svetové dedičstvo UNESCO

2011-2015, 2012, Časová línia, Krajina, Mestá, Mestá, Šariš, Slovenská krajina, Slovenské, Typ krajiny

Kráľovské mesto Bardejov

07/12/201918/03/2024 skala

Bardejov, maďarsky Bártfa, nemecky Bartfeld je kráľovské, historické, kúpeľné mesto. Prvá písomná zmienka je z roku 1241. Od roku 2000 je mesto zapísané medzi lokality Svetové dedičstvo UNESCO. Nachádza sa na severovýchodnom Slovensku, v nadmorskej výške 323 metrov na ploche viac ako 72 km². Býva tu cca 33000 obyvateľov. Je centrom Horného Šariša. V minulosti boli pre Bardejov dôležité dva vodné toky, ktoré ho spájali s údolím Torysy: Kľušovský potok a Sekčov. Slobodným kráľovským mestom sa Bardejov stal v roku 1376. V stredoveku sa tu naplno rozvíjala remeselná výroba, v 14. a 15. storočí zažil vrchol slávy a bohatstva – zlatý vek (Wikipedia).

Najvzácnejšia stredoveká stavba je bazilika svätého Egídia, jeho 11 gotických krídlových oltárov s tabuľovými maľbami patrí k európskym unikátom (Wikipedia). Je 50 metrov dlhá a široká 31 metrov. Veža meria 76 metrov (bardejov.sk). Radničné námestie je lemované z troch strán meštianskymi domami, so znakmi gotickej a renesančnej architektúry (Wikipedia). Námestie ma 260 x 80 metrov (bardejov.sk). Mestskú radnicu začali stavať v roku 1505. Osobnosti mesta: staviteľ Majster Alexander, hudobný skladateľ Zachariáš Zarevúcky, spisovateľ Ján Andraščík, hudobný skladateľ Jozef Grešák (Wikipedia).

V roku 1437 bolo v Bardejove evidovaných 517 domov a 3000 obyvateľov vo vnútornom meste, za hradbami bolo ďalších 300 domov. Registrovaných 64 remesiel, 51 cechov, 146 remeselníckych majstrov. V 16. storočí sa tešilo dobrému menu humanitné gymnázium pod vedením Leonarda Stöckela. Bolo centrom kultúry, vzdelanosti. S ním sa viaže aj školský organizačný a študijný poriadok – Leges scholae Bartphensis, ktorý je najstarším pedagogickým dokumentom na Slovensku. Guttgesselova tlačiareň vytlačila mnoho vzácnych prác. Katechizmus Martina Luthera z roku 1581 je považovaná za prvú publikáciu preloženú do vtedajšej slovenčiny (zhmao.sk).

Bardejov, known as Bártfa in Hungarian and Bartfeld in German, is a royal, historic spa town. The first written mention dates back to 1241. Since 2000, the town has been listed among the UNESCO World Heritage Sites. It is located in northeastern Slovakia at an elevation of 323 meters, covering an area of over 72 km². Approximately 33,000 people reside here, and it serves as the center of Upper Šariš. In the past, two watercourses were significant for Bardejov, connecting it to the Torysa Valley: the Kľušovský Stream and the Sekčov River. Bardejov obtained the status of a free royal town in 1376. During the medieval period, craftsmanship flourished, and it experienced a golden age of glory and prosperity in the 14^th and 15^th centuries (Wikipedia).

The most precious medieval structure is the Basilica of St. Giles, renowned for its 11 Gothic altars with panel paintings, making it a European rarity (Wikipedia). It is 50 meters long, 31 meters wide, and the tower measures 76 meters (bardejov.sk). The Town Hall Square is bordered by burgher houses displaying elements of Gothic and Renaissance architecture (Wikipedia). The square measures 260 x 80 meters (bardejov.sk). Construction of the Town Hall began in 1505. Notable personalities from the town include the builder Master Alexander, composer Zachariáš Zarevúcky, writer Ján Andraščík, and composer Jozef Grešák (Wikipedia).

In 1437, Bardejov had 517 registered houses and 3,000 inhabitants within the inner town, with an additional 300 houses outside the walls. There were 64 crafts, 51 guilds, and 146 artisan masters registered. In the 16^th century, the humanistic gymnasium led by Leonard Stöckel gained a good reputation. It served as a center for culture and education. Associated with it is the school organizational and study order – Leges scholae Bartphensis, the oldest pedagogical document in Slovakia. Guttgessel’s printing press produced many valuable works. Martin Luther’s Catechism from 1581 is considered the first publication translated into the then-Slovak language (zhmao.sk).

Bardejov, znane po polsku jako Bardiów, a po węgiersku jako Bártfa, niemiecku Bartfeld, to królewskie, historyczne miasto uzdrowiskowe. Pierwsze pisemne wzmianki pochodzą z roku 1241. Od 2000 roku miasto figuruje na liście miejsc UNESCO światowego dziedzictwa. Położone jest na północnym wschodzie Słowacji, na wysokości 323 metrów, na obszarze ponad 72 km². Mieszka tu około 33 000 osób, a miasto pełni funkcję centrum Górnego Szaryszu. W przeszłości dwie cieki wodne odgrywały ważną rolę, łącząc Bardejov z doliną Torysy: strumień Kľušovský i rzeka Sekčov. Bardejov uzyskał status wolnego miasta królewskiego w 1376 roku. W średniowieczu kwitło rzemiosło, a miasto przeżyło złoty wiek chwały i dobrobytu w XIV i XV wieku (Wikipedia).

Najcenniejszym średniowiecznym zabytkiem jest Bazylika św. Idziego, słynąca z 11 ołtarzy gotyckich z obrazami na drewnie, co czyni ją europejską rzadkością (Wikipedia). Ma długość 50 metrów, szerokość 31 metrów, a wieża mierzy 76 metrów (bardejov.sk). Plac Ratuszowy otoczony jest kamienicami mieszczan z elementami architektury gotyckiej i renesansowej (Wikipedia). Plac ma wymiary 260 na 80 metrów (bardejov.sk). Budowę Ratusza rozpoczęto w 1505 roku. Wśród znanych postaci miasta są budowniczy Majster Alexander, kompozytor Zachariáš Zarevúcky, pisarz Ján Andraščík i kompozytor Jozef Grešák (Wikipedia).

W 1437 roku w Bardejowie było zarejestrowanych 517 domów i 3000 mieszkańców w obrębie miasta, za murami znajdowało się kolejne 300 domów. Zarejestrowanych było 64 rzemiosła, 51 cechów i 146 mistrzów rzemieślniczych. W XVI wieku dobra sława zdobyła się gimnazjum humanistyczne pod kierownictwem Leonarda Stöckela. Stanowiło ono ośrodek kultury i edukacji. Z nim związany jest również porządek organizacyjny i nauczania szkoły – Leges scholae Bartphensis, najstarszy dokument pedagogiczny na Słowacji. Drukarnia Guttgessela wydrukowała wiele cennych prac. Katechizm Marcina Lutra z 1581 roku uważany jest za pierwszą publikację przetłumaczoną na ówczesny słowacki (zhmao.sk).

Bardejov, або в русинській мові Бардейів, а угорською – Бартфа, німецькою – Бартфельд, є королівським історичним курортним містом. Перша писемна згадка про місто датується 1241 роком. З 2000 року місто внесено до списку об’єктів світової спадщини ЮНЕСКО. Розташоване на північному сході Словаччини на висоті 323 метри на площі понад 72 км². Тут проживає близько 33 000 осіб, і місто є центром Верхнього Шариша. У минулому для Бардейова були важливі дві водяні течії, які з’єднували його з долиною річки Ториси: Ключівський потік і річка Секчов. Бардейов отримав статус вільного королівського міста в 1376 році. У середньовіччі розвивалось ремесляне виробництво, а місто пережило золотий вік слави і багатства в XIV і XV століттях (Wikipedia).

Найціннішим середньовічним будівельним пам’ятником є базиліка святого Ігнатія, відома 11 готичними алтарями з фресками на дереві, що робить її рідкісною для європейської культури (Wikipedia). Має довжину 50 метрів, ширину 31 метр і вежу заввишки 76 метрів (bardejov.sk). Ратушний майдан оточений будинками міщан з елементами готичної і ренесансної архітектури (Wikipedia). Площа має розміри 260 на 80 метрів (bardejov.sk). Будівництво ратуші почалося у 1505 році. Серед видатних постатей міста є будівельник Майстер Олександр, композитор Захаріаш Заревуцький, письменник Ян Андрашчік та композитор Йозеф Грешак (Wikipedia).

У 1437 році в Бардейові зареєстровано 517 будинків і 3000 мешканців у межах міста, за мурами було ще 300 будинків. Зареєстровано 64 ремесла, 51 цехів і 146 ремісничих майстрів. У XVI столітті відзначалося доброю репутацією гуманітарне гімназію під керівництвом Леонарда Штекеля. Вона була центром культури та освіти. З нею пов’язаний шкільний організаційний та навчальний порядок – Leges scholae Bartphensis, який є найстарішим педагогічним документом на Словаччині. Друкарня Гуттгеселя видала багато цінних праць. Катехізис Мартина Лютера з 1581 року вважається першою публікацією, перекладеною на тодішню словацьку мову (zhmao.sk).

Odkazy:

TOP

No Supported Files in Gallery

Všetky

Výhľad na námestie spod baziliky svätého Egídia

Use Facebook to Comment on this Post

2006-2010, 2010, 2011, 2011-2015, Časová línia, Hrady, Krajina, Neživé, Slovenská krajina, Spiš, Stavby, Zrúcaniny

Spišský hrad – pýcha Slovenska

22/02/201607/03/2024 skala

Spišský hrad je úchvatný, to sa musí nechať. Je najnavštevovanejším hradom na Slovensku.

Pomenovania Spišského hradu – castrum Scypus, castrum Scepus, castrum Kirchenberg, castrum Scepeswara, hrad Spiš (zamky.sk). Nachádza sa 634 metrov nad morom, patrí medzi najrozsiahlejšie rady v Európe (spisskyhrad.com). Pre svoju rozlohu 4.15 ha je Spišský hrad považovaný za najväčší hrad strednej Európy (spisskyhrad.sk). Pod Spišským hradom sa nachádza systém jaskýň (snm.sk). Je národnou kultúrnou pamiatkou (spisskyhrad.sk), v roku 1993 bol Spišský hrad a pamiatky okolia zaradený na Zoznam svetového dedičstva UNESCO (spisskyhrad.com). Po tejto časti Spiša sa kedysi pohyboval aj človek neandrtálsky a územie bolo zrejme osídlené ešte skôr. A o tom máme jednoznačný dôkaz. V kameňolome na susednom Dreveníku objavili v roku 1938 v kuse travertínu ľudskú lebku (spissky-hrad.szm.com). Aj neolitickí ľudia tu po sebe zanechali stopy dnes staré takmer 7 tisíc rokov (spisskyhrad.com). Praveké sídlisko je tu datované do 5. tisícročia pred Kristom (spisskyhrad.com). Jedno z prvých známych osídlení pochádza z neolitu, kedy sa tu usídlil ľud tzv. bukovohorskej kultúry. V závere prvej polovice 4. tisícročia pred Kr. ich vystriedal ľud tzv. bodrogkeresztúrskej kultúry, ktorý priniesol nový, dokonalejší materiál – meď. V druhej polovici 3. tisícročia pred n.l.. ľud badenskej kultúry – ľud s kanelovanou keramikou, ktorý osídlil nielen hradnú akropolu ale aj jej svahy a priľahlý Dreveník, na ktorom vybudoval rozsiahlu výšinnú osadu (wikipedia.sk).

V prvých dvoch storočiach nášho letopočtu bolo na jeho mieste masívne, valmi osídlené keltské sídlisko. Kelti tu pravdepodobne razili aj mince, biateky spišského typu (cestaunesco.sk). Jej elitu tvoril keltský kmeň Kotínov. Z tej doby pochádza unikátny nález kostrových ostatkov muža a kožených mešcov aj s rímskymi mincami z jaskyne pod hradom (spisskyhrad.com). Bolo to najrozsiahlejšie a najintenzívnejšie ranohistorické osídlenie hradného kopca. O vyspelosti tohto etnika svedčí množstvo archeologických artefaktov, napr. strieborné mince tzv. spišského typu, pochádzajúce pravdepodobne z obdobia 1. storočia pred n.l.. Koncom 2. storočia však bolo hradisko náhle opustené. Na ďalších viac ako deväťsto rokov dovtedy životom pulzujúci kopec osirel.

Na prelome 5. – 6. storočia sa začali v širšom okolí objavovať prví Slovania. Následné slovanské osídlenie sa lokalizovalo na susednej planine vyvýšeného Dreveníka v podobe rozľahlého opevneného hradiska (wikipedia.sk). V roku 1241 odolal hrad Tatárskemu útoku (Informačná tabuľa). Napriek tomu ďalšie stavebné práce ešte zosilnili jeho opevnenie. Na stavebných prácach v 13. storočí sa podieľali severotalianski kamenárski majstri, ktorí neskôr pracovali aj na stavbe Spišskej Kapituly a v Spišskom Štvrtku (wikipedia.sk).

Najrozsiahlejšie stavebné úpravy vykonal Ján Jiskra z Brandýsa v polovici 15. storočia, kedy vzniklo najväčšie dolné nádvorie. Vo svojej histórii patril hrad Zápoľským, Turzovcom, Čákyovcom. Ján Zápoľský, ktorý sa stal uhorským kráľom, sa narodil na Spišskom hrade. V roku 1780 zničil hrad požiar, v tom čase už bol opustený. Areál hradu obsahuje Románsky palác, Kaplnku svätej Alžbety, paláce Zápoľských, hradnú vežu, románske predhradie, Csákyovské paláce, Barbakan, Jiskrovu pevnôstku (Informačná tabuľa).

Spiš Castle is captivating, there’s no denying that. It is the most visited castle in Slovakia.

Names of Spiš Castle – castrum Scypus, castrum Scepus, castrum Kirchenberg, castrum Scepeswara, Spiš Castle (zamky.sk). It is located 634 meters above sea level, making it one of the largest castle complexes in Europe (spisskyhrad.com). With an area of 4.15 hectares, Spiš Castle is considered the largest castle in Central Europe (spisskyhrad.sk). Beneath Spiš Castle, there is a system of caves (snm.sk). It is a national cultural monument (spisskyhrad.sk), and in 1993, Spiš Castle and its surrounding monuments were added to the UNESCO World Heritage List (spisskyhrad.com). This part of Spiš was once inhabited by Neanderthals, as evidenced by the discovery of a human skull in a quarry on neighboring Dreveník in 1938 (spissky-hrad.szm.com). Neolithic people also left traces here, dating back almost 7,000 years (spisskyhrad.com). The prehistoric settlement is dated to the 5^th millennium BC (spisskyhrad.com). One of the first known settlements is from the Neolithic period when people of the so-called Bukovohorská culture settled here. In the late first half of the 4^th millennium BC, they were replaced by people of the Bodrogkeresztúr culture, bringing a new, more sophisticated material — copper. In the second half of the 3^rd millennium BC, people of the Baden culture — people with corded ware pottery — settled, building an extensive hilltop settlement on the castle acropolis and its slopes, as well as the adjacent Dreveník (wikipedia.sk).

In the first two centuries AD, a massive, well-fortified Celtic settlement existed on the site of Spiš Castle. Celts likely minted coins here, including Spiš-type whorls (cestaunesco.sk). Its elite was the Celtic tribe of Kotíni. A unique find from this period includes skeletal remains of a man and leather pouches with Roman coins discovered in a cave beneath the castle (spisskyhrad.com). This was the most extensive and intensive Early Historic settlement on the castle hill. The sophistication of this ethnicity is evident from numerous archaeological artifacts, such as silver coins of the so-called Spiš type, probably from the 1^st century BC. However, at the end of the 2^nd century, the fortress was suddenly abandoned, and for more than nine hundred years, the hill, once pulsating with life, fell silent.

Around the turn of the 5^th and 6^th centuries, the first Slavs began to appear in the wider area. The subsequent Slavic settlement was localized on the adjacent plain of elevated Dreveník in the form of an extensive fortified settlement (wikipedia.sk). In 1241, the castle resisted the Mongol invasion (Information board). Despite this, additional construction work further fortified it. Italian stonemasons from the North were involved in the construction work in the 13^th century, who later also worked on the construction of Spiš Chapter and Spišský Štvrtok (wikipedia.sk).

The most extensive renovations were carried out by Ján Jiskra of Brandýs in the mid-15th century, creating the largest lower courtyard. Throughout its history, the castle belonged to the Zápoľskýs, Turzovci, and Čákyovci. Ján Zápoľský, who became the King of Hungary, was born at Spiš Castle. In 1780, a fire destroyed the castle, which was already abandoned by then. The castle complex includes the Romanesque Palace, the Chapel of St. Elizabeth, Zápoľský Palaces, Castle Tower, Romanesque Forecastle, Csáky Palaces, Barbican, and Jiskra’s Fortress (Information board).

Zamek Spiš jest fascynujący, nie ma wątpliwości. To najczęściej odwiedzany zamek na Słowacji.

Nazwy Zamku Spiš – castrum Scypus, castrum Scepus, castrum Kirchenberg, castrum Scepeswara, Zamek Spiš (zamky.sk). Znajduje się na wysokości 634 metrów nad poziomem morza, co czyni go jednym z największych kompleksów zamkowych w Europie (spisskyhrad.com). Ze swoją powierzchnią wynoszącą 4,15 hektara Zamek Spiš jest uważany za największy zamek w Europie Środkowej (spisskyhrad.sk). Pod Zamkiem Spiš znajduje się system jaskiń (snm.sk). Jest narodowym zabytkiem kultury (spisskyhrad.sk), a w 1993 roku Zamek Spiš i okoliczne zabytki zostały dodane do Listy Światowego Dziedzictwa UNESCO (spisskyhrad.com). Ta część Spiša była kiedyś zamieszkiwana przez neandertalczyków, o czym świadczy odkrycie czaszki ludzkiej w kamieniołomie na sąsiednim Dreveník w 1938 roku (spissky-hrad.szm.com). Ludzie neolitu także zostawili tu ślady, datowane na prawie 7 tysięcy lat (spisskyhrad.com). Osada prehistoryczna datowana jest na V tysiąclecie p.n.e. (spisskyhrad.com). Jedno z pierwszych znanych osiedli pochodzi z neolitu, gdy ludzie tzw. kultury bukowohorskiej osiedlili się tu. Pod koniec pierwszej połowy IV tysiąclecia p.n.e. zastąpili ich ludzie z kultury bodrogkeresztúrskiej, którzy przynieśli nowy, bardziej zaawansowany materiał – miedź. W drugiej połowie III tysiąclecia p.n.e. osiedlili się ludzie z kultury badenskiej – ludzie z ceramiką kanalikową, którzy nie tylko zajęli akropole zamku, ale także jego zbocza i sąsiedni Dreveník, na którym zbudowali rozległe osiedle na wzniesieniu (wikipedia.sk).

W pierwszych dwóch wiekach naszej ery na miejscu zamku istniało masywne, dobrze ufortyfikowane celtyckie osiedle. Celtowie prawdopodobnie biły monety tutaj,

w tym biateki spišskiego typu (cestaunesco.sk). Jego elitę stanowił celtycki ród Kotínów. Unikatowym znaleziskiem z tego okresu są szczątki szkieletowe mężczyzny i skórzane torby z rzymskimi monetami znalezione w jaskini pod zamkiem (spisskyhrad.com). To było najbardziej rozległe i intensywne osiedle z wczesnej historii na wzgórzu zamkowym. Złożoność tej grupy etnicznej dowodzi wielu artefaktów archeologicznych, takich jak srebrne monety tzw. spišskiego typu, pochodzące prawdopodobnie z I wieku p.n.e. Jednak pod koniec II wieku fortyfikacja została nagłę opuszczona, a przez ponad dziewięćset lat wzniesienie, kiedyś tętniące życiem, zamilkło.

Okoliczności zamku zaczęły się zmieniać na przełomie V i VI wieku, kiedy to zaczęli się pojawiać pierwsi Słowianie w szerszym regionie. Następne osadnictwo słowiańskie skoncentrowało się na sąsiedniej równinie Dreveník w postaci rozległej osady obronnej (wikipedia.sk). W 1241 roku zamek odpierał najazd Mongołów (Tablica informacyjna). Pomimo tego dodatkowe prace budowlane dodały mu dalszej fortelacji. Włoscy kamieniarze z Północy uczestniczyli w pracach budowlanych w XIII wieku, którzy później pracowali również przy budowie Spišskiej Kapituły i Spišský Štvrtok (wikipedia.sk).

Największe prace renowacyjne przeprowadził Ján Jiskra z Brandýsa w połowie XV wieku, tworząc największy dolny dziedziniec. Przez całą swoją historię zamek należał do Zápoľských, Turzovców i Čákyovców. Ján Zápoľský, który został królem Węgier, urodził się na zamku Spiš. W 1780 roku pożar zniszczył zamek, który wtedy był już opuszczony. Kompleks zamkowy obejmuje Pałac Romański, Kaplicę św. Elżbiety, Pałace Zápoľských, Wieżę Zamkową, Romańskie Przedzamcze, Pałace Csákyovców, Barbakan i Fortecę Jiskry (Tablica informacyjna).

Die Zipser Burg ist faszinierend, das muss man zugeben. Sie ist die meistbesuchte Burg in der Slowakei.

Namen der Zipser Burg – castrum Scypus, castrum Scepus, castrum Kirchenberg, castrum Scepeswara, Burg Zipser (zamky.sk). Sie liegt auf 634 Metern über dem Meeresspiegel und zählt zu den größten Burganlagen Europas (spisskyhrad.com). Mit einer Fläche von 4,15 Hektar gilt die Zipser Burg als die größte Burg in Mitteleuropa (spisskyhrad.sk). Unterhalb der Zipser Burg befindet sich ein Höhlensystem (snm.sk). Sie ist ein nationales Kulturdenkmal (spisskyhrad.sk), und im Jahr 1993 wurde die Zipser Burg und die Umgebung in die Liste des UNESCO-Weltkulturerbes aufgenommen (spisskyhrad.com). In dieser Region der Zipser Burg bewegte sich einst auch der Neandertaler, und das Gebiet war wahrscheinlich noch früher besiedelt. Und dafür haben wir einen klaren Beweis. In einem Steinbruch im benachbarten Dreveník wurde 1938 ein menschlicher Schädel in Travertin gefunden (spissky-hrad.szm.com). Auch die Menschen aus der Jungsteinzeit haben hier ihre Spuren hinterlassen, die heute fast 7.000 Jahre alt sind (spisskyhrad.com). Das prähistorische Siedlungsgebiet ist auf das 5. Jahrtausend v. Chr. datiert (spisskyhrad.com). Eine der ersten bekannten Besiedlungen stammt aus der Jungsteinzeit, als sich hier Menschen der sogenannten Buchenwaldkultur niederließen. Am Ende der ersten Hälfte des 4. Jahrtausends v. Chr. wurde sie von Menschen der sogenannten Bodrogkeresztúr-Kultur abgelöst, die ein neues, fortschrittlicheres Material einführten – Kupfer. In der zweiten Hälfte des 3. Jahrtausends v. Chr. siedelte sich die Bevölkerung der Badener Kultur an – Menschen mit Rillenkeramik, die nicht nur die Burgakropolis, sondern auch ihre Hänge und das angrenzende Dreveník besiedelten, auf dem sie ein ausgedehntes Höhendorf errichteten (wikipedia.sk).

In den ersten beiden Jahrhunderten unserer Zeitrechnung befand sich an dieser Stelle eine massive, gut befestigte keltische Siedlung. Die Kelten prägten hier wahrscheinlich auch Münzen, sogenannte Spiš-Typen (cestaunesco.sk). Ihre Elite bestand aus dem keltischen Stamm der Kotínov. Aus dieser Zeit stammt der einzigartige Fund von Skelettresten eines Mannes und Ledersäcken mit römischen Münzen aus der Höhle unter der Burg (spisskyhrad.com). Es war die umfangreichste und intensivste frühgeschichtliche Besiedlung des Burgbergs. Die Vielzahl von archäologischen Artefakten, wie Silbermünzen des sogenannten Spiš-Typs, die wahrscheinlich aus der Zeit um 1. Jahrhundert v. Chr. stammen, zeugt von der Entwicklung dieses Volkes. Ende des 2. Jahrhunderts wurde die Burg jedoch plötzlich aufgegeben. In den nächsten mehr als neunhundert Jahren verwaiste der einst pulsierende Hügel.

Um die Wende vom 5. – 6. Jahrhundert begannen die ersten Slawen in der weiteren Umgebung aufzutauchen. Die darauf folgende slawische Besiedlung konzentrierte sich auf die benachbarte Hochebene des erhöhten Dreveník in Form einer ausgedehnten befestigten Burg (wikipedia.sk). Im Jahr 1241 widerstand die Burg dem Tatarenangriff (Informačná tabuľa). Trotzdem verstärkten weitere Bauarbeiten ihre Befestigungen. Bei den Bauarbeiten im 13. Jahrhundert waren norditalienische Steinmetzmeister beteiligt, die später auch am Bau der Zipser Kapitels und in Spišský Štvrtok arbeiteten (wikipedia.sk).

Die umfangreichsten Bauarbeiten wurden von Ján Jiskra von Brandýs in der Mitte des 15. Jahrhunderts durchgeführt, als der größte untere Hof entstand. In seiner Geschichte gehörte die Burg den Zápoľskýs, Turzovci und Čákyovci. Ján Zápoľský, der zum ungarischen König wurde, wurde auf der Zipser Burg geboren. Im Jahr 1780 zerstörte ein Brand die Burg, zu diesem Zeitpunkt war sie bereits verlassen. Der Burgkomplex enthält den romanischen Palast, die Kapelle der heiligen Elisabeth, die Paläste der Zápoľskýs, den Burgturm, das romanische Vorburg, die Csáky-Paläste, den Barbakan und Jiskras Festung (Informačná tabuľa).

Magyarul:
A Szepesi vár lenyűgöző, ezt be kell vallani. Ez a leglátogatottabb vár Szlovákiában.

A Szepesi vár nevei – castrum Scypus, castrum Scepus, castrum Kirchenberg, castrum Scepeswara, vár Szepes (zamky.sk). 634 méteres tengerszint feletti magasságban található, és Európa legnagyobb várai közé tartozik területe alapján (spisskyhrad.com). 4,15 hektáros területével a Szepesi vár a Közép-Európa legnagyobb váraként számon tartott (spisskyhrad.sk). A Szepesi vár alatt barlangrendszer található (snm.sk). Nemzeti kulturális emlék (spisskyhrad.sk), 1993-ban a Szepesi vár és környékének emlékei felkerültek az UNESCO világörökség listájára (spisskyhrad.com). Ennek a Szepesi résznek egykor a neandervölgyi ember is megfordult, és a terület valószínűleg még korábban is lakott volt. Erre egyértelmű bizonyítékunk van. A szomszédos Dreveníkon található kőbányában 1938-ban egy emberi koponyát fedeztek fel travertinben (spissky-hrad.szm.com). A neolitikum emberei is hagytak itt maguk után nyomokat, amelyek ma már majdnem 7 ezer évesek (spisskyhrad.com). Az őskori település a Kr. e. 5. évezredre datálódik (spisskyhrad.com). Az egyik első ismert település a neolitikum idején keletkezett, amikor itt letelepedett a bukovohorska kultúra embere. A Kr. e. 4. évezred első felének végén a bodrogkeresztúri kultúra embere váltotta fel őket, aki új, tökéletesebb anyagot hozott – rezet. A Kr. e. 3. évezred második felében a badeni kultúra emberei – azok, akik a kanelált kerámiával rendelkeztek – nemcsak a vár akropoliszát, hanem lejtőit és a Dreveník-hegy szomszédos területét is benépesítették, ahol kiterjedt magaslati települést alakítottak ki (wikipedia.sk).

Az időszámításunk első két századában egy masszív, jól beépített kelta település helyezkedett el itt. A kelták valószínűleg pénzeket is vertek itt, a Szepesi típusú fehérjekék (cestaunesco.sk). Az elitjüket a kelta Kotínov törzs alkotta. Ebből az időből származik egyedi leletek, például egy férfi csontvázának és a vár alatt lévő barlangból származó római pénzekkel teli bőrtáskák (spisskyhrad.com). Ez volt a várbérc legnagyobb és legintenzívebb kora történeti települése. Ennek a népnek a fejlettségét számos régészeti lelet, például a Spiš típusú ezüstpénzek tanúsítják, amelyek valószínűleg a Kr. e. 1. századból származnak. A 2. század végén azonban a várat hirtelen elhagyták. Az azt követő több mint kilencszáz évben a korábban pulzáló hegy elnéptelenedett.

Az 5. és 6. század fordulóján kezdtek megjelenni a környékén az első szlávok. A következő szláv település a környező magas Dreveník-hegy domborzatának kiterjedt erődített városként történt (wikipedia.sk). A vár 1241-ben ellenállt a tatár támadásnak (Informačná tabuľa). Ennek ellenére további építési munkákkal megerősítették a várat. A 13. századi építési munkáknál északi olasz kőfaragómesterek is részt vettek, akik később a Szepesi Kapitula és a Spišský Štvrtok építésén is dolgoztak (wikipedia.sk).

A legnagyobb építési munkákat Ján Jiskra z Brandýs végezte el a 15. század közepén, amikor a legnagyobb alsó udvar jött létre. Történetében a vár a Zápoľskýs, Turzovci és Čákyovci családoké volt. Ján Zápoľský, aki Magyarország királyává vált, a Szepesi várban született. 1780-ban tűzvész elpusztította a várat, ekkorra már elhagyatott volt. A várkomplexum magában foglalja a román palotát, Szent Erzsébet kápolnáját, a Zápoľský palotákat, a várkört, a román elővárost, a Csáky palotákat, a barbakánt és a Jiskra erődöt (Informačná tabuľa).

Odkazy

Z cesty pri Hodkovciach. Napravo príjazdová cesta z Levoče

Use Facebook to Comment on this Post

2006-2010, 2010, 2011, 2011-2015, Časová línia, Krajina, Obce, Slovenská krajina, Slovenské, Spiš, Spišské

Spišské Podhradie – mesto spod Spišského hradu

11/02/201603/04/2024 skala

Spišské podhradie je obec, nad ktorou sa vypína jeden z najväčších hradov na svete – Spišský hrad. Ak sa však chcete na Spišský hrad dostať kratšou cestou, choďte na hrad z Hodkoviec. Najstaršie osídlenia na tomto území pochádzajú z 5. tisícročia pred n.l. Na prelome 11. – 12. storočia sa hradný kopec začal osídľovať natrvalo. V tomto období sa začal stavať Spišský hrad. Vtedy začali vznikať v jeho okolí malé osady. Spojením takýchto troch vzniklo aj Spišské Podhradie na sútoku Jablonovského a Teledinského potoka (Uhľového) (Wikipedia.sk). Príchodom osadníkov z Flandier, po tatárskom vpáde, začal zrod mesta (spisskyhrad.com). V 12. storočí bolo predhradím Spišského hradu, ale už v polovici 13. storočia sa stalo od hradu nezávislým mestom (Wikipedia.sk). Prvá písomná zmienka je z roku 1249 (spisskyhrad.com). V roku 1279 bolo známe ako Fanum St. Mariae. Neskôr patrilo pod Spoločenstvo spišských Sasov. Ďalším pomenovaním mesta bolo Villa Saxorum (spisskepodhradie.sk). Historický nemecký názov mesta je Kirchdorf, resp. Kirchdrauf (Wikipedia.sk).

V stredoveku bolo významným a prosperujúcim mestom (spisskepodhradie.sk). V roku 1677 richtárovi Jakubovi Güntherovi predložilo cechové artikuly 16 cechov: debnársky, hrnčiarsky, murársky, ševcovský, čižmársky, mäsiarsky, súkennícky, krajčírsky, kožušnícky, zámočnícky, tkáčsky, remenársky, kováčsky, puškársky, pivovarnícky a stolársky (Wikipedia.sk). Preslávili sa mäsiari spišskými párkami, ktoré vynikali mimoriadnou kvalitou a do roku 1914 sa dodávali denne aj do reštaurácií a hotelov v Budapešti, kde sa ponúkali ako špecialita. V súvislosti s rozvinutou výrobou plátna na Spiši v meste fungovala aj modrotlačiarenská dielňa s konským mangľom (spisskyhrad.com). V roku 1608 boli pri zakladaní najstaršieho farbiarskeho cechu v celkom Uhorsku, v Levoči, aj majstri zo Spišského Podhradia, Michal Herman a Ján Tibeli. V roku 1770 tu bolo 250 remeselníckych dielní (Wikipedia.sk). Rozvoj mesta bol úzko spätý s obdobím “saskej kolonizácie”. Silná komunita ich potomkov tu žila až do prelomu 18. – 19. storočia (spis.eu.sk). Najznámejšou časťou dnešného mesta je Spišská Kapitula, trojloďový kostol s dvojvežovým priečelím, gotickým polygonálnym presbytériom, severnou sakristiou a bočnou kaplnkou (apsida.sk). Spišská kapitula býva označovaná aj ako slovenský Vatikán. Od konca 12. storočia je sídlo Spišského prepoštstva, od roku 1776 sídlom Spišského biskupstva. Od spodnej brány poskytuje návštevníkovi raritu – ulicu s domami kanonikov po oboch stranách, často zdobené soškami, maľbami, erbami. Biskupská katedrála je klenotom, jej architektúra pripomína učebnicu vývoja románskej a gotickej architektúry (cestaunesco.sk).

Dnes je Spišské Podhradie malým provinčným mestečkom, ktorom žije asi 3800 obyvateľov. Do roku 1945 bolo mestom prevahou rôznych remesiel. Najslávnejší boli výrobcovia spišských párkov, tie vynikali mimoriadnou kvalitou. Dodávali sa denne do reštaurácii a hotelov v Budapešti ako špecialita (cestaunesco.sk). Po roku 1945 sa Spišská Kapitula zmenila na kasárne, neskôr na policajnú školu a archív. Od decembra 2003 sa centrum Spišského Podhradia a Spišská Kapitula stali súčasťou Svetového dedičstva UNESCO. Spišská Kapitula býva označovaná aj ako cirkevné mestečko. Jeho dejiny siahajú až do 9. storočia, kedy sa oproti dnešnej Spišskej Kapitule – na Pažici (kapitula.sk) nachádzal veľký, pravdepodobne benediktínsky kláštor (spisskepodhradie.sk) svätého Martina (kapitula.sk). Spišská Kapitula je od roku 1956 mestskou pamiatkovou rezerváciou. Nachádza sa tu gotický skvost – katedrála svätého Martina, hodinová veža (spis.eu.sk).

Spišské Podhradie is a village dominated by one of the largest castles in the world – Spiš Castle. However, if you want to reach Spiš Castle by a shorter route, go to the castle from Hodkovce. The oldest settlements in this area date back to the 5^th millennium BCE. At the turn of the 11^th-12th century, the castle hill began to be permanently inhabited, marking the beginning of the construction of Spiš Castle. Small settlements started emerging in its vicinity during this period. The merger of these led to the formation of Spišské Podhradie at the confluence of the Jablonovský and Teledinský streams (Uhľový) (Wikipedia.sk). With the arrival of settlers from Flanders after the Tatar invasion, the town began to take shape (spisskyhrad.com). In the 12^th century, it served as the forecourt of Spiš Castle, but by the mid-13th century, it became an independent town (Wikipedia.sk). The first written mention is from the year 1249 (spisskyhrad.com). In 1279, it was known as Fanum St. Mariae. Later, it belonged to the Spiš Saxons Community, and another name for the town was Villa Saxorum (spisskepodhradie.sk). The historical German name of the town is Kirchdorf, or Kirchdrauf (Wikipedia.sk).

In the medieval period, Spišské Podhradie was a significant and prosperous town (spisskepodhradie.sk). In 1677, the mayor Jakub Günther presented guild articles to 16 guilds, including coopers, potters, masons, shoemakers, butchers, weavers, tailors, furriers, locksmiths, gunsmiths, blacksmiths, weavers, belt makers, gun makers, brewers, and carpenters (Wikipedia.sk). The town became famous for Spiš sausages, known for their exceptional quality, supplied daily to restaurants and hotels in Budapest as a specialty until 1914. The town also had an indigo printing workshop with a horse-powered mangle connected to the thriving linen production in Spiš (spisskyhrad.com). In 1608, Spišské Podhradie masters, Michal Herman and Ján Tibeli, were involved in the founding of the oldest dyers’ guild in the Kingdom of Hungary in Levoča. In 1770, there were 250 artisan workshops in the town (Wikipedia.sk). The town’s development was closely linked to the period of “Saxon colonization.” A strong community of their descendants lived here until the late 18^th-19th century (spis.eu.sk). The most famous part of today’s town is Spišská Kapitula, featuring a three-naved church with a two-tower façade, Gothic polygonal presbytery, northern sacristy, and a side chapel (apsida.sk). Spišská Kapitula is often referred to as the Slovak Vatican, serving as the seat of the Spiš provostry since the late 12^th century and the Spiš Bishopric since 1776. From the lower gate, visitors are treated to a rarity – a street with canon houses on both sides, often adorned with sculptures, paintings, and coats of arms. The Bishop’s Cathedral is a gem, showcasing architecture resembling a textbook on the development of Romanesque and Gothic architecture (cestaunesco.sk).

Today, Spišské Podhradie is a small provincial town with around 3,800 inhabitants. Until 1945, the town was primarily characterized by various crafts. The most renowned were the producers of Spiš sausages, known for their exceptional quality, supplied daily to restaurants and hotels in Budapest as a specialty (cestaunesco.sk). After 1945, Spišská Kapitula transformed into barracks, later a police school and archive. Since December 2003, the center of Spišské Podhradie and Spišská Kapitula have been part of the UNESCO World Heritage. Spišská Kapitula is also referred to as a church town, with its history dating back to the 9^th century when a large, likely Benedictine monastery dedicated to Saint Martin was located opposite today’s Spišská Kapitula – on Pažica (kapitula.sk) (spisskepodhradie.sk). Spišská Kapitula has been a municipal monument reserve since 1956. It houses the Gothic treasure – the Cathedral of Saint Martin, and a clock tower (spis.eu.sk).

Spišské Podhradie ist ein Dorf, das von einer der größten Burgen der Welt – der Spišský hrad (Zipser Burg) – überragt wird. Wenn Sie jedoch einen kürzeren Weg zur Spišský hrad nehmen möchten, gehen Sie von Hodkovce aus zur Burg. Die ältesten Siedlungen in dieser Gegend stammen aus dem 5. Jahrtausend v. Chr. Um die Wende vom 11. zum 12. Jahrhundert begann der Burghügel, dauerhaft besiedelt zu werden. In dieser Zeit begann der Bau der Spišský hrad. Kleinere Siedlungen entstanden in dieser Zeit in seiner Umgebung. Die Vereinigung von drei dieser Siedlungen führte zur Entstehung von Spišské Podhradie an der Mündung der Bäche Jablonovský und Teledinský (Uhľový) (Wikipedia.sk). Mit der Ankunft von Siedlern aus Flandern nach dem Tatareneinfall begann die Stadt zu entstehen (spisskyhrad.com). Im 12. Jahrhundert diente es als Vorburg der Spišský hrad, wurde aber bis Mitte des 13. Jahrhunderts eine unabhängige Stadt (Wikipedia.sk). Die erste schriftliche Erwähnung stammt aus dem Jahr 1249 (spisskyhrad.com). Im Jahr 1279 war es als Fanum St. Mariae bekannt. Später gehörte es zur Gemeinschaft der Zipser Sachsen, und ein weiterer Name für die Stadt war Villa Saxorum (spisskepodhradie.sk). Der historische deutsche Name der Stadt ist Kirchdorf bzw. Kirchdrauf (Wikipedia.sk).

Im Mittelalter war Spišské Podhradie eine bedeutende und wohlhabende Stadt (spisskepodhradie.sk). Im Jahr 1677 legte der Bürgermeister Jakub Günther 16 Zunftartikel vor, darunter für die Fassbinder, Töpfer, Maurer, Schuhmacher, Fleischer, Weber, Schneider, Kürschner, Schlosser, Büchsenmacher, Schmiede, Weber, Gürtelmacher, Büchsenmacher, Brauer und Tischler (Wikipedia.sk). Die Stadt wurde für die Spišer Würstchen bekannt, die bis 1914 täglich als Spezialität an Restaurants und Hotels in Budapest geliefert wurden. Die Stadt beherbergte auch eine Indigodruckerei mit einem von Pferden betriebenen Mangel, die mit der florierenden Leinenproduktion in der Spiš verbunden war (spisskyhrad.com). Im Jahr 1608 waren bei der Gründung der ältesten Färberzunft im Königreich Ungarn in Levoča auch Meister aus Spišské Podhradie beteiligt, nämlich Michal Herman und Ján Tibeli. Im Jahr 1770 gab es 250 Handwerksbetriebe in der Stadt (Wikipedia.sk). Die Entwicklung der Stadt war eng mit der Periode der “sächsischen Kolonisierung” verbunden. Eine starke Gemeinschaft ihrer Nachkommen lebte hier bis zum Ende des 18. und Anfang des 19. Jahrhunderts (spis.eu.sk). Der bekannteste Teil der heutigen Stadt ist Spišská Kapitula mit einer dreischiffigen Kirche mit zweiturmiger Fassade, gotischem polygonalem Chor, nördlicher Sakristei und einer Seitenkapelle (apsida.sk). Spišská Kapitula wird oft als das slowakische Vatikan bezeichnet. Es ist seit dem späten 12. Jahrhundert Sitz der Zipser Propstei und seit 1776 Sitz des Zipser Bistums. Vom unteren Tor aus bietet es dem Besucher eine Rarität – eine Straße mit Kanonikerhäusern auf beiden Seiten, oft geschmückt mit Skulpturen, Gemälden und Wappen. Die Bischofskathedrale ist ein Juwel, ihre Architektur erinnert an ein Lehrbuch zur Entwicklung der romanischen und gotischen Architektur (cestaunesco.sk).

Heute ist Spišské Podhradie eine kleine Provinzstadt mit etwa 3.800 Einwohnern. Bis 1945 war die Stadt hauptsächlich von verschiedenen Handwerken geprägt. Die bekanntesten waren die Hersteller von Spišer Würstchen, die bis 1914 täglich als Spezialität an Restaurants und Hotels in Budapest geliefert wurden (cestaunesco.sk). Nach 1945 verwandelte sich Spišská Kapitula in Kasernen, später in eine Polizeischule und ein Archiv. Seit Dezember 2003 sind das Zentrum von Spišské Podhradie und Spišská Kapitula Teil des UNESCO-Welterbes. Spišská Kapitula wird auch als Kirchenstadt bezeichnet, deren Geschichte bis ins 9. Jahrhundert zurückreicht, als sich gegenüber der heutigen Spišská Kapitula – auf Pažica (kapitula.sk) – ein großes, wahrscheinlich benediktinisches Kloster des Heiligen Martin befand (spisskepodhradie.sk). Spišská Kapitula ist seit 1956 ein städtisches Denkmalreservat. Hier befindet sich der gotische Schatz – die Kathedrale des Heiligen Martin und ein Uhrenturm (spis.eu.sk).

Spišské Podhradie to miejscowość, nad którą wznosi się jedna z największych zamków na świecie – Zamek Spišski. Jeśli jednak chcesz dostać się na Zamek Spišski krótszą drogą, udaj się na zamek z Hodkoviec. Najstarsze osadnictwo na tym obszarze pochodzi z V tysiąclecia p.n.e. Na przełomie XI-XII wieku wzgórze zamkowe zaczęło być zamieszkane na stałe. W tym okresie rozpoczęła się budowa Zamku Spišskiego. Wtedy powstawały też małe osady w jego okolicy. Połączenie trzech z nich doprowadziło do powstania Spišské Podhradie na skrzyżowaniu potoków Jablonovskiego i Teledinskiego (Uhľového) (Wikipedia.sk). Przybycie osadników z Flandrii po najazdach tatarskich rozpoczęło proces tworzenia miasta (spisskyhrad.com). W XII wieku było przedzamczem Zamku Spišskiego, ale już w połowie XIII wieku stało się niezależnym miastem od zamku (Wikipedia.sk). Pierwsza wzmianka pisemna pochodzi z roku 1249 (spisskyhrad.com). W 1279 roku było znane jako Fanum St. Mariae. Później należało do Związku spišskich Sasów. Inną nazwą miasta było Villa Saxorum (spisskepodhradie.sk). Historyczna niemiecka nazwa miasta to Kirchdorf, resp. Kirchdrauf (Wikipedia.sk).

W średniowieczu było ważnym i prosperującym miastem (spisskepodhradie.sk). W 1677 roku burmistrzowi Jakubowi Güntherowi przedstawiono 16 cechów: ciesielski, garncarski, murarski, szewski, szewcowski, mięsny, sukno, krawiecki, kuśnierski, ślusarski, tkacki, rymiarski, kowalski, rusznikarski, browarniczy i stolarski (Wikipedia.sk). Rzeźnicy z Spišské Podhradie słynęli z spišskich kiełbasek, które wyróżniały się wyjątkową jakością i do roku 1914 dostarczane były codziennie do restauracji i hoteli w Budapeszcie jako specjał. W związku z rozwiniętą produkcją płótna na Spiši w mieście działała także pracownia błękitodruku z końskim prasłem (spisskyhrad.com). W 1608 roku przy zakładaniu najstarszej cechu farbiarzy na Węgrzech, w Lewoczy, uczestniczyli także mistrzowie z Spišské Podhradie, Michal Herman i Ján Tibeli. W 1770 roku było tu 250 warsztatów rzemieślniczych (Wikipedia.sk). Rozwój miasta był ściśle związany z okresem “saskiej kolonizacji”. Silna społeczność ich potomków mieszkała tutaj aż do przełomu XVIII-XIX wieku (spis.eu.sk). Najbardziej znaną częścią dzisiejszego miasta jest Spišská Kapitula, trójnawowy kościół z dwuwieżowym frontonem, gotyckim prezbiterium w kształcie wieloboku, północną zakrystią i boczną kapliczką (apsida.sk). Spišská Kapitula jest nazywana również słowackim Watykanem. Od końca XII wieku jest siedzibą Prepozytury Spišskej, od roku 1776 siedzibą diecezji Spišskej. Od dolnej bramy oferuje zwiedzającym unikalność – ulicę z domami kanoników po obu stronach, często ozdobionymi figurkami, malowidłami, herbami. Katedra biskupia jest klejnotem, jej architektura przypomina podręcznik rozwoju architektury romańskiej i gotyckiej (cestaunesco.sk).

Dziś Spišské Podhradie to małe prowincjonalne miasteczko zamieszkiwane przez około 3800 mieszkańców. Do roku 1945 miasto było przeważnie ośrodkiem różnych rzemiosł. Najbardziej znanymi byli producenci spišskich kiełbasek, które wyróżniały się wyjątkową jakością. Codziennie dostarczano je do restauracji i hoteli w Budapeszcie jako specjał (cestaunesco.sk). Po roku 1945 Spišská Kapitula przekształciła się w koszary, później w szkołę policyjną i archiwum. Od grudnia 2003 roku centrum Spišského Podhradia i Spišská Kapitula stały się częścią Światowego Dziedzictwa UNESCO. Spišská Kapitula jest również nazywana miastem kościelnym. Jego dzieje sięgają aż do IX wieku, gdy naprzeciwko dzisiejszej Spišskiej Kapituli – na Pažici (kapitula.sk) istniał duży, prawdopodobnie benedyktyński klasztor (spisskepodhradie.sk) św. Marcina (kapitula.sk). Spišská Kapitula jest od roku 1956 miastem zabytkowym. Znajduje się tutaj gotycki skarb – katedra św. Marcina, wieża zegarowa (spis.eu.sk).

Odkazy

Use Facebook to Comment on this Post

1991, Časová línia, Do roku 2005, Francúzsko, Krajina, Zahraničie

Francúzsko – krajina šesťuholníková

03/02/201407/03/2024 skala

Francúzsko leží v západnej Európe. Zo západu ho obmýva Atlantický oceán a z juhovýchodu Stredozemné more. Od Španielska ho delia Pyreneje. Od roku 1768 Korzika patrí ku Francúzsku. Väčšina krajiny má rovinatý ráz (destinacie.sk). Meno France pochádza z latinského Francia, čo znamená “krajina Frankov” (Jean Carpentier et al.). Je možné, že slovo Frank je odvodené od protogermánskeho slova “frankon”, čo znamená oštep, kopija, ktorá sa vrhala ako sekera – Francisca (Tarassuk et al.), druhá hypotéza hovorí o tom, že v pravekej nemčíne “frank” znamená voľný (Wikipedia ENG). Vzhľadom k svojmu tvaru je občas opisovaná ako I‘Hexagon. Najstaršie známky ľudského života sú z doby pred 1.8 miliónmi rokov. Z doby spred 18 000 rokov pred n. l. pochádza jedna z mnohých zdobených mladopaleolitických jaskýň Lascaux (Jean Carpentier et al.).

Vo Francúzsku žije asi 66 miliónov obyvateľov. Je treťou najväčšou krajinou Európy (Wikipedia ENG). Susedí s Atlantickým oceánom na západe, Severným morom na severe a so Stredozemným morom na juhu. Medzi Francúzskom a Veľkou Britániou je známy kanál La Manche. Pobrežná línia má 5500 km. Národnou hymnou je Marseillaise (francuzsko.sk), ktorá je známa aj u nás. Hlavným mottom Francúzskej republiky je sloboda, rovnosť, bratstvo (francuzsko.sk).

Najstarším mestom je Marseille. Jeho história sa začala písať 600 rokov pred naším letopočtom, kedy bola založená keltskými Galmi kolónia Massalia (Cambridge ancient history). Okolo roku 125 pred n.l. bola dobytá južná Galia Rimanmi, ktorý nazývali tento región Roman Province, z čoho vznikol názov Provence (Life Magazine, 13.07.1953, p. 76, Google Books). Hranice súčasného Francúzska zhruba zodpovedajú starovekej keltskej Galii. Galia bola podrobená Rimanmi v 1. storočí pred n.l. V 4. storočí sem začali prenikať germánski Frankovia. V roku 843 sa Franská ríša rozpadla na Východofranskú (dnešné Nemecko), Západofranskú ríšu (dnešné Francúzsko) a Lotrinsko. Známa je Francúzska revolúcia z roku 1789, zo začiatku 19. storočia pôsobenie Napoleona Bonaparteho. V roku 1958 stál na čele Francúzska Charles de Gaulle (Wikipedia). Niektorí panovníci: knieža Salických Frankov Merovech v 5. storočí, Chlodovik, Dagobert I. v 7. storočí, Pipin Krátky v 8. storočí kráľ Francúzska, Karol I. Veľký, Karolman II. v 9. storočí, Ľudovít XIV. – Kráľ Slnko (wikipedia.sk).

Hlavným mestom je Paríž. Najviac uznávaným národným sviatkom je Dobytie Bastily, ktoré sa slávi 14. júla. Medzi najznámejších Francúzov patrí Johanka z Arku, vedec Louis Pasteur, spisovateľ Emile Zola, staviteľ Gustave Eiffel, šansonierka Edit Piaf, maliari Claude Monet, Auguste Renoir, herci Alain Delon, Jean Reno. Každoročne v júli sa konajú najslávnejšie cyklistické preteky Tour de France. Francúzsko oplýva významnými prístavmi v Le Havre, Nantes, Bordeaux, Cherbourg, Brest, Calais, La Rochelle, Toulon, Nice, Cannes a najväčší francúzsky prístav v Marseille (netway.cz). Veľké francúzske automobilky: Renault, Peugeot, Citroën (wikipedia.sk).

V krajine je štvrtý najväčší počet kultúrnych pamiatok svetového dedičstva UNESCO, takmer 40. Známi sú maliari Édouard Manet, Edgar Degas, Claude Monet, Auguste Renoir, Paul Cézanne, Paul Gauguin, Henri Matisse. Pôsobili tu Pablo Picasso, Vincent van Gogh, Marc Chagall, Amedeo Modigliani, Wassily Kandinsky. Francúzsko je zakladajúcim členom Organizácie spojených národov – OSN, kde je jeden z piatich stálych členov Bezpečnostnej rady (Wikipedia ENG). Nachádzajú sa tu tieto hory: Alpy, Pyreneje, Francúzske stredohorie, Švajčiarska Jura, Vogézy, Armorický masív, Ardeny (Wikipedia).

Najvyššia hora Mont Blanc v západnej Európe (4810 m n.m.) je práve vo francúzskych Alpách (ljlysek.cz). Okrem Álp sa do výšky čnejú Pyreneje, pohoria Jura, Ardeny, Francúzske Stredohorie a Vogézy. Najvýznamnejšie rieky sú Loire, Garonne, Seina a Rýn. Rastie tu až 136 druhov stromov (francuzsko.sk). Francúzsko je známe svojou kuchyňou a vínom. Žabie stehienka, slimáky, mušle, syry patria k tejto hrdej krajine. Francúzsko bolo jednou z prvých krajín, ktoré vytvorili ministerstvo životného prostredia (Protection of the Environment). Je najčastejšou turistickou destináciou. Známi spisovatelia: Denis Diderot, Charles Baudelaire, Paul Verlaine, Victor Hugo, Alexandre Dumas, Jules Verne, Émile Zola, Honoré de Balzac, Guy de Maupassant, Albert Camus, Jean-Paul Sartre, Antione de Saint Exupéry, Stendahl. Filozofovia: Rene Descartes, Jean-Jacques Rousseau, Voltaire, Auguste Comte. Veľmi známy je mikrobiológ Louis Pasteur, matematik a fyzik Henri Poincaré, fyzici Henri Becquerel, Pierre Curie, Marie Curie, Paul Langevin, virológ Luc Montagnier. Hudobní skladatelia: Hector Berlioz, Georges Bizet, Charles Gounod, Jacques Offenbach, Julesa Masseneta, Camille Saint-Saëns, Maurice Ravel, Claude Debussy (Wikipedia EN). Medzi ďalšie známe osobnosti patrí bezbochyby Pierre de Coubertin, Jacques-Yves Cousteau, Brigitte Bardot (wikipedia.org). Medzi “súčasnejších predstaviteľov” hudby patrí: Edit Piaf, Charles Aznavour, Serge Gainsbourg, Mireille Mathieu, Jean-Michel Jarre, David Guetta. Bratia Auguste a Louis Lumiérovci vytvorili kino v roku 1895. Cannes hostí každoročne známy filmový festival. Francúzsko ako celok až do nedávnej doby bolo kultúrnym centrom celého sveta (Wikipedia EN).

Regióny a ich hlavné mestá: Alsasko – Štrassburg, Akvitánsko – Bordeaux, Auvergne – Clermont-Ferrand, Bretónsko – Rennes, Burgundsko – Dijon, Centre – Orléans, Champagne-Ardenne – Chalon-en-Champagne, Korzika – Ajaccio, France-Comté – Besancon, Ile-de-France – Paris, Languedoc-Roussillon – Montpellier, Limuzínsko – Limoges, Lotrinsko – Metz, Dolná Normandia – Caen, Midi-Pyrénées – Toulouse, Nord-Pas-de-Calais – Lille, Pays de la Loire – Nantees, Pikardia – Amiens, Poitou-Charentes – Poitiers, Provence-Aples-Côte d‘Azur – Marseille, Rhône-Alpes – Lyon, Horná Normandia – Rouen (Wikipedia EN). Francúzska kuchyňa je široko známa na celom svete. Vyrába sa tu viac ako 400 druhov syra, množstvo vín. Napríklad šampanské, Bordeaux, Bourgogne, Beaujolais. Známi športovci: Michel Platini, Just Fontaine, Thierry Henry (Wikipedia EN).

Niektoré zaujímavé miesta: Paríž – Eiffelovka, Louvre, Champ-Elysées, Centre Pompidou, Versailles; zámok Chambord, Chenonceaux, Villandry, Remeš (Reims), Carcassone, zátoka Mont St. Michel, Auvergne (destinacie.sk), mesto založené rimanmi Aix en Provence, Avignon, Carnac, Fontaineblau, alpské centrum Grenoble, mariánske pútnické miesto Lourdes, Marseille, Monaco, Nice, Orléans, Reims, Saint Tropez. Francúzi sú veľmi zdvorilí, cenia si nevtieravú, nedbalú eleganciu. Typická je spontánna mimika a gestikulácia, emocionálne prejavy a komunikatívnosť (cedok.cz).

France is located in Western Europe. It is bordered by the Atlantic Ocean to the west and the Mediterranean Sea to the southeast. The Pyrenees separate it from Spain. Since 1768, Corsica has been part of France. The majority of the country has a flat character (destinacie.sk). The name “France” comes from the Latin “Francia,” meaning the “land of the Franks” (Jean Carpentier et al.). The word “Frank” might be derived from the Proto-Germanic “frankon,” meaning a javelin or spear, thrown like an axe – Francisca (Tarassuk et al.). Another hypothesis suggests that in ancient German, “frank” meant free (Wikipedia ENG). Due to its shape, France is sometimes referred to as “l’Hexagone.” The oldest signs of human life date back to around 1.8 million years ago. One of the many decorated caves from around 18,000 years ago is the famous Lascaux cave (Jean Carpentier et al.).

Approximately 66 million people live in France, making it the third-largest country in Europe (Wikipedia ENG). It is bordered by the Atlantic Ocean to the west, the North Sea to the north, and the Mediterranean Sea to the south. The English Channel lies between France and Great Britain. The coastline stretches for 5500 km. The national anthem is the “Marseillaise” (francuzsko.sk), well-known worldwide. The principal motto of the French Republic is liberty, equality, fraternity (francuzsko.sk).

The oldest city in France is Marseille, with its history dating back 600 years BC when it was founded as the Celtic colony Massalia (Cambridge ancient history). Around 125 BC, the southern Gaul was conquered by the Romans, calling the region Roman Province, which later gave rise to the name Provence (Life Magazine, 13.07.1953, p. 76, Google Books). The current borders of France roughly correspond to ancient Celtic Gaul. Gaul was conquered by the Romans in the 1^st century BC. In the 4^th century, Germanic Franks began to penetrate the region. In 843, the Frankish Empire split into East Francia (modern Germany), West Francia (modern France), and Lotharingia. The French Revolution in 1789 and the early 19^th-century era of Napoleon Bonaparte are well-known historical events. In 1958, Charles de Gaulle took the helm of France (Wikipedia). Some rulers include Merovech, the prince of the Salian Franks in the 5^th century, Clovis, Dagobert I in the 7^th century, Pepin the Short in the 8^th century, and Charlemagne, Charles the Great, Carolingian Empire’s king in the 9^th century, and Louis XIV, the Sun King (wikipedia.sk).

The capital city is Paris. The most recognized national holiday is Bastille Day, celebrated on July 14^th. Notable French figures include Joan of Arc, scientist Louis Pasteur, writer Emile Zola, builder Gustave Eiffel, chanteuse Edith Piaf, painters Claude Monet, Auguste Renoir, actors Alain Delon, Jean Reno. The famous Tour de France cycling race takes place annually in July. France has significant ports in Le Havre, Nantes, Bordeaux, Cherbourg, Brest, Calais, La Rochelle, Toulon, Nice, Cannes, and the largest French port in Marseille (netway.cz). France has the fourth-largest number of UNESCO World Heritage cultural sites globally, with almost 40. Renowned painters include Édouard Manet, Edgar Degas, Claude Monet, Auguste Renoir, Paul Cézanne, Paul Gauguin, Henri Matisse. Pablo Picasso, Vincent van Gogh, Marc Chagall, Amedeo Modigliani, Wassily Kandinsky also spent time in France. France is a founding member of the United Nations (UN), where it holds one of the five permanent seats in the Security Council (Wikipedia ENG). The country features mountain ranges such as the Alps, Pyrenees, Massif Central, Swiss Jura, Vosges, Armorican Massif, Ardennes (Wikipedia).

The highest mountain, Mont Blanc, in Western Europe (4810 meters above sea level), is located in the French Alps (ljlysek.cz). Besides the Alps, France is home to the Pyrenees, Jura Mountains, Ardennes, Massif Central, and Vosges. Major rivers include the Loire, Garonne, Seine, and Rhine. The country hosts up to 136 species of trees (francuzsko.sk). France is famous for its cuisine and wine, producing more than 400 types of cheese and a variety of wines, including Champagne, Bordeaux, Bourgogne, Beaujolais. Delicacies like frog legs, snails, mussels, and cheeses are proud representations of the country. France was one of the first countries to establish an environmental protection ministry. It is a popular tourist destination and has a rich cultural heritage. Famous writers include Denis Diderot, Charles Baudelaire, Paul Verlaine, Victor Hugo, Alexandre Dumas, Jules Verne, Émile Zola, Honoré de Balzac, Guy de Maupassant, Albert Camus, Jean-Paul Sartre, Antoine de Saint Exupéry, Stendhal. Renowned philosophers include René Descartes, Jean-Jacques Rousseau, Voltaire, Auguste Comte. Notable figures also include microbiologist Louis Pasteur, mathematician and physicist Henri Poincaré, physicists Henri Becquerel, Pierre Curie, Marie Curie, Paul Langevin, virologist Luc Montagnier. Music composers include Hector Berlioz, Georges Bizet, Charles Gounod, Jacques Offenbach, Jules Massenet, Camille Saint-Saëns, Maurice Ravel, Claude Debussy (Wikipedia EN). Some other well-known personalities include Pierre de Coubertin, Jacques-Yves Cousteau, Brigitte Bardot (wikipedia.org). “Contemporary” music representatives include Edith Piaf, Charles Aznavour, Serge Gainsbourg, Mireille Mathieu, Jean-Michel Jarre, David Guetta. The Lumière Brothers, Auguste, and Louis, created cinema in 1895. Cannes hosts the famous annual film festival. France, until recently, was a cultural center of the world (Wikipedia EN).

Regions and their capitals: Alsace – Strasbourg, Aquitaine – Bordeaux, Auvergne – Clermont-Ferrand, Brittany – Rennes, Burgundy – Dijon, Centre – Orléans, Champagne-Ardenne – Chalon-en-Champagne, Corsica – Ajaccio, Franche-Comté – Besançon, Ile-de-France – Paris, Languedoc-Roussillon – Montpellier, Limousin – Limoges, Lorraine – Metz, Lower Normandy – Caen, Midi-Pyrénées – Toulouse, Nord-Pas-de-Calais – Lille, Pays de la Loire – Nantes

, Picardy – Amiens, Poitou-Charentes – Poitiers, Provence-Alpes-Côte d’Azur – Marseille, Rhône-Alpes – Lyon, Upper Normandy – Rouen (Wikipedia EN). French cuisine is widely known worldwide. There are more than 400 types of cheese and a variety of wines produced, including Champagne, Bordeaux, Burgundy, Beaujolais. Famous athletes include Michel Platini, Just Fontaine, Thierry Henry (Wikipedia EN).

Some interesting places: Paris – Eiffel Tower, Louvre, Champs-Élysées, Centre Pompidou, Versailles; Chambord Castle, Chenonceau, Villandry, Reims, Carcassonne, Mont St. Michel Bay, Auvergne (destinacie.sk), Roman-founded city Aix-en-Provence, Avignon, Carnac, Fontainebleau, alpine center Grenoble, Marian pilgrimage site Lourdes, Marseille, Monaco, Nice, Orleans, Reims, Saint Tropez. The French are very polite, value unintrusive, casual elegance. Typical are spontaneous facial expressions, gestures, emotional expressions, and communicativeness (cedok.cz).

La France est située en Europe occidentale. Elle est bordée par l’océan Atlantique à l’ouest et la mer Méditerranée au sud-est. Les Pyrénées la séparent de l’Espagne. Depuis 1768, la Corse fait partie de la France. La majorité du pays a un caractère plat (destinacie.sk). Le nom “France” vient du latin “Francia”, signifiant le “pays des Francs” (Jean Carpentier et al.). Le mot “Frank” pourrait dériver du mot proto-germanique “frankon”, signifiant une javeline ou une lance, jetée comme une hache – Francisca (Tarassuk et al.). Une autre hypothèse suggère qu’en ancien allemand, “frank” signifiait libre (Wikipedia ENG). En raison de sa forme, la France est parfois appelée “l’Hexagone”. Les plus anciens signes de vie humaine remontent à environ 1,8 million d’années. L’une des nombreuses grottes décorées datant d’environ 18 000 ans est la célèbre grotte de Lascaux (Jean Carpentier et al.).

Environ 66 millions de personnes vivent en France, ce qui en fait le troisième plus grand pays d’Europe (Wikipedia ENG). Elle est bordée par l’océan Atlantique à l’ouest, la mer du Nord au nord et la mer Méditerranée au sud. La Manche sépare la France de la Grande-Bretagne. La ligne côtière s’étend sur 5500 km. L’hymne national est la “Marseillaise” (francuzsko.sk), mondialement connue. La devise principale de la République française est liberté, égalité, fraternité (francuzsko.sk).

La plus ancienne ville de France est Marseille, dont l’histoire remonte à 600 ans avant notre ère, lorsqu’elle a été fondée comme colonie celtique de Massalia (Cambridge ancient history). Vers 125 av. J.-C., la Gaule méridionale a été conquise par les Romains, qui appelaient la région Province romaine, d’où le nom de Provence (Life Magazine, 13.07.1953, p. 76, Google Books). Les frontières actuelles de la France correspondent approximativement à l’ancienne Gaule celtique. La Gaule a été conquise par les Romains au 1^er siècle av. J.-C. Au 4^e siècle, les Francs germains ont commencé à pénétrer dans la région. En 843, l’Empire franc s’est divisé en Francie orientale (l’Allemagne moderne), Francie occidentale (la France moderne) et Lotharingie. La Révolution française en 1789 et l’époque du début du 19^e siècle de Napoléon Bonaparte sont des événements historiques bien connus. En 1958, Charles de Gaulle prend la tête de la France (Wikipedia). Certains souverains incluent Mérovée, le prince des Francs saliens au 5^e siècle, Clovis, Dagobert Ier au 7^e siècle, Pépin le Bref au 8^e siècle, et Charlemagne, Charles le Grand, roi de l’Empire carolingien au 9^e siècle, et Louis XIV, le Roi Soleil (wikipedia.sk).

La capitale est Paris. La fête nationale la plus reconnue est la prise de la Bastille, célébrée le 14 juillet. Des figures françaises notables incluent Jeanne d’Arc, le scientifique Louis Pasteur, l’écrivain Emile Zola, le constructeur Gustave Eiffel, la chanteuse Edith Piaf, les peintres Claude Monet, Auguste Renoir, les acteurs Alain Delon, Jean Reno. Le célèbre Tour de France a lieu chaque année en juillet. La France possède des ports importants à Le Havre, Nantes, Bordeaux, Cherbourg, Brest, Calais, La Rochelle, Toulon, Nice, Cannes et le plus grand port français à Marseille (netway.cz). La France compte le quatrième plus grand nombre de sites culturels du patrimoine mondial de l’UNESCO, avec près de 40 sites. Des peintres renommés incluent Édouard Manet, Edgar Degas, Claude Monet, Auguste Renoir, Paul Cézanne, Paul Gauguin, Henri Matisse. Pablo Picasso, Vincent van Gogh, Marc Chagall, Amedeo Modigliani, Wassily Kandinsky ont également passé du temps en France. La France est membre fondateur des Nations unies (ONU), où elle détient l’un des cinq sièges permanents au Conseil de sécurité (Wikipedia ENG). Le pays présente des chaînes de montagnes telles que les Alpes, les Pyrénées, le Massif Central, le Jura suisse, les Vosges, le Massif armoricain, les Ardennes (Wikipedia).

La plus haute montagne, le mont Blanc, en Europe occidentale (4810 mètres d’altitude), se trouve dans les Alpes françaises (ljlysek.cz). Outre les Alpes, la France abrite les Pyrénées, le Jura, les Ardennes, le Massif Central et les Vosges. Les principaux fleuves comprennent la Loire, la Garonne, la Seine et le Rhin. Le pays compte jusqu’à 136 espèces d’arbres (francuzsko.sk). La France est célèbre pour sa cuisine et son vin, produisant plus de 400 types de fromages et une variété de vins, dont le champagne, le bordeaux, la bourgogne, le beaujolais. Des mets tels que les cuisses de grenouille, les escargots, les moules et les fromages sont des représentations fières du pays. La France a été l’un des premiers pays à créer un ministère de la protection de l’environnement. C’est une destination touristique populaire et possède un riche patrimoine culturel. Des écrivains célèbres incluent Denis Diderot, Charles Baudelaire, Paul Verlaine, Victor Hugo, Alexandre Dumas, Jules Verne, Émile Zola, Honoré de Balzac, Guy de Maupassant, Albert Camus, Jean-Paul Sartre, Antoine de Saint Exupéry, Stendhal. Des philosophes renommés comprennent René Descartes, Jean-Jacques Rousse

au, Voltaire, Auguste Comte. Des scientifiques notables incluent le microbiologiste Louis Pasteur, le mathématicien et physicien Henri Poincaré, les physiciens Henri Becquerel, Pierre Curie, Marie Curie, Paul Langevin, le virologue Luc Montagnier. Des compositeurs tels que Hector Berlioz, Georges Bizet, Charles Gounod, Jacques Offenbach, Jules Massenet, Camille Saint-Saëns, Maurice Ravel, Claude Debussy (Wikipedia EN). Parmi les personnalités contemporaines figurent Pierre de Coubertin, Jacques-Yves Cousteau, Brigitte Bardot (wikipedia.org). Parmi les représentants plus récents de la musique figurent Edith Piaf, Charles Aznavour, Serge Gainsbourg, Mireille Mathieu, Jean-Michel Jarre, David Guetta. Les frères Auguste et Louis Lumière ont créé le cinéma en 1895. Cannes accueille chaque année le célèbre festival du film. La France dans son ensemble a longtemps été le centre culturel du monde (Wikipedia EN).

Les régions et leurs capitales : Alsace – Strasbourg, Aquitaine – Bordeaux, Auvergne – Clermont-Ferrand, Brittany – Rennes, Burgundy – Dijon, Centre – Orléans, Champagne-Ardenne – Châlons-en-Champagne, Corsica – Ajaccio, Franche-Comté – Besançon, Île-de-France – Paris, Languedoc-Roussillon – Montpellier, Limousin – Limoges, Lorraine – Metz, Lower Normandy – Caen, Midi-Pyrénées – Toulouse, Nord-Pas-de-Calais – Lille, Pays de la Loire – Nantes, Picardy – Amiens, Poitou-Charentes – Poitiers, Provence-Alpes-Côte d’Azur – Marseille, Rhône-Alpes – Lyon, Upper Normandy – Rouen (Wikipedia EN). La cuisine française est mondialement connue. Plus de 400 types de fromages et une variété de vins, dont le Champagne, le Bordeaux, la Bourgogne, le Beaujolais, sont produits. Parmi les sportifs célèbres figurent Michel Platini, Just Fontaine, Thierry Henry (Wikipedia EN).

Quelques endroits intéressants : Paris – Tour Eiffel, Louvre, Champs-Élysées, Centre Pompidou, Versailles ; château de Chambord, château de Chenonceau, château de Villandry, Reims, Carcassonne, baie du Mont Saint-Michel, Auvergne (destinacie.sk), ville fondée par les Romains Aix-en-Provence, Avignon, Carnac, Fontainebleau, centre alpin de Grenoble, lieu de pèlerinage marial de Lourdes, Marseille, Monaco, Nice, Orléans, Reims, Saint-Tropez. Les Français sont très polis, ils apprécient l’élégance discrète et décontractée. La mimique spontanée, les gestes, les expressions émotionnelles et la communicativité sont typiques (cedok.cz).

Odkazy

Use Facebook to Comment on this Post

2011, 2011-2015, Časová línia, Krajina, Orava, Slovenská krajina

Zuberec

24/10/201111/03/2024 skala

Zuberec leží v nadmorskej výške 760 metrov nad morom. Na ploche 72.33 km² žije 1838 obyvateľov (Wikipedia). Nenašli sa nijaké písomnosti, ani pozostatky materiálnej kultúry, ktoré by svedčili o trvalom osídlení tohoto kraja v stredoveku alebo skôr (zuberec.sk). Prvá písomná zmienka o obci je z roku 1592. Poľský názov pre Zuberec je Zuberzec, maďarský Bölényfalu. Leží v Studenej doline na pomedzí Západných Tatier a Skorušinských vrchov. 23 km od Tvrdošína, 33 km severne od Liptovského Mikuláša. V Spálenej a Roháčskej doline sa nachádza významné lyžiarske stredisko Zverovka – Spálená, v blízkosti obce aj turisticky atraktívne Múzeum oravskej dediny. Meno obce pochádza od zubra lesného. Najstaršie zmienky o osade „Zwberczyc“ pochádzajú z roku 1593, kedy tu stálo 5 sedliackych domov. V roku 1604 bol Zuberec vyplienený počas Bočkajovho povstania. Opätovne bol založený v roku 1609. V 17. storočí to nemala obec ľahké, často tu bola okrem toho aj neúroda, ktorá decimovala obyvateľstvo a vyháňalo ich do úrodnejších regiónov. Popri rozvoji remesiel miestni ľudia pálili vápno a tkali súkno. V roku 1870 žilo v Zuberci v 182 domov 1007 obyvateľov. Napriek drsným podmienkam sa Zuberec stal obľúbenou rekreačnou oblasťou a bolo tu relatívne nedávno vybudovaných viac ako 70 chát (Wikipedia).

Dnes je Zuberec jedna z najnavštevovanejších obcí na Orave. Výraznejší rozvoj turistiky začal až v polovici minulého storočia. Dnes je Zuberec významným centrom turistického ruchu. Dve lyžiarske strediská sa nachádzajú priamo v obci a jedno v Tatranskom národnom parku. Začína v nadmorskej výške 1 000 končí v 1 400 metrov nad morom. Patria medzi najvyššie položené lyžiarske strediská na Slovensku. Trate sú pravidelne upravované, vhodné nielen pre začiatočníkov ale aj zdatných lyžiarov. Počas zimy si prídu na svoje aj bežkári, v okolí Zuberca sú upravované bežecké trate (Ľubomír Motyčka).

Zuberec je známy aj svojimi drevenými domami, ktoré sú charakteristickým znakom slovenskej vidieckej architektúry. Drevené chalupy odrážajú bohatú ľudovú tradíciu oblasti. Mnohé z týchto drevených domov boli premiestnené do etnografického múzea pod názvom “Oravská dedina” v Zuberci, ktoré je populárnym miestom pre návštevníkov hľadajúcich pohľad na históriu a kultúru regiónu. V obci samotnej sa nachádza aj niekoľko historických pamiatok, vrátane dreveného kostola svätého Krištofa, ktorý je súčasťou svetového dedičstva UNESCO. Kostol pochádza zo 17. storočia a predstavuje významný príklad drevenej sakrálnej architektúry na Slovensku.

Zuberec is located at an altitude of 760 meters above sea level, covering an area of 72.33 km² with a population of 1838 residents (Wikipedia). No writings or material culture remnants indicating permanent settlement in this region during the medieval period or earlier have been found (zuberec.sk). The first written mention of the village dates back to 1592. The Polish name for Zuberec is Zuberzec, and the Hungarian name is Bölényfalu. It is situated in Studená dolina on the border between the Western Tatras and Skorušinské vrchy, 23 km from Tvrdošín, and 33 km north of Liptovský Mikuláš.

In the Spálená and Roháčska dolina valleys, there is a significant ski resort, Zverovka – Spálená, and near the village is the tourist-attractive Museum of Orava Village. The name of the village comes from the European bison. The oldest mentions of the settlement ‘Zwberczyc’ date back to 1593, with five peasant homes standing at that time. In 1604, Zuberec was plundered during the Bocskai Uprising but was later re-established in 1609. In the 17^th century, the village faced challenges, including frequent crop failures, leading to a decrease in population as people sought better conditions in more fertile regions. Alongside the development of crafts, the locals engaged in lime burning and wool weaving. In 1870, Zuberec had 182 houses with 1007 residents. Despite harsh conditions, Zuberec became a popular recreational area, witnessing the recent construction of over 70 cottages (Wikipedia).

Today, Zuberec is one of the most visited villages in Orava, with significant tourism development starting in the mid-20th century. Zuberec is now a major tourist hub with two ski resorts in the village and one in the Tatra National Park. The elevation ranges from 1,000 to 1,400 meters above sea level, making them among the highest ski resorts in Slovakia. The slopes are regularly groomed, suitable for both beginners and skilled skiers. During winter, cross-country skiers also find groomed trails in the vicinity of Zuberec (Ľubomír Motyčka).”

Zuberec is also known for its wooden houses, which are

a characteristic feature of Slovak rural architecture. The wooden cottages reflect the rich folk tradition of the region. Many of these wooden homes have been relocated to the ethnographic museum called “Oravská dedina” (Orava Village) in Zuberec, which is a popular destination for visitors seeking a glimpse into the history and culture of the region. In the village itself, there are also several historical landmarks, including the wooden church of St. Christopher, which is part of the UNESCO World Heritage. The church dates back to the 17^th century and represents a significant example of wooden sacral architecture in Slovakia.

Zuberec leży na wysokości 760 metrów nad poziomem morza. Na powierzchni 72,33 km² mieszka 1838 mieszkańców (Wikipedia). Nie znaleziono żadnych pism, ani pozostałości materialnej kultury, które świadczyłyby o stałym osadnictwie tego obszaru w średniowieczu lub wcześniej (zuberec.sk). Pierwsza pisemna wzmianka o wsi pochodzi z roku 1592. Polska nazwa dla Zuberca to Zuberzec, węgierska Bölényfalu. Leży w Kotlinie Studziennickiej na pograniczu Zachodnich Tatr i Gór Skoruszyńskich. 23 km od Turzyńca, 33 km na północ od Liptowskiego Mikułasza. W Dolinie Spaleni i Roháčskej znajduje się ważne ośrodek narciarski Zverovka – Spálená, w pobliżu wsi także atrakcyjne turystycznie Muzeum Orawskiej Wsi. Nazwa wsi pochodzi od żubra europejskiego. Najstarsze wzmianki o osadzie “Zwberczyc” pochodzą z 1593 roku, gdy stało tu 5 domów chłopskich. W 1604 roku Zuberec został zniszczony podczas powstania Bočkaja. Ponownie został założony w 1609 roku. W XVII wieku wieś nie miała łatwo, często doświadczała klęsk urodzaju, co dezimowało ludność i zmuszało ją do opuszczania obszarów na rzecz bardziej urodzajnych regionów. Oprócz rozwoju rzemiosła lokalna ludność wypalała wapno i tkała wełnę. W 1870 roku w Zubercu mieszkało w 182 domach 1007 mieszkańców. Pomimo trudnych warunków Zuberec stał się popularnym obszarem rekreacyjnym, a niedawno wybudowano tu ponad 70 chat (Wikipedia).

Dziś Zuberec jest jedną z najczęściej odwiedzanych wiosek na Orawie. Znaczny rozwój turystyki rozpoczął się dopiero w połowie ubiegłego wieku. Obecnie Zuberec jest ważnym centrum ruchu turystycznego. Dwa ośrodki narciarskie znajdują się bezpośrednio w wiosce, a jeden w Tatrzańskim Parku Narodowym. Zaczyna się na wysokości 1000 metrów i kończy na 1400 metrach nad poziomem morza. Należą do najwyżej położonych ośrodków narciarskich na Słowacji. Trasy są regularnie przygotowywane, odpowiednie zarówno dla początkujących, jak i zaawansowanych narciarzy. W ciągu zimy biegacze narciarscy również znajdą coś dla siebie, w okolicach Zuberca są przygotowane trasy biegowe (Ľubomír Motyčka).

Zuberec jest również znany ze swoich drewnianych domów, które są charakterystycznym elementem słowackiej architektury wiejskiej. Drewniane chaty odzwierciedlają bogatą ludową tradycję regionu. Wiele z tych drewnianych domów zostało przeniesionych do muzeum etnograficznego o nazwie “Oravská dedina” w Zubercu, które jest popularnym miejscem dla odwiedzających poszukujących spojrzenia na historię i kulturę regionu. W samej wiosce znajduje się kilka zabytków, w tym drewniany kościół św. Krzysztofa, który jest częścią światowego dziedzictwa UNESCO. Kościół pochodzi z XVII wieku i stanowi znaczący przykład drewnianej architektury sakralnej na Słowacji.

Odkazy

Značka: svetové dedičstvo UNESCO

Use Facebook to Comment on this Post

Use Facebook to Comment on this Post

Use Facebook to Comment on this Post

Use Facebook to Comment on this Post

Use Facebook to Comment on this Post