­su ludo­we­go rze­mi­osła artys­tycz­ne­go, do cze­go Spiš­ský Hrhov ma dosko­na­łe warun­ki (spiss​kyhr​hov​.sk).

Spiš­ský Hrhov to wieś poło­żo­na na wscho­dzie Sło­wac­ji, w powie­cie Spiš­ská Nová Ves. Nale­ży do kra­ju Pre­szo­ws­kie­go i znaj­du­je się w pobli­żu gór Levočs­ké vrchy. Wśród ważnych budo­wli jest Kości­ół św. Micha­ła Archa­ni­oła. W pobli­żu znaj­du­je się także Sło­wac­ki Raj.


Odka­zy

Use Facebook to Comment on this Post

Krajina, Šariš, Slovenská krajina

Veľký Šariš

Hits: 1618

Veľ­ký Šariš leží na juho­vý­cho­de Spišsko-​Šarišského medzi­ho­ria, v Šariš­skom podo­lí, na plo­che 35.34 km2 (vel​ky​sa​ris​.sk). Žije tu viac ako 6 000 oby­va­te­ľov (Wiki­pe­dia). Prvá písom­ná zmien­ka je z roku 1217His­to­ric­kou pamiat­kou mes­ta Veľ­ký Šariš je aj par­ný rušeň, kto­rý Šari­ša­nia fami­liár­ne nazý­va­jú Mlin­ská džur­ka” (vel​ky​sa​ris​.sk). Význam­nou pamiat­kou je Šariš­ský hrad - jeden z naj­väč­ších hra­dov u nás, avšak dnes je je to ruina (Wiki­pe­dia).

Veľ­ký Šariš sa nachá­dza 10 km od Pre­šo­va. Kos­tol svä­té­ho Micha­la je domi­nan­tou obce.


Veľ­ký Šariš is loca­ted in the sout­he­ast of the Spišsko-​Šarišské Medzi­ho­rie, in the Šariš Basin, cove­ring an area of 35.34 km² (vel​ky​sa​ris​.sk). The town is home to more than 6,000 resi­dents (Wiki­pe­dia). The first writ­ten men­ti­on dates back to the year 1217. A his­to­ri­cal land­mark in Veľ­ký Šariš is the ste­am loco­mo­ti­ve affec­ti­ona­te­ly kno­wn as Mlin­ská džur­ka” by the locals (vel​ky​sa​ris​.sk). Anot­her sig­ni­fi­cant monu­ment is Šariš Cast­le, one of the lar­gest cast­les in the coun­try, alt­hough it cur­ren­tly stands in ruins (Wiki­pe­dia).

Veľ­ký Šariš is loca­ted 10 km from Pre­šov. The Church of Saint Micha­el is the domi­nant fea­tu­re of the village.


Odka­zy

Use Facebook to Comment on this Post

Krajina, Myjava, Slovenská krajina

Rudník

Hits: 1668

Rud­ník sa nachá­dza sa 7 km od Myja­vy (rud​nik​.sk). Vznik­la v roku 1955 osa­mos­tat­ne­ním z tzv. veľ­kej Myja­vy. Prvá písom­ná zmien­ka o Rud­ní­ku je z roku 1661. V minu­los­ti tu boli vyh­ne, mlyn, vyrá­bal sa tu rast­lin­ný olej (zábo­je), roz­ší­re­né tu bolo tkáč­stvo, výšiv­kár­stvo, výro­ba čipiek a výrob­kov z dre­va. Názov obce sa via­že ku ťaž­be kovov, kto­rá tu prav­de­po­dob­ne v minu­los­ti bola vyko­ná­va­ná (rud​nik​.sk). Rud­ník sa nachá­dza v tie­ni Čach­tic­kých Karpát.

Prvá písom­ná sprá­va o Rud­ní­ku je z roku 1661. Názov obce sa via­že k ťaž­be kovov. Túto dom­nien­ku čias­toč­ne potvr­dzu­je aj spo­me­nu­tá nie­kdaj­šia exis­ten­cia vyhní. V našom sto­ro­čí sa v osa­de ťažil už iba kameň (Dugá­ček M., Gálik J.)

Lite­ra­tú­ra

  • Dugá­ček M., Gálik J.: Myja­va, Obzor, Bra­ti­sla­va, 1985, p. 69, 158228.
  • Vlas­ti­ved­ný slov­ník obci na Slo­ven­sku II. Bra­ti­sla­va, Veda 1977, s. 506

Odka­zy


Loca­ted 7 km from Myja­va (rud​nik​.sk), the vil­la­ge of Rud­ník was estab­lis­hed in 1955 when it sepa­ra­ted from the so-​called Gre­a­ter Myja­va. The first writ­ten men­ti­on of Rud­ník dates back to 1661. In the past, the vil­la­ge had for­ges, a mill, and pro­du­ced vege­tab­le oil (zábo­je). Wea­ving, embro­ide­ry, lace making, and wooden pro­ducts were also pre­va­lent. The name of the vil­la­ge is like­ly lin­ked to metal extrac­ti­on, which was pro­bab­ly car­ried out in the past (rud​nik​.sk). Rud­ník is situ­ated in the sha­dow of the Čach­ti­ce Carpathians.

The first writ­ten record of Rud­ník is from 1661. The vil­la­ge­’s name is asso­cia­ted with metal extrac­ti­on, and this assump­ti­on is par­tial­ly con­fir­med by the men­ti­oned exis­ten­ce of for­ges in the past. In this cen­tu­ry, only sto­ne has been quar­ried in the sett­le­ment (Dugá­ček M., Gálik J.).


Use Facebook to Comment on this Post

Krajina, Myjava, Slovenská krajina

Košariská – rodisko Milana Rastislava Štefánika

Hits: 2658

Koša­ris­ká sa nachá­dza­jú neďa­le­ko od Bre­zo­vej pod Brad­lom. Je rodis­kom Milan Ras­ti­sla­va Šte­fá­ni­ka. Bol to výni­moč­ný vedec, dip­lo­mat a vojen­ský letec. Jeho otec Pavol Šte­fá­nik bol prvým fará­rom Koša­rísk a prvým fará­rom novo­vy­bu­do­va­nej pra­vo­sláv­nej cir­kvi v Košariskách.

Sú kopa­ni­čiar­skou oblas­ťou, pozos­tá­va z devia­tich usad­los­tí: U Šte­fov, Dol­né Koša­ris­ká, U Plač­kov, Hor­né Koša­ris­ká, U Mar­tin­kov, U Šin­de­lov, U Mos­ná­kov, U Trva­jov, Lopuš­ná (kosa​ris​ka​.sk). Ležia v nad­mor­skej výš­ke 349 met­rov nad morom na roz­hra­ní Malých Kar­pát a Myjav­skej pahor­ka­ti­ny. Na plo­che 11.53 km2 tu žije 436 oby­va­te­ľov (Wiki­pe­dia). Hra­dis­ko Hrá­dok mal zrej­me v čase rím­skom stráž­nu fun­kciu. Oboh­na­ný pries­tor hra­dis­ka tvo­ril časť osa­dy, kto­rá bola prav­de­po­dob­ne pred­chod­com Koša­rísk, o čom sved­čia arche­olo­gic­ké nále­zy z haltš­tat­skej doby (szm​.com). Prvá písom­ná zmien­ka o obci pochá­dza z roku 1786 (Wiki­pe­dia). Koša­ris­ká s pri­ľah­lý­mi obca­mi pat­ri­li pod­dan­skej obci Bre­zo­váČach­tic­ké­mu pan­stvu. Oby­va­te­lia sa veno­va­li väč­ši­nou pas­tier­stvu. Samos­tat­nou obcou sa Koša­ris­ká sta­li v roku 1786V roku 1870 si zvo­li­li za prvé­ho fará­ra Pav­la Šte­fá­ni­kaKraj­né­ho, kto­rý bol otcom Mila­na Ras­ti­sla­va Šte­fá­ni­ka (kosa​ris​ka​.sk).


Koša­ris­ká is loca­ted near Bre­zo­vá pod Brad­lom. It is the birthp­la­ce of Milan Ras­ti­slav Šte­fá­nik, an excep­ti­onal scien­tist, dip­lo­mat, and mili­ta­ry avia­tor. His fat­her, Pavol Šte­fá­nik, was the first pas­tor of Koša­ris­ká and the inau­gu­ral pas­tor of the newly built Ort­ho­dox Church in Košariská.

It is a hil­ly regi­on con­sis­ting of nine sett­le­ments: U Šte­fov, Dol­né Koša­ris­ká, U Plač­kov, Hor­né Koša­ris­ká, U Mar­tin­kov, U Šin­de­lov, U Mos­ná­kov, U Trva­jov, Lopuš­ná (kosa​ris​ka​.sk). Situ­ated at an alti­tu­de of 349 meters abo­ve sea level on the bor­der of the Small Car­pat­hians and the Myja­va Hills, the area covers 11.53 km² with a popu­la­ti­on of 436 inha­bi­tants (Wiki­pe­dia). The Hrá­dok hill­fort like­ly ser­ved as a watch­to­wer during Roman times. The enc­lo­sed area of the hill­fort cons­ti­tu­ted part of a sett­le­ment, which was pro­bab­ly a pre­de­ces­sor to Koša­ris­ká, as evi­den­ced by archa­e­olo­gi­cal fin­dings from the Halls­tatt peri­od (szm​.com). The first writ­ten men­ti­on of the vil­la­ge dates back to 1786 (Wiki­pe­dia). Koša­ris­ká, along with adja­cent vil­la­ges, belo­n­ged to the Bre­zo­vá muni­ci­pa­li­ty and the Čach­ti­ce esta­te. The inha­bi­tants were main­ly invol­ved in shep­her­ding. Koša­ris­ká beca­me an inde­pen­dent muni­ci­pa­li­ty in 1786. In 1870, they elec­ted Pavel Šte­fá­nik from Kraj­né as the­ir first pas­tor, who was the fat­her of Milan Ras­ti­slav Šte­fá­nik (kosa​ris​ka​.sk).


Use Facebook to Comment on this Post

Krajina, Obce, Slovenská krajina, Slovenské, Spiš, Spišské

Spišský Štvrtok

Hits: 3088

Spiš­ský Štvr­tok som nav­ští­vil pri svo­jom puto­va­ní oko­lo Levo­če.

Maďar­ský názov obce je Csütör­tök­he­ly, nemec­ký Don­ners­mar­kt. Na nie­čo cez 14 km2 žije asi 2 500 oby­va­te­ľov. Leží na kri­žo­vat­ke dáv­nych súčas­ných medzi Pop­ra­dom a Spiš­skou Novou Vsou. Na Levo­ču, Hra­bu­ši­ce a na Gemer.(wiki​pe​dia​.sk). Leží v Hor­nád­skej kot­li­ne v okre­se Levo­ča. Je brá­nou do Slo­ven­ské­ho rajaMyšia hôr­ka ráta svoj vek na 3500 rokov a nazý­va­jú ju aj Spiš­ský­mi Mykén­mi. Obec bola už od 10. sto­ro­čia trho­vou osa­dou a stre­dis­kom spiš­ských kopij­ní­kov. Prvá písom­ná zmien­ka o obci je z roku 1263 (spiss​kys​tvr​tok​.sk). Oko­lie obce bolo osíd­le­né už v pra­ve­ku. Našli sa tu sto­py po člo­ve­ko­vi z mlad­šej doby bron­zo­vej i želez­nej – halš­tat­skej. Naj­väč­ší význam však má objav pra­ve­ké­ho orga­ni­zo­va­né­ho mes­teč­ka v Myšej Hôr­ke, kto­ré bolo opev­ne­né naj­star­ším muri­vom v stred­nej Euró­pe a život v ňom pul­zo­val pred 3500 rok­mi. V blíz­kos­ti boli aj cen­trá slo­van­ské­ho veľ­ko­mo­rav­ské­ho osíd­le­nia. Akis­te na mies­te dneš­nej obce bola sta­rá trho­vá osa­da. V 11. sto­ro­čí sa obce zmoc­ni­li Maďa­ri, obec pome­no­va­li pod­ľa uhor­ské­ho krá­ľa na Vil­la sanc­ti Ladis­lai – Obec svä­té­ho Ladi­sla­va. Svä­tý Ladi­slav sa stal pat­ró­nom obce. Ďal­šie náz­vy obce: Quin­to­fo­rum, Vil­la San­ti Ladis­lai, Vil­la San­ti Ladi­slav­si, Osa­da sv. Ladi­sla­va, San­tus Ladis­laus, Štwar­tok, Foru­mqu­in­tum, Don­ners­mark, Quin­to, Zent­hlaz­lou, Chet­hert­hek­hel, Csu­tor­tokhr­ly, Don­ners Marc­kt, Don­ners­mar­kt, Štwr­tek, Štvr­tek, Štwar­tek, Doners-​Marck, Čtwr­tek, Cžtevr­tek, Csötör­tök­fa­lu, Štvr­tek nad Her­ná­dom, Štvr­tok. V obci je kos­tol svä­té­ho Ladi­sla­va s kapl­n­kou Zápoľ­ských. Spo­čiat­ku, ešte pred nájaz­da­mi Tatá­rov bol dre­ve­ný, pri rekon­štruk­cii bol posta­ve­ný v román­skom slo­hu. V roku 1402 bol posta­ve­ný nový gotic­ký kos­tol, kto­rý bol v 18. sto­ro­čí baro­ki­zo­va­ný klen­bou (wiki​pe​dia​.sk).


I visi­ted Spiš­ský Štvr­tok during my jour­ney around Levoča.

The Hun­ga­rian name of the vil­la­ge is Csütör­tök­he­ly, and the Ger­man name is Don­ners­mar­kt. It is home to about 2,500 resi­dents on an area of app­ro­xi­ma­te­ly 14 km². It is situ­ated at the cross­ro­ads of for­mer tra­de rou­tes bet­we­en Pop­rad and Spiš­ská Nová Ves, lea­ding to Levo­ča, Hra­bu­ši­ce, and Gemer (wiki​pe​dia​.sk). Loca­ted in the Hor­nád Basin in the Levo­ča dis­trict, Spiš­ský Štvr­tok ser­ves as the gate­way to Slo­vak Para­di­se. The Mou­se Hill counts its age at 3,500 years and is also kno­wn as Spiš Myce­nae. The vil­la­ge has been a mar­ket sett­le­ment and a cen­ter for Spiš spe­ar makers sin­ce the 10th cen­tu­ry. The first writ­ten men­ti­on of the vil­la­ge dates back to 1263 (spiss​kys​tvr​tok​.sk). The sur­roun­ding area was inha­bi­ted in pre­his­to­ric times, with tra­ces of peop­le from the youn­ger Bron­ze Age and Iron Age (Halls­tatt peri­od). The most sig­ni­fi­cant dis­co­ve­ry is the pre­his­to­ric orga­ni­zed town in Mou­se Hill, for­ti­fied with the oldest mason­ry in Cen­tral Euro­pe, pul­sa­ting with life 3,500 years ago. In the vici­ni­ty, the­re were also cen­ters of Sla­vic Gre­at Mora­vian sett­le­ments. Like­ly, in the loca­ti­on of toda­y­’s vil­la­ge, the­re was an old mar­ket sett­le­ment. In the 11th cen­tu­ry, the Hun­ga­rians sei­zed the vil­la­ge, naming it after the Hun­ga­rian king as Vil­la sanc­ti Ladis­lai – the Vil­la­ge of St. Ladis­laus. St. Ladis­laus beca­me the pat­ron saint of the vil­la­ge. Other names for the vil­la­ge inc­lu­de Quin­to­fo­rum, Vil­la San­ti Ladis­lai, Vil­la San­ti Ladi­slav­si, Osa­da sv. Ladi­sla­va, San­tus Ladis­laus, Štwar­tok, Foru­mqu­in­tum, Don­ners­mark, Quin­to, Zent­hlaz­lou, Chet­hert­hek­hel, Csu­tor­tokhr­ly, Don­ners Marc­kt, Don­ners­mar­kt, Štwr­tek, Štvr­tek, Štwar­tek, Doners-​Marck, Čtwr­tek, Cžtevr­tek, Csötör­tök­fa­lu, Štvr­tek nad Her­ná­dom, Štvr­tok. The vil­la­ge has the Church of St. Ladis­laus with the cha­pel of the Zápoľ­ský fami­ly. Ini­tial­ly, befo­re the Tatar inva­si­ons, it was a wooden church, and during recons­truc­ti­on, a new Got­hic church was built in 1402, later baro­qu­e­i­zed in the 18th cen­tu­ry with a vault (wiki​pe​dia​.sk).


Spiš­ský Štvr­tok odwie­dzi­łem podc­zas mojej pod­ró­ży wokół Levoči.

Węgier­ska nazwa miejs­co­wo­ści to Csütör­tök­he­ly, nie­miec­ka Don­ners­mar­kt. Na obszar­ze oko­ło 14 km² miesz­ka oko­ło 2 500 miesz­ka­ńców. Znaj­du­je się na skr­zy­żo­wa­niu dawnych szla­ków między Pop­ra­dem a Spiš­skou Novou Vsou. Leży blis­ko Levo­či, Hra­bu­šic i Geme­ru (wiki​pe​dia​.sk). Poło­żo­na jest w kot­li­nie Hor­nád w okręgu Levo­ča. Jest bra­mą do Sło­wac­kie­go Raju. Mysia Hôr­ka ma ponad 3500 lat i jest nazy­wa­na również Spiš­ský­mi Myke­na­mi. Miejs­co­wo­ść była już od X wie­ku osa­dą tar­go­wą i cen­trum kopij­ni­ków spis­kich. Pier­ws­za pisem­na wzmian­ka o miejs­co­wo­ści pocho­dzi z roku 1263 (spiss​kys​tvr​tok​.sk). Oko­li­ce były już zamiesz­ka­ne w pra­dzie­jach. Zna­le­zi­ono tu śla­dy czło­wie­ka z młods­zej epo­ki brązu i żela­za – okre­su halsz­tac­kie­go. Jed­nak naj­wa­żniejs­ze jest odkry­cie pra­dzie­jo­we­go zor­ga­ni­zo­wa­ne­go mias­tecz­ka w Myšej Hôr­ke, któ­re było umoc­ni­one naj­stars­zym murem w środ­ko­wej Euro­pie, a życie w nim tęt­ni­ło 3500 lat temu. W pobli­żu znaj­do­wa­ły się również ośrod­ki sło­wia­ńs­kie­go osad­nict­wa wiel­ko­mo­ra­ws­kie­go. Pra­wdo­po­dob­nie na miejs­cu dzi­siejs­zej miejs­co­wo­ści ist­nia­ła sta­ra osa­da tar­go­wa. W XI wie­ku miejs­co­wo­ść zosta­ła opa­no­wa­na przez Węg­rów, nazwa­no ją od węgier­skie­go kró­la Vil­la sanc­ti Ladis­lai – Mias­to św. Ladi­sla­va. Świ­ęty Ladis­laus stał się pat­ro­nem miejs­co­wo­ści. Inne nazwy miejs­co­wo­ści to: Quin­to­fo­rum, Vil­la San­ti Ladis­lai, Vil­la San­ti Ladi­slav­si, Osa­da sv. Ladi­sla­va, San­tus Ladis­laus, Štwar­tok, Foru­mqu­in­tum, Don­ners­mark, Quin­to, Zent­hlaz­lou, Chet­hert­hek­hel, Csu­tor­tokhr­ly, Don­ners Marc­kt, Don­ners­mar­kt, Štwr­tek, Štvr­tek, Štwar­tek, Doners-​Marck, Čtwr­tek, Cžtevr­tek, Csötör­tök­fa­lu, Štvr­tek nad Her­ná­dom, Štvr­tok. W miejs­co­wo­ści znaj­du­je się kości­ół św. Ladi­sla­va z kap­li­cą Zápoľ­ských. Poc­ząt­ko­wo, jeszc­ze przed najaz­da­mi Tata­rów, był dre­wnia­ny, a podc­zas rekons­trukc­ji został zbu­do­wa­ny w sty­lu roma­ńs­kim. W 1402 roku wybu­do­wa­no nowy gotyc­ki kości­ół, któ­ry w XVIII wie­ku został zba­ro­ki­zo­wa­ny kopu­łą (wiki​pe​dia​.sk).


Use Facebook to Comment on this Post